Kontrolsüz belediye bütçeleri

Yerel seçimlere tam bir hafta var, ama Türkiye sanki genel seçim havasına girdi.
Tabii ki gözler bu seçimde İstanbul’da. İstanbul’u alan seçimi almış gibi bir havaya girecek. İşte bu nedenle Türkiye’nin gözü İstanbul’da. İstanbul’da AKP adayı Kadir Topbaş, icraatlarını duyurma peşinde. Son dört yılda yaptığı projelerine güveniyor.
CHP adayı Kemal Kılıçdaroğlu ise önce Tosun ile başladı, sonra Kepenek ile devam etti. Eski bir hesap uzmanı olan Kılıçdaroğlu yapacağı icraatları anlatmaktan çok yapılan usulsüz harcamaları anlatarak seçmenin karşısına çıkıyor. Şu ana kadar yapılan anketler AKP adayının önde olduğunu gösteriyor. Siyasi otoriteler Kadir Topbaş’ın bu seçimden galip çıkacağını, ama büyük darbeler alarak yıpranacağını da dile getiriyor.
Kılıçdaroğlu’nun ortaya koyduğu belgeler belediyelerin çok kolay para harcadığını gösteriyor. Yeğenin karısının tanıtım projelerinde yer alması gibi onlarca proje belediye kaynaklarını sömürüyor.
Bu tartışmaların yoğunlaştığı bir dönemde İSMMMO ilginç bir araştırmaya imza attı. Aralarında İstanbul’un da bulunduğu dört büyük ilin belediyesi reklama 2 milyar TL harcadı. İSMMMO, kamuoyuna açıklanmayan ve özel bir çaba göstermedikçe verilmeyen belediye bütçelerini araştırdı. Buna göre, 2007 yılında 33.4 milyar TL olarak açıklanan belediyelerden sadece 16 büyükşehirin bütçesi bu rakama ulaşıyor. İSMMMO 64 il belediyesinin sadece gelir rakamlarına ulaşabildi.
Bütçe rakamlarındaki belirsizlikler seçim harcamalarında da izleniyor. AKP seçim bütçesi için toplam 100 milyon TL, CHP 60 milyon TL ve MHP 30 milyon TL bütçe ayırdıklarını söylüyor. Oysa sadece 4 büyük ilin seçim harcamasının 2 milyar TL’ye yaklaştığı hesaplanıyor. İstanbul’da mevcut Belediye Başkanı Kadir Topbaş, seçim harcamasının 60 milyon TL olduğunu açıklasa da seçim için harcanan rakam, dolaylı giderlerle 600 milyon TL’ye yaklaşıyor.
Ortalama fiyatlara göre, sadece billboard reklamları için İstanbul’da harcanan rakam 40 milyon TL’ye ulaşıyor. Billboard’ların haftalık kirası 150 dolar, 12 haftalık sürede yaklaşık 6 bin 500 billboard için gözden çıkarılması gereken para 20 milyon TL’ye ulaşıyor. Seçim otobüslerinin kirası 8-10 bin TL olarak veriliyor. Seçim otobüsleri içinde en iyimser tahminle 10 bin araca ödenen rakam 1 aylık 3 milyon TL olarak hesaplanıyor. Broşürler, dağıtılan eşantiyonlar ve yapılan yardımlar ise hesaplanamayan kalemler arasında yer alıyor. 1 tanıtım kitabı için harcanan rakamın 2 milyon 500 bin TL olduğu göz önüne alınırsa seçim için harcanan bedel ilan edilen 60 milyon TL’yi çoktan aşıyor.
İSMMMO’nun araştırmasına göre, yine Kocaeli ve İzmir için 300’er milyon, Ankara için ise 400 milyon TL’lik seçim harcaması dikkat çekiyor. Seçim harcamalarında en büyük pay reklam ve halkla ilişkilere ayrılıyor. Belediyeler internet sitelerine reklam veriyor, 1 tanıtım kitabı için 2 milyon 500 bin TL harcayabiliyor ve seçim otobüsleri kiralayarak tanıtıma destek yapıyor. Gazetelerde boy boy ilanlar yayımlanması, belediye şirketlerinin özel bir firmaya kiraladığı kent içindeki billboard’ları kullanması ve yardım harcamalarıyla söz konusu seçim bütçesi milyar TL’yi geçiyor.
Tüm bu rakamlara baktığımızda Türkiye’nin siyasi hırslar uğruna ne hale geldiğini daha net görebiliyoruz.
Bir tarafta akşam evine bir ekmek bile götüremeyen işsiz milyonlar, bir yandan sadece koltuk uğruna harcanan milyonlar. Siyaset insana hizmet etme sanatıdır. Ancak gelin görün ki Türkiye’de insanlar siyasete hizmet ediyor. Yazık bu ülkeye ve bu ülkenin insanına.

Yazarın Diğer Yazıları