Amerika’nın QE’den yani parasal genişlemeden çıkması ve en önemlisi faiz artırım beklentisinin güçlenmesi sadece Türkiye’de değil tüm gelişmekte olan ülkelerin bankalarını olumsuz etkileyecek. Ucuz ve bol para döneminin kapanması ile birlikte Amerikan Merkez Bankası FED’in 2015’in ilk 3 ayında faiz artırımına gitmesine kesin gözüyle bakılıyor. Amerika’da faizlerin artması Türkiye gibi ülkelerin daha pahalı maliyetle para bulması anlamına geliyor.
Sendikasyon sorunu
Bankalar için 2014 yılının hiç tatmin edici bir yıl olmadığını dikkat çeken uzmanlar, 2015 yılının daha da zor geçeceğini söylüyorlar. Bunda FED’in kararları ve bölgedeki krizin etkisinin daha fazla olması bekleniyor. Bu gelişmeler bankaların sendikasyon kredisi bulmasında zorlanması anlamına gelecek. Finans uzmanları, esas sorunun para bulmak değil, maliyetli olması olduğuna dikkat çekiyorlar.
Bilindiği gibi bankalar son 10 yılda FED’in ucuz ve bol para politikası nedeniyle ciddi bir büyüme yaşamıştı. Bankalar yurt dışından aldığı ucuz parayı Türkiye’de özellikle konut ve tüketici kredisi olarak satarak büyük kârlar elde ettiler. Ancak son 3 ayda dövizin 2.350 seviyelerine yükselmesi bankaların geçmiş yıllarda aldığı sendikasyon ödemelerinin maliyetini ciddi oranda artırdı. Bankaların geçmiş dönem sendikasyon borçlanmaları dolar kuru olarak 2.108 civarında bir rakamla gerçekleşmişti. Aradaki kur artışı bankaların kârlılığının daha da düşmesine neden oluyor.
Üçüncü çeyrekte kârları azaldı
Borsada işlem gören bankaların bilançoları incelendiğinde ilk 3 çeyrekte yüzde 12.3 gibi ciddi bir kâr azalması dikkat çekiyor. Aralık ayında yaşanan Rusya krizinin en çok ihracatçıları ve bankacılık sektörünü olumsuz etkilediği belirtiliyor. Aralık ayı itibariyle piyasada ciddi bir daralma yaşanıyor. Özellikle son 2 haftadır bankaların kapısını çalan insan sayısında ciddi bir düşüş olduğu öne sürülüyor.
İşsiz bankacılar
BDDK verilerine göre Türkiye’de 200 bin civarında bankacı bulunuyor. Bankaların 2014 yılı sonu itibariyle yüzde 15 civarında bir küçülme yaşaması bekleniyor. İlk 9 ayda kârı 12.3 azalan bankaların aralık ayında yaşanan olumsuzlukların da etkisiyle yüzde 15’e kadar azalması bekleniyor. Yüzde 15 kâr azalmasının personele bire bir yansıması bekleniyor. Özellikle şubesiz bankacılığa da yönelen bankalar, 2015 yılı içerisinde 30 bin bankacıyı işten çıkartmayı planlıyorlar.
İşsiz bankacı sayısındaki artışın, yine 2015 yılında yaşanması muhtemel şube kapama ve birleştirmelerinin de etkisiyle artması bekleniyor. Bazı özel bankaların yıl sonu bilançosundan sonra şube birleştirme operasyonuna gidecekleri belirtiliyor.
Bankacılık sisteminde Temmuz-Eylül 2014 döneminde faaliyet gösteren banka sayısı 50, mevduat banka sayısı ise 34. Kalkınma ve yatırım bankaları sayısı ise 13. Mevduat bankalarının 18 tanesi yabancı sermayeli.
Bu bankaların toplam şube sayısı 11 bin 156. Özellikle şube sayısındaki artış son 5 yılda artan kârlılıkla birlikte adeta patladı. Şimdi özellikle yabancı sermayeli bankaların şube birleştirme operasyonuna gidecekleri konuşuluyor.
