ABD'nin en büyük ikinci bankası Wells Fargo'ya, 2 milyonu aşkın mevduat ve kredi kartı hesabını, müşterilerinden izinsiz ve gizli açtığı gerekçesiyle 100 milyon dolar ceza verildi.
ABD Tüketici Finansal Koruma Bürosu (CFPB) tarafından verilen bu ceza Amerikan bankacılık sisteminin de tartışılmasına neden oldu. Zira her türlü numarayı bilen Amerikalı bankacılar ilk kez bir müşterinin haberi olmadan ona kredili mevduat hesabı açılışına ve evine kredi kartı göndermeyi görüyorlardı.
Adamlar resmen şok oldular...
Günlerdir bu konu tartışılıyor...
Bir banka müşterisinin haberi olmadan kredi kartı düzenleyebilir mi? Ya da ona herhangi bir ürün satabilir mi?
Wells Fargo'nun sadece 100 milyon dolarlık ceza ile kurtulduğunu sanmayın sakın. Asıl büyük ceza yolda. O da 2 milyona yakın müşterinin bankaya tek tek dava açması söz konusu. Her müşteri, en az 10 bin dolar tazminat istemi ile dava açınca asıl ceza ortaya çıkacak. 10 bin doları 2 milyon ile çarpın ve ortaya çıkacak sonuca bakın.
Amerikan bankacılık otoriteleri bu sistem açığını anlayıp kapatmaya çalışıyor.
Akıl hocası kim?
Wells Fargo'nun yönetiminde kim var bilmiyorum ama eminin bir Türk bankacı vardır. Ya da akıl aldığı. Çünkü bu yöntem Türkiye'de son 10 yıldır hep var. Üstelik bankacılık sektörünü düzenleme ve denetleme konusunda tek yetkili olan BDDK'ya rağmen.
Türkiye'de bankaların en kârlı ürünü kredili mevduat hesabıdır. Bir dönem bu hesabı kullanmanın bedeli aylık yüzde 5 faizdi. Yani sıradan bir tefecinin aylık faizinin yüzde 2 olduğunu düşünürseniz vurgunun boyutunu siz düşünün.
Bu kadar büyük kârın olduğu bir ürün bankalar tarafından çalışanlarına hedef olarak dayatıldı. Bir şubeye her ay 200 hatta 300 kredili mevduat hesabı hedefi verildi. Çalışan ise oturduğu yerde hesapları kendi kafasına göre açtı. Binlerce insan isyan etti. Artık bu feryatlar üzerine BDDK, talimatsız açışı yasakladı.
Kredili mevduat hesaplarında aylık faiz şu an tefecilerinki ile aynı seviyeye geldi. Yani yüzde 2. Bu nedenle bu hesaplar bankalar için halen karlı.
Şimdi talimatla yapılıyor.
Özellikle emekli maaşını bankalardan alanlara zorla dayatılan bir hesap. dönemin Çalışma Bakanı Soylu bile isyan etti ama düzeltmeden gitti. Anlayacağınız isyan var ama çaba yok!
Aynı uygulama kredi kartı için de yaşandı. Hangimizin evine bir gün kredi kartı gelmedi ki?
Türkiye'de kredi kart sayısı 50 milyonun üstünde. Bu kartların milyonlarcası bu yöntemle vatandaşa verildi. Şimdi bu kartlar da talimatsız verilmiyor.
Peki, BDDK veya Ticaret Bakanlığı yıllarca yapılan bu talimatsız işlemler için bankalara ne kadar ceza kesti?
Tabii ki hiç kesmedi.
Bu bankalar şimdi ak sütten çıkmış kaşık gibi. Her şeyi talimatla yapıyorlar. Geçmişi unuttular.
Cezasız kalan suç...
Aslında yaptıkları suçtu. Ama bu suç hiçbir zaman cezalandırılmadı.
Bu arada olan tabii ki Wells Fargo'ya oldu. 100 milyon dolarlık ceza ve hemen arkasından gelecek olan milyon dolarlık tazminat davaları. Oysa Wells Fargo eğer Türkiye'de bu işi yapsaydı hiç ceza ödemeyecekti.
BDDK tarafından sadece "bir daha yapma" uyarısı ile işi kurtarırdı.
İşte bu nedenle Türkiye'de yabancılar banka alıyor. Çünkü Türk bankacılık sistemi dünyanın Çin'i. Burada her türlü kuralsızlık mevcut. 200 bin bankacının Çin'deki yabancı sermayeli fabrikalarda çalışan işçilerden ne farkı var. Gördükleri baskı ve uygulamalar aynı. Türk bankacılarının tek avantajı Çin'de çalışanlar belirli sayıda ve sürede tuvalete giderken, burada istedikleri kadar tuvalete gidebiliyorlar.
Sınırlı sayıda tuvalet uygulamasını yazmasaydım keşke, şimdi banka yöneticilerinin aklına sokmuş olmayayım!..
