Finans tarihinde ilk kez Amerika’nın kredi notu düştü. Dünya bu gelişme için adeta şokta. Aslında bir süredir bekleniyordu ama bu beklentinin gerçekleşmesi biraz zor gibi görünüyordu.
Sonunda zor oldu ve süper güç ABD’nin kredi notu düştü.
ABD piyasalarında şu an için öyle büyük bir panik havası yok.
Tepki piyasalardan değil, bürokratlar ve siyasetçilerden geldi.
Şu an için Amerika kararı sükûnetle karşıladı.
Peki ya dünya ülkeleri?
Hani eski bir söz var, “cenaze başka evde, ağıt bizim evde”. İşte diğer ülkeler ağıt ve feryat içerisinde.
Neden Amerika’nın kredi notu düştü. Herkes korkuyor, herkes panik içerisinde. Başta uzakdoğu ve Avrupa ülkeleri olmak üzere bütün ülkelerin Merkez Bankaları ile ekonomi kurmayları toplanıp tedbir almaya başladılar.
“Dev çınar devriliyor, ya altında kalırsak” korkusu.
Gelelim Türkiye’ye.
Türkiye sessiz bir korku yaşıyor. Zaten piyasalar son bir haftadır büyük bir şok düşüş yaşadı. Amerikan Doları yükseldi, borsa düştü. Piyasada büyük bir panik var ama bu konuda piyasada tek bir haber yok.
Kimse konuşmak bile istemiyor. Borsa Cuma günü bir ara yüzde 6’nın üzerinde düştü ki bu rakam tarihi bir çöküştür; herkes dış dünyadaki gelişmelere bağladı. Oysa krizin kaynağı gösterilen ülkelerin borsalarında düşüş yüzde 1’in bile üzerinde değildi. Hele Amerikan borsası toparlanmaya bile başlamıştı.
Kimse kriz tellalı olmak istemiyor. Hükümetten gelmesi muhtemel tepkiden korkuyorlar.
Merkez Bankası piyasaları allak bullak ediyor, kimse çıkıp da bu adam acemice karar aldı diyemiyor. Merkez’in yanlış kararı sadece yabancı gazetelerin ekonomi sayfalarında okunuyor.
Bizim basın ve ekonomi yorumcuları neredeyse Ramazan için iftar mönüsü tarif edecekler.
Yapılacak bir şey yok. Bu konuda söylenecek bir şey de yok. Kiminin patronunun bankası, kiminin ticareti var. Durum böyle olunca en iyi şey iftar mönüsü. Yakında bunu da görürseniz hiç şaşmayın.
Bu kriz elbette Türkiye’yi vuracaktır. Hem de ciddi vuracaktır. Zaten şu anda bunun etkisi görülmeye başlandı. Birkaç haftadır otomobil satışları durdu. İnşaat sektörü yeniden komaya girmek üzere. Büyük projeler her an bir belirsizliğe girebilir. Makette bakarak ev alanlar krediyi nasıl ödeyceğini düşünüyor; inşaatçı ise nasıl bitireceğini.
Bu iki sektörün durması bile yan sanayileri ile piyasanın şoka girmesine neden olacaktır. Dolardaki hızlı artış devam edebilir. Bu da petrolde tamamen dışarıya bağımlı olan Türkiye’nin enerji faturasını kabartacaktır. Bu da benzinin litresinin çok rahat 5 liraya yükselmesi anlamına gelecek.
İhracatı Avrupa ülkelerine olan Türkiye krizdeki bu ülkelere ne satabilir ki?
Ekonomi yönetimi Salı günü toplanacak. Alınacak kararlar az çok belli. Ne kadar radikal kararlar alınırsa alınsın Türkiye için zor bir dönem başladı.
Söylenecek tek şey Allah yardımcımız olsun. Çünkü Türkiye olarak böyle bir kriz ortamında bize sadece Allah yardımcı olabilir.
