Yeni yıl ile birlikte elektrik kesintileri de üzerimize kâbus gibi çöktü. Etkili yetkililer, sebebi ağır kış şartlarına bağladı. Teknik arızalar peş peşe açıklandı. Bir necefli maşrapa eksik kaldı!..
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) iki gündür çok önemli açıklamalar yapıyor. Başta elektrik olmak üzere enerjide yaşanan krizleri nedenleri ile anlatmaya çalışıyor. Doğal gaz dış alımında sıkıntı olduğunu söylüyor. Havuz medyası ablukası ve tam saha baskısından kurtulamadığınız için kar tutmuş elektrik direklerinden başka bir şey göremiyorsunuz!..
"Türkiye karanlık ve pahalı enerji arasında sıkışıp kaldı..." diyen EMO açıklamalarından önemli başlıklar;
TETAŞ'A örtülü görev zararı
"* Kamu toptan alım-satım şirketi TETAŞ, yerli kömür santrallarını sübvanse etmek için örtülü görev zararına sokuluyor, bedeli ise aydınlatma üzerinden halktan tahsil ediliyor.
* Ülkenin batısında büyük kentlerde yapılan elektrik kesintileri hem yurttaşları soğuk kış günlerinde mağdur etmekte, hem de sanayiciyi milyonlarca dolar zarara uğratmaktadır. Gerçekler gizlenmekte, gizli görev zararları oluşturularak, pahalıya elektrik temin edilmeye çalışılmaktadır.
* Kamu toptan alım-satım şirketi Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ'nin yeni yıl fiyatları elektrikte yeni kalem oyunlarını ortaya çıkardı. TETAŞ üzerinden iktidar hem yandaş elektrik üretim şirketlerini fonluyor, hem de bu kurum üzerinde oluşturduğu görev zararını aydınlatma ile kamunun üzerine yıkıyor.
EPDK'nın 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren yürürlüğe koyduğu yeni tarifede hiçbir abone grubu için elektrik fiyatı zamlanmazken; genel aydınlatmaya yapılan yüzde 21.3'lük zammın kaynağını oluşturan enerji bedeli ile dağıtım bedelindeki artışlar soru işaretleri yarattı. Tarifeler üzerinde EMO'nun yaptığı çalışma; tüm tarife gruplarının faturalarındaki enerji bedeli ya aynı ya da yüzde 3-5 arasında düşüş gösterirken, genel aydınlatma tarifesindeki enerji bedeline yüzde 29.4 oranında zam yapıldığını gösterdi. Bu zammın kamunun toptan elektrik satış şirketi TETAŞ fiyatlarında yapılan oynamadan kaynaklandığı tespit edildi.
* Genel aydınlatma amaçlı elektrik satışına yapılan yüzde 29.4'lük zam dağıtım şirketlerini etkilemiyor. Bu zam; aydınlatma tarifesine yansıtıldığı için, aydınlatma bedelini ödeyen bakanlık, ilgili kurum ve belediyeleri ilgilendiriyor. Ancak sonuçta halktan kesilen vergilerden karşılanıyor. Üstelik halktan aydınlatma için mükerrer kesinti yapılmış oluyor. Çünkü elektrik faturalarıyla Belediye Tüketim Vergisi adı altında yapılan tahsilat ile aydınlatma bedelini ödeyen halktan ayrıca kesilen genel vergilerden de İçişleri ve Enerji Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesi aracılığıyla aydınlatmaya kaynak aktarılıyor.
Yerli kömür santrallerinden pahalı elektrik alımı
* 2017 yılında alım yapılacak kömürle üretim yapan özel santrallere piyasa fiyatlarına göre fazladan 660.6 milyon TL ödenecektir.
Yerli kömür santrallarından yüksek fiyatlı elektrik satın alan TETAŞ'ın bu maliyeti karşılayabilmesi için elektrik satış fiyatlarını artırması gerekmektedir. Ancak TETAŞ'ın fiyat artışının; dövizle borçları nedeniyle sürekli veryansın halindeki dağıtım şirketlerinin üzerinde bırakılmaması için kullanıcıların faturasına yansıtılması gerekmektedir. Zaten yaşanan ekonomik krizin derinleşmesi riski nedeniyle sanayi faturasında ve başkanlık sistemi için Anayasa değişikliği yapmaya çalıştığı bir ortamda konut faturasında elektrik fiyatlarını artırmak istemeyen iktidar "dahiyane" bir çözüm bulmuştur. TETAŞ üzerinde örtülü olarak "görev zararı" oluşturulmuş; yeni tarifeyle de bu görev zararının yine örtülü olarak "genel aydınlatma" faturaları üzerinden halktan kesilen vergilerle ödenmesi sağlanmaktadır.
Doğal gaz sıkıntısı
* Doğal gaz sıkıntısı ile baş gösteren enerji krizi verilere yansımaya başladı. Havaların soğuması nedeniyle doğal gaz tüketimi 1 Aralık itibariyle günlük 197.7 milyon metreküpe kadar yükseldi. Doğal gaz dışalımında yaşanan sıkıntı; 25 Aralık verilerinde 156.7 milyon metreküpe düşüşle kendisini gösterdi. Yani Türkiye'nin dışa bağımlı olarak temin ettiği doğal gaz kaynağı 1 Aralık 2016 tarihine göre 25 Aralık'ta yüzde 20.7 azaldı.
* Elektrik üretiminde kullanılan doğal gaz miktarına baktığımızda; 14 Aralık'ta 20 milyon metreküpün 24 Aralık'ta 6.5 milyon metreküpe kadar gerilediği görülüyor. Bu veriler; hâlâ doğal gazın ısınma amaçlı kullanımını yaygınlaştırmak üzere ihaleler yapılan Türkiye'de elektrik üretiminde kullanılan doğal gazın kesildiğini ortaya koyuyor. 25 Aralık tarihinde, 1 Aralık'a göre yüzde 81.4 oranında bir düşüşle yalnızca 7.1 milyon metreküp doğal gaz kullanılabildi ve elektrik üretimine verilen doğal gazın payı yüzde 5 oldu. 26 Aralık'tan itibaren santrallara verilen doğal gaz yavaş yavaş artmaya başladı ve 31 Aralık'ta elektrik üretimine verilen doğal gazın payı yüzde 21'e yükseldi.
* Doğal gaz açığını karşılamaya hidrolik, rüzgar, jeotermal ve kömürden oluşan yerli kaynaklarla yapılan üretim artışı yetmedi ve ithal kömürün payı yükseldi.
* Gelinen noktada sanayici elektriksiz kaldı. Aynı maliyetle sağlanan enerjinin konut ve ticarethaneler için maliyeti düşerken, sanayide neden düşürülmemiştir? Bu sorunun yanıtı; organize sanayi bölgeleri kapsamında elektrik dağıtım hizmetini alan ya da serbest tüketici kapsamında elektriğini piyasadan tedarik eden sanayi grubunun elektrik için yapacağı ödemenin düşmesine izin vermek istenmemesidir.
* Elektrik tarifelerinde yapılan oyunlarla; külfet zaman zaman konutlara zaman zaman sanayiciye, zaman zaman da Hazine ve bütçe üzerinden vergisini ödeyen yurttaşlara yıkılmaktadır."
Bu yazıdan bir elektrik alabildiniz mi!..
