Ağustos ayı enflasyonu herkesi şaşırttı.
Kimse bu kadar düşük beklemiyordu. Çünkü ardı ardına gelen zamların aksine enflasyon yüzde birin bile altında gelmişti.
Sosyal medyada bu durum alay konusu oldu.
Fiyatlar arttı enflasyon düştü.
Gerçekten fiyatlar artarken enflasyon düşmüştü. Akaryakıta gelen zamlar, doğalgaz, çay, şeker ve daha birçok tüketim maddesine zam gelmişti.
Oysa enflasyon düşmüştü.
TUİK'in açıkladığı rakamlar gerçek mi yoksa oynanmış mı bilemeyiz. Bunu bir kenara bırakarak gizli zamdan bahsetmek istiyorum.
Bu gizli zammın adı gramaj oyunu.
Son günlerde marketlerde satılan ürünleri iyice incelediğinizde gizli zammı göreceksiniz.
Bugüne kadar 1 kilo diye aldığınız çaya hiç baktınız mı?
Ambalajın büyüklüğü aynı. Ama kutunun üzerindeki yazıları iyi okuyun.
900 gram. İyi de 1 kilo 1000 gram değil mi? Aynı ambalaja giren ürün 100 gram azalmış. Bu şu anlama geliyor. Satın aldığınız çay yüzde 10 daha zamlanmış. Oysa çaya son bir ayda yüzde 15'er olmak üzere iki kez zam gelmişti. Bu durumda çaya yüzde 40'a yakın zam gelmiş oluyor.
Yine yıllarca hep aynı kutuda satın aldığınız ayçiçeği yağına bakın.
5 kilogram diye el ve göz alışkanlığı ile aldığınız sıvı yağın fiyatı son birkaç aydır artmadı değil mi? Aslında artmış da market fiyatı düşürmüş. 40 lira olan sıvı yağ indirim ile 35 liraya satılıyor.
Hemen al!
Al ama önce kutunun en altında yazılan küçük puntolarla gramajına bak. Göreceksin ki, yıllardır 5 kilo diye satın aldığın ayçiçeği yağının bir kilosu uçmuş. Yani 4 kiloya düşmüş. Tabii ki sen onu 5 kilo diye almaya devam edeceksin.
Gramaj zammı sadece bir iki ürünle kalmıyor. Yüzlerce üründe var. Dün bir süpermarket zincirini dolaştım ve 30'a yakın ürüne baktım. Çikolatadan tutun da tuza kadar birçok üründe gramaj zammı var.
Bir ay öncesine kadar 250 gram olarak satılan tuz aynı ambalajda 200 grama düşürülmüş. Çocuğunuza 4 lira verdiğiniz çikolata da öyle.
Ambalaj aynı ama içindeki ürün daha az.
Şirketlerin yaptığı bu iş yasal mı?
Elbette! Adamlar yeni gramajı kutunun üzerine yazdığı sürece sorun yok. Ama kim yıllarca kullandığı ürünün değişmeyen ambalajının üzerindeki o küçük yazıları okuyor?
Aynı oyunu İstanbul'da ekmekte de yaşamadık mı?
İstanbul'da ekmek 10 yıl önce 400 gram civarındaydı. Sonra 300'e düştü. Sonra ise 250 grama.
Geçen yıl yapılan bir operasyonla 1 lira 25 kuruş ödediğimiz bir ekmek 200 grama düşürüldü. Hatta bu gramaj zammını yandaş bir televizyon "İstanbul'da ekmek artık çöpe atılmayacak" diye vermişti.
Bu nedenle TUİK, enflasyonu yarım puan düşük çıkartsa ne yazar?
Biz cebimizden çıkan paraya bakalım.
Türkiye'de insanlar daha çok çalışıp, satın almak için de daha çok ödemek zorunda kalıyorlar.
