Türkiye son 10 yılda gerçekten her alanda çok değişti.
Artık eski Türkiye değil. Eskiden olan birçok alışkanlık artık Türkiye''de yok.
Mesela öncelikle ticari bir ahlaksızlık Türkiye''de hâkim. Markete gidiyorsun satın aldığın ürünün ne kadar gramaj olarak doğru ne kadarı sağlıklı bilemiyorsun. Tarım Bakanlığı''nın yaptığı denetimlere baktığımızda ticaret ahlaksızlığının nasıl bozulduğunu görüyoruz. İçinde at ve eşek etti hatta yaban domuzu eti çıkan gıda maddeleri bizlere bu ahlaksız ticaret ile yedirilmiş.
AKP diyor ya yeni Türkiye diye! İşte öyle yeni Türkiye''de her şey mubah!
Mesela borç ödeme ahlakı. Türkiye''de hızla bozulan bir değer yargımız.
Borç namustur diyen bir milletten işini bilen adam felsefesine kadar geldik. Sıradan bir belediye memurunun birkaç yılda 30-40 apartman dairesine ve lüks arabalara sahip olmasını "becerikli, işini bilen" olarak takdir etmeye başladık.
Mesela yıllarca kuyumcular arasındaki borç ahlakı hep örnek gösterilir.
Bir söz ile verilen kilolarca altın ve para geri alınırken sayılmaz tartılmazdı.
Şimdi bakıyorsun son 10 yılda kuyumcu esnafındaki dolandırıcılık olayları almış başını gidiyor.
Son yıllarda bozulan borç ödeme ahlakı şu günlerde almış başını gidiyor.
Geçen hafta bizzat şahit olduğum bir olayı anlatmak istiyorum.
Bankadan 140 bin lira kredi çeken ve bunu ödemeyen vatandaşın borcu son 1 yıldır BDDK''nın aldığı karar ile sürekli olarak ötelenmiş.
Adam banka şubesinde yetkili ile pazarlık yapıyor. Ben namuslu adamım. Bu borcumu 90 bin liraya kapatın. İyi de sen 140 bin lira almışsın ve hiç ödeme yapmamışsın. Bu faizi ile 200 bin lirayı buluyor. 90 bin liraya nasıl kapanır?
Adam pişkin bir şekilde "hesabınıza gelirse. Gelmez ise varlık şirketine devredin ben oradan 20 bin liraya hallederim" diye sırıtıyor.
Bankanın 140 bin liralık ana paralı bir borcu 90 bin liraya düşürmesi yasal olarak mümkün değil. Ancak vatandaşın ödeme ahlakı bozulduğu için umurunda değil.
Nasıl olsa banka bunu bir süre sonra varlık şirketine yüzde 2 ile 5 gibi bir değere varlık şirketine satacak. O zaman varlık şirketi ile vatandaş pazarlığa oturuyor. Varlık şirketi 200 bin liralık bir alacağı en fazla 10 bin liraya aldığı için vatandaştan ne alsa kar kabul ediyor. Kapıyı 200 bin liradan açıp, 50 bin liraya razı olabiliyor. Çünkü o alacağın kendine maliyeti en fazla 15 bin lira.
Bu işlem parası olup da borcunu ödemeyenlerin ahlakını bozdu.
Varlık şirketleri bu insanlarla kolayca anlaşıyor. Anlaşamadığı parası olmayan gerçekten batmış insanlar. Onları da taciz etmeye devam ediyor. 7 sülalesini arayarak taciz ediyor.
BDDK''nin Sorunlu alacakların takibe atılmadan önce 180 gün beklenmesi kararı 30 Eylül''de bitiyor. BDDK bu süreyi bir kez daha uzatırsa eğer, bankalar 6 ay daha bekleyecekler. Uzatmaz ise eğer varlık şirketleri bunları alacak ve pazarlıklar başlayacak. Ahlaksız teklifler havada uçuşacak.
Dedim ya, Türkiye''de artık ödeme ahlakı da bozuldu.
AKP yarın siyasi ömrünü tamamlayıp gidecek ama geride ekonominin yanı sıra ahlaken de bir enkaz bırakacak!
