Suriye’de son günlerde 2 önemli gelişme olmuştur. Bunlardan birincisi PYD’nin Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile anlaşması, diğeri de Suriye Ordusu’nun çatışmalarda Scud füzesi kullanmaya başlamasıdır.
PYD-ÖSO anlaşması
Suriye’de kuzeyde kendi kontrolünde bir bölge edinen ve burada egemenlik sağlayabilmek için muhalif güçlerle çatışan PYD’nin, ÖSO’yla anlaşma sağladığı ve bundan sonra Kürtlerin yoğun yaşadığı kentlerde Esad rejimine karşı ortak hareket etme kararı aldığı öğrenilmiştir.
Bu anlaşmaya göre PYD ve ÖSO, halen rejimin denetimindeki kentlerin kurtuluşu için birlikte hareket edeceklerdir. Anlaşmada PYD güçlerinin Hama ve Humus gibi bölgelere gönderilmemesi, sadece Kürtlerin bulunduğu bölgelerin ortak savunulması ön planda tutulmuştur. Bu durumda PYD, ilk defa Esad karşıtı cepheye aktif olarak katılmış olmaktadır. Ayrıca Til Temir, Derbasiye, Amude, Derik gibi kentlerin de “kurtarılmış bölge” ilan edilmesine karar verilmiştir.
Bugüne kadar Suriye yönetimi ve Kürtler karşılıklı olarak bir çatışma içine girmek istememişlerdir. Ancak Türkiye’nin bölgede PYD hâkimiyetini önlemek için muhaliflere verdiği destek karşısında Kürtler de muhaliflerle birlikte Suriye yönetimine karşı durmayı tercih etmişlerdir. PYD’nin bu tercihi yapmasında Öcalan’ın telkinin de etkili olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durum PYD’nin bölgedeki kontrolünü kolaylaştıracağı, yeni olaşabilecek düzen içinde kendilerine özerklik imkanı sağlayacağı ve Irak’ın kuzeyindeki yönetimle entegrasyon kurabileceği değerlendirilmektedir. Bu gelişmeler, Türk Milleti’ne zorla dayatılan, adına da “İmralı süreci” denen hareketle ve yeni anayasa çalışmalarındaki ulus devleti yok edici, üniter devleti zayıflatıcı yaklaşımlarla birlikte düşünüldüğünde tehlikenin ne kadar ciddi olduğu görülecektir.
Esad Scud füzesi kullandı
Suriye’nin Halep kentinde muhaliflerin yoğun olduğu bölgede Esad güçleri Scud füzesi kullanmıştır. 50 kişi hayatını kaybetmiş ve enkaz altında da en az 25 kişi kalmıştır. Bu durum, Esad ordusunun kontrolü sağlamak için her yola başvurabileceğini ve bugüne kadar 70.000 kişinin öldüğü de dikkate alındığında ölü sayısının artmasına aldırış etmeyeceğini göstermektedir.
Esad ordusunun muhaliflerin bulunduğu bölgelere Scud füzesi kullanması, onun bu çatışmalarda kontrolü sağlayabilmek için taktik değişikliğe gittiğini göstermektedir. Bu değişikliğin sebebinin, Suriye ordu birliklerinin artık çok yıprandığı, doğrudan sıcak çatışmaya girmesi halinde zayiatının fazla olabileceği, bu durumda müteakip çatışmalar için gücünün azalacağı ihtimalinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Bu nedenle Suriye ordusunun muhaliflerin bulunduğu bölgelerde doğrudan çatışmaya girmeyi tercih etmediği, bunun yerine sivil ölümlerini de dikkate almadan Scud füzeleri kullanarak muhaliflere zayiat verdirmeyi planladığı değerlendirilmektedir. Böylece onların gücünü kırarak çatışmada fazla direnç göstermemelerini sağladığı, bunu takiben fiili güç kullandığı ve bu yolla müteakip operasyonlar için gücünü korumaya çalıştığı kıymetlendirilmektedir.
Suriye’de çözümün anahtarı
Başta ABD olmak üzere Batı muhalefeti, Rusya başta olmak üzere karşısında oluşan cephe de Suriye yönetimini desteklemeye devam ettiği sürece, bu çatışmanın sona ermesini beklemek bir hayaldir. Mevcut çatışma, cephelerin karşılıklı menfaat mücadelesidir. Her iki taraf da menfaatlerini korumak için Suriye üzerinden vekâleten bir savaş içindedir. Bunun günahını da Suriye halkı çekmektedir.
Çözüm, her iki tarafın da menfaatlerini koruyabilecek bir formül üzerinde anlaşmalarıdır. Bu anlaşmaya Suriye yönetimi ve muhaliflerin itirazının olabileceği düşünülmemektedir. Çünkü taraflar bir anlaşma olabileceğinin belirtilerini vermektedirler. Bu durumda kilit ülke durumunda bulunan Rusya ve ABD’nin çözüm için bir araya gelmeleri gerekmektedir. Bu ülkelerin saflarında yer alan diğer ülkelerin de maceradan vazgeçip, böyle bir süreci yaratmaya çalışmaları ve desteklemeleri en uygun hareket tarzı olacaktır.
