Haziran ayında enflasyon geriledi. ÜFE (Üretici Fiyatları Endeksi) -1.49 oranında ve TÜFE (Tüketici fiyatları endeksi)ise -0.90 oranında düştü.2 011 yılında enflasyon ÜFE’de yüzde 0.01 ve TÜFE’de ise yüzde -1.43 olmuştu.
Hazirandan hazirana yıllık bazda ise, ÜFE 6.44 ve TÜFE ise 8.87 oldu. Geçen yıl haziranda yıllık enflasyon ÜFE’de daha yüksek, 10.19 ve TÜFE’de daha düşük 6.24 olmuştu.
Haziranda TÜFE’nin daha fazla düşmesi, toplam talebin düştüğünü gösteriyor. Zira genel olarak, TÜFE’deki düşme talebin gerilediğini, ÜFE’deki düşme de üretim maliyetlerindeki gerilemeyi ifade eder. Haziran ayında 2006 yılı hariç, bugüne kadar ÜFE oranı ya eksi olmuş veya sıfıra yakın çıkmıştır. Ancak bu sefer ÜFE oranındaki gerileme, 2005 yılından beri yaşanan en büyük düşüş oldu. Bunun önemli nedenlerinden birisi, geçen yıl hızlı artan kurların bu sene kısmen istikrar bulmasıdır. Zira sanayi ara malı ve hammadde olarak dörtte üç oranında ithal malı kullanıyor. Kur değişmeleri üretim maliyetlerini etkiliyor.
Tarım ve sanayi sektörü ile ve bazı alt sektörlerde ÜFE oranı (Yüzde)
Haziran Yıllık
Sektör ağırlığı ayı (%) (%)
Tarım 17.21 -6.12 4.39
Sanayi 82.79 -0.49 6.87
(İmalat sanayi) 70.83 -0.75 5.97
(Ana metal sanayi) 6.16 -2.30 -0.17
(Elektrik, gaz, su) 8.87 1.72 13.87
ÜFE’deki düşmenin bir nedeni de tarımdaki bolluk ve fiyatların düşmesidir. Sektör olarak Haziran ayında fiyatlar en fazla tarım sektöründe geriledi. O kadar ki tarım sektöründe haziran ayındaki yüzde - 6.12 oranındaki düşme, Hazirandan hazirana yıllık artış oranı olan yüzde 4.39 yıllık artıştan da büyük oldu. Tarım sektörünün ÜFE içindeki ağırlığı yüzde 17.2 olduğu için de ÜFE ortalamasını etkiledi.
Toplam talepteki gerileme ise TÜFE’yi etkiledi. Elbette talepteki gerileme ve ekonomideki soğuma, enflasyonun gerilemesinde tek başına bir neden değildir. Ancak etkisi önemlidir.
Harcama gruplarına göre TÜFE oranı (Yüzde)
Harcama grubunda Haziran Yıllık
ağırlığı (%) ayı (%) (%)
Gıda ve alkolsüz 26.22 -3.42 7.38
Konut 16.44 0.14 12.43
Ulaştırma 16.73 -1.39 5.98
Alkollü içecek tütün 5.21 0.00 18.69
Ev eşyası 7.45 0.49 9.83
Sonuç olarak yaz mevsimi ve tarımdaki bolluk, talepteki düşmeyle birleşince gıda ve tarım fiyatları yüzde -3.42 oranında düştü. Gıda ve alkolsüz içeceklerin TÜFE sepeti içindeki oranı yüzde 26.22’dir. TÜFE’den sonra fiyatların en fazla düştüğü ikinci sektör ulaştırma sektörü oldu. Ulaştırma a da TÜFE oranı yüzde -1.39 oldu. Ulaştırmanın da sepet içindeki oranı yüzde 16.73’tür.
Haziran enflasyonu ile ilgili olarak, İki tespit yapılabilir... Bir; hazirandaki gerilemeye rağmen, bizde enflasyon oranı dünya ortalamasının çok üstündedir. İki; 2012 yılı enflasyon hedefi, 2012 yılı sonunda orta noktası yüzde 6,5 olmak üzere yüzde 5,3 ile yüzde 7,7 aralığındadır. Yaz aylarındaki düşmeye rağmen bu hedefin tutturulması zor görünüyor.
