Konut fiyatları balon yaptı (27 Haziran 2014)

TÜİK’in açıkladığı konut fiyatları endeksine göre, 2010 yılından, Mart 2014’e kadar geçen 3 yıl 3 ayda, genel olarak konut fiyatları yüzde 50.59 oranında arttı. Yeni konut fiyatları yüzde 51.01oranında arttı.
Aynı dönemde TÜFE olarak fiyatlar genel seviyesi yüzde 30.42 oranında arttı. Yani konut fiyatları artışı nominal olarak neredeyse enflasyonu ikiye katlamış oldu. Ancak enflasyonun etkisini giderdikten sonra reel artış yüzde 15.6 oldu.
Aynı 3 yıl 3 ay içinde inşaat maliyetleri ise nominal olarak yüzde 34.92 ve enflasyonun etkisi giderildikten sonra reel olarak 3.45 oranında arttı. Demek ki konut fiyatlarındaki artış, inşaat maliyetlerindeki artıştan ileri gelmiyor. Konut fiyatlarının şişmesinden ileri geliyor.

Türkiye’de İstanbul dahil bazı bölgelerde konut stoku var. Buna rağmen konut satışı ve fiyatlar neden artıyor? Bunun en önemli nedeni eksi reel faizdir. 2011yılından bugüne kadar banka mevduat net reel faizleri hep eksi oldu. Eksi reel faiz paranın satın alma gücünü eritir. Bunun için ihtiyacı olmayanlar da parası mevduatta erimesin diye gayrimenkul ve özellikle konut aldı.
Bir başka neden, daha güvenli ve kaliteli konut talebinin artmasıdır. Söz gelimi İstanbul’da konut stoku var ve fakat aynı zamanda da yeni projelere talep var.
Konut stoku ve konut talebi de bölgelere göre değişiyor. Yine TÜİK’e göre Mart’tan Mart’a son bir yılda konut fiyatları en fazla Kilis, Adıyaman ve Gaziantep bölgesinde arttı. Bu bölgede bir yıllık nominal artış yüzde 21.37 ve reel artış oranı ise yüzde 12 oldu. Buna karşılık konut fiyatlarının en az arttığı bölge ise, Diyarbakır ve Şanlıurfa oldu. Bu bölgede konut fiyatları nominal olarak yüzde 2.82 arttı, reel olarak ta yüzde 5 oranında düştü.

Öte yandan yabancılara yapılan konut satışlarında da artış var. Geçen sene Ocak- Mayıs arasında ilk 5 ayda 4.451 konut satıldı. Bu sene aynı dönemde 6.804 konut satıldı. Yabancıların en çok konut aldığı üç il sırasıyla, Antalya, İstanbul ve Aydın oldu.
Merkez Bankası Ödemeler Bilançosu’na göre de, 2013 yılı Nisan ayında son bir yıl itibariyle, yabancıların Türkiye’den gayrimenkul alımı 2.7 milyar dolar olurken, bu sene aynı dönemde 3.5 milyar dolara yükseldi.
Geçen sene Nisan ayında Türkiye’den gayrimenkul alan yabancılara uygulanan oturma izni bir yıla çıkarıldı. Daha önce bu süre 3 ay idi. Yabancılara getirilen bu kolaylık yabancıların konut alımını teşvik etti.