Şimdi ne olacak? (19 Eylül 2015)
Amerikan Merkez Bankası FED, Eylül toplantısında da faiz artırmadı.
Türkiye rahat bir nefes aldı. Gece saat 22.00'de kararın açıklanması ile birlikte dolar 3 liranın altına geriledi.
FED, sadece Eylül ayında faiz artırmayacağım dedi. Yani Ekim veya Kasım'da artırabilir.
Türkiye sadece günü kurtardı.
Son 10 yılda hep yaptığı gibi. Günü kurtar, hele bir o gün gelsin çaresine bakarız.
Hep bunu söyleye söyleye koskoca yıllar geçti.
FED'in bir aylık daha geç erteleme kararı Türkiye'de sevinç yarattı. Dolar düşmeye başladı. Faizler gevşedi. İyi de FED, "faiz artırmayacağım" demedi ki!
Sadece Eylül ayı toplantısında karar vermedi. Bir ay daha piyasadaki ekonomik verileri inceleyip faiz artırım oranını ona göre belirleyecek.
Türkiye için 30 gün, çok önemli bir vade.
Dünyanın kısa vadesi bizim için çok uzun vade.
Normal bir Avrupa ülkesinde hatta Orta Doğu ülkelerinde tasarrufların vade süresi 9 ay üstü.
Türkiye'de en uzun süre 62 gün.
Mevduatların büyük bir bölümü yıllık değil, aylık dönüyor Türkiye'de.
Bankalar bile faizlerini artık neredeyse aylık belirler oldu.
Döviz çok tehlikeli
FED'in faiz artırımını 1 ay ertelemesi şimdilik iç piyasada doların değer kaybetmesine neden oldu. Ancak bu baharın ben öyle uzun süreceğini sanmıyorum. Hatta 1 ay bile süreceğini sanmıyorum. Çünkü yıllardır Türkiye'yi yiyip bitiren sıcak para, Türkiye'den kaçıyor.
Onlar için Türkiye artık balı olmayan boş bir kovan gibi.
AKP'nin 12 yıllık iktidarında maalesef bu kan emiciler ülkeyi yedi bitirdi.
Geçmişte bu kan emiciler hep vardı. Onlar Türkiye'ye yüksek faiz için gelirlerdi. Türkiye ise çalışır bu kan emicilerin karnını doyururdu.
AKP iktidarı bu kez farklı bir yöntem uyguladı.
Bu kan emicilerin kanını faizle doyurmadı. Faizleri düşük tutup ne varsa satıp verdi.
Türkiye, Cumhuriyet'in kuruluşundan bu yana sahip olduğu tüm tesisleri özelleştirme adı altında sattı.
Bu satışlar öyle bir noktaya ulaştı ki bugün, Türkiye'nin artık satacak hiçbir şeyi kalmadı. Fabrikaları özelleştirme adı altında bir kaç yıllık kârına satıldı.
Türkiye her yıl, yaklaşık 200 milyar dolar kâr ve faiz transferi yapıyor. Bu para Türkiye'yi, her yıl değil her gün biraz daha fakirleştiriyor.
Eğer Türkiye, son 10 yılda yeni fabrikalar ve üretim yapacak tesisler kursaydı bu para hiç sorun değildi. Üretip, kazanıp öderdi. Ancak para AVM gibi tesislere ve tüketime harcandı.
Bu gerçek Türk parasının her zaman değersiz olmasına neden olacaktır. Bu döngü tersine dönmedikçe dolar yükselecektir.
Faiz artırımı gelebilir
FED'in faiz kararının gecikmesi Merkez Bankası'nın bir ay daha rahat nefes almasına neden oldu. Ancak sorun biraz daha büyüdü. Bizim gibi gelişmekte olan ülkeler faiz artırarak tedbir alırken, Türkiye seyrediyor. Bu seyrin sonunda yılbaşından önce Merkez Bankası sert bir faiz artırım kararına gitmek zorunda kalabilir.
Türkiye için kıyamet FED'den çok Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın faiz artırma kararından sonra kopacaktır.