Fert başına milli gelir, bir ülkenin bir yıllık milli gelirinin nüfusa bölünmesi ile bulunur. Dünyada milli geliri en yüksek olan ülke Lüksemburg’dur. Bu ülkede fert başına milli gelir, 113 bin 533 dolardır. Buna karşılık yine dünyada fert başına en düşük milli geliri olan ülke ise Burundi’dir. Bu ülkede de fert başına milli gelir 198 dolardır. Lüksemburglular, Burundililerden 573 kat daha zengindir.
Fert başına gelir seviyesi yüksek olan bir ülkede halkın refah seviyesi de yüksektir. Ne var ki eğer demokrasi ve özgürlük yoksa, zenginlik de işe yaramıyor. Petrol ihraç eden Orta Doğu ülkelerinde fert başına gelir seviyesi orta ve yüksek düzeydedir... Ancak bu ülkelerde demokrasi eksiği olduğu için halkın refahı düşüktür.
Aşağıdaki tabloda dünyanın en zengin ülkelerinden, orta gelirli ülkelerden ve en fakir ülkelerden beşer ülke seçilmiştir. Bu ülkelerde Aynı zamanda Freedom House (özgürlükler evi)nin 2012 yılı için düzenlediği tüm ülkelere ait, “sivil özgürlükler ve politik haklar” açısından özgürlük endeksleri yer almaktadır. Söz konusu endeks sonuçları “özgür” , “kısmen özgür” ve “özgür değil” şeklindedir.
Üçüncü sütunda ise, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün hazırladığı yolsuzluk endeksi yer almaktadır. Yolsuzluk endeksinde “yolsuzluk algısı” ülkelere göre 10 puan en temiz, 0 yüksek derecede yolsuzluğu gösterir.
Sonuçta, fert başına milli geliri yüksek olan ülkeler, birkaç istisna dışında, gelişmiş ülkelerdir, demokrasi ve insan hakları açısından özgür ülkelerdir. Bu ülkelerde yolsuzluk da düşüktür. Dünyanın en temiz ülkesi 9 puanla Danimarka, Finlandiya ve Yeni Zelanda’dır.
Orta gelirli ve düşük gelirli ülkeler aynen milli gelirleri gibi kısmen özgür ülkelerdir. Yolsuzluk olarak, orta gelirli ülkeler arasında fark var. Söz gelimi Meksika’da fert başına gelir, Türkiye ve Malezya’dan daha yüksek ve fakat yolsuzluk daha fazladır. Çünkü yolsuzluk aynı zamanda ülkelerin gelenekleri, inançları ve yönetimleri ile de ilgilidir.
Düşük gelirli ülkelerde ise özgürlük farklı dağılım göstermektedir. Bunun nedeni bu ülkelerde olan farklı kültür ve inançlardır. Söz gelimi, özgürlük açısından Hindistan, özgür ülke statüsündedir ve demokrasi açısından gelişmiş ülke karakteri göstermektedir. Bunda İngiliz demokrasi kültürünün etkisi vardır. Ancak yolsuzluğa gelince, tüm düşük gelirli ülkelerde yolsuzluk algısı yüksektir ve Hindistan dahil tipik bir azgelişmiş ülke özelliği göstermektedirler.
