Yıllarca Merkez Bankası'nda çalıştıktan sonra 5 Nisan 1994 krizi sonrası özel bankalarda üst kademe yöneticilik yapan Mülkiyeli iktisatçı Uğur Gürses daha sonra medya sektörünü seçti.
Mesleki yaşamında, "Döviz kuru politikası, portföy yönetimi, döviz rezerv yönetimi ve açık piyasa işlemleri" konularında çalışan Gürses, "128 milyar dolara ne oldu?" başlıklı yazısında net tabloyu ortaya koydu.
Gürses'in Merkez Bankası'nın milyarlarca dolarının adım adım buharlaştığını ortaya çıkartan görüşünün özeti:
- "2019 yerel seçimler öncesinde iktidar partisi siyasi otoritenin (AKP- OU) emriyle Merkez Bankası döviz rezervlerini, "arka kapı" yöntemiyle kamu bankalarına aktararak, piyasaya örtülü satışla eritilmeye başladı.
- İstanbul seçiminin yenilendiği Haziran 2019 sonuna kadar 22 milyar dolar oldu.
- Buna ek olarak, kamu bankalarının da döviz varlıklarını yaklaşık 3 milyar dolar erittiler.
- Böylece 2019 yerel seçim sürecinde siyasi direktifle kamunun 25 milyar dolar döviz rezervi erittiği kayda giriyor.
- 2019 Kasım'ında satılan dövizlerin bir kısmı yerine kondu.
- Böylece satılan kısım 12 milyar dolara geriledi.
- Kamu bankaları Aralık 2019'da yeniden 4 milyar dolar sattı.
- 2020 Şubatında 10 milyar daha satılarak, toplam azalış 28 milyar dolara çıktı.
- Mart-Nisan-Mayıs derken 20-10-10 satışla eritilen tutar 70 milyar dolara ulaştı.
- Haziran-Temmuz-Ağustos-Eylül'de sırasıyla yuvarlayarak 5-5-10-10 derken erime 100 milyar dolara erişti.
- Kamu bankaları Mayıs-Ağustos arası yaklaşık 8 milyar dolar daha sattılar.
- Mayıs-Ağustos 2020 döneminde 6.85'lik kur sabitlenmesi ile 30 milyar dolar eritildi.
- Kamu bankalarının bu açığı, Hazine tarafından yine kamu bankalarına döviz cinsi tahvil satılarak kapatıldı.
- Toplamda 12 milyar dolarlık bir döviz pozisyon açığı, Hazine'ye mal edildi.
- Toplam 102 milyar dolar döviz satıldığı, Merkez Bankası'nın "Uluslararası rezervler ve döviz likiditesi" tablolarından hesaplanabiliyor.
- Peki, 128 milyar dolara neden ulaşamadık?
- 102 milyar dolarlık bir döviz satışı var.
- Bir de Merkez Bankası'na girişi olması gereken, döviz kazandırıcı işlemlere verilen reeskont kredilerinden gelen kabaca 25-26 milyar dolar var.
- Bunlar da eritildiğinden 128 milyar dolara ulaşıyoruz.
- Fazlası da var;
- Kamu bankalarının sattığı ve Hazine tarafından üstlenilen 12 milyar dolarlık satış.
- Bunu da eklersek 140 milyar dolara ulaşıyoruz."
***
Değerli okurlarım,
Uğur Gürses tabloyu net şekilde ortaya koydu ki AKP'lilerin tüm açıklamaları havada kaldı.
Recep Tayyip Erdoğan ile iktidarın ortağı Devlet Bahçeli'ye tekrar sorayım;
- Bu satışlar kimlere yapıldı?
- Hangi kurdan yapıldı?
Uğur Gürses soruyor;
- "Ülke rezervlerinin finansal güvenliği tehlikeye atacak düzeyde bu kadar eritilmesine siyasi direktif var mıdır? Kim vermiştir?"
"Siyasi direktif" veren kimdir? Ben de merak ediyorum;
- Erdoğan mı?
- Damat kaçak bakan Berat Albayrak mı?
Uğur Gürses soruyor;
- "Hangi kurdan ne kadarlık miktarlarla satılmıştır?
- Satışla alınan TL'ler ne yapılmıştır? Hemen Merkez Bankası'na aktarılmış mıdır? Üzerinden faiz, komisyon elde edilmiş midir?
- Satışların alıcıları bilinmekte midir?
- Blok satışlar yapılmış mıdır? Yapıldıysa kimlere, ne kadar, hangi kurdan satılmıştır?
- Yapılan satışlardan oluşan kur zararı, Hazine üzerine alınan pozisyonlar dâhil ne kadardır?
- Uzlaşmalı mı, pazarlıklı mı satış yapılmıştır?
Bu noktada bir soru da ben ekleyeyim:
2019 yerel seçim öncesinden bugüne kadar 140 milyar dolar dövizi alanlar bugünkü kur baz alındığında kaç milyar dolar kâr etmişlerdir?
***
Değerli okurlarım,
AKP ve MHP'nin oyları çöküyor ama asıl çökertilen Türk ekonomisi oluyor acı faturayı da büyük Türk milleti ödüyor.
Ama Erdoğan iktidarının saraya aldığı süper lüks Mercedes'in en pahalı modelini görünce isyanım zirve yapıyor.
Erdoğan ailesi ne saraylardaki süper lüks yaşamdan, ne lüks araçlardan, ne de uçaklarından vaz geçiyor.
Milletin fakruzaruret, sefalet, geçim sıkıntısı içinde yaşamaları umurlarında bile değil.
Yazıklar olsun…
