Fiili işsizlik oranı yüzde 16.2

Türkiye İstatistik Enstitüsü (TÜİK) her ay hane halkı işgücü istatistiklerini ve işsizlik oranlarını açıklıyor. Bu oranları hesaplarken uluslararası standartlara uyuyor. “İş aramayıp çalışmaya hazır olanları” tarif gereği işsiz saymıyor ve bunları aktif nüfusa dahil etmiyor.
Uluslararası karşılaştırmalar açısından bu hesap tarzı doğrudur. Ne var ki eğer Türkiye’de işsizliğe bir çözüm getirmek istiyorsak, iş aramayıp çalışmaya hazır olanları da işsiz olarak görmeliyiz.
Söz gelimi 2014 Haziran ayındaTÜİK’in açıkladığı işsiz sayısı 2 milyon 654 bin kişidir. Ayrıca iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı da 2 milyon 514 bin kişidir. İş aramayıp çalışmaya hazır olanların 580 bin kişisi “iş bulma umudu olmayanlar” dır. Yani yıllarca iş aramış ve fakat iş bulamayınca iş bulma umudu kaybolmuş ve artık iş aramaktan vaz geçmiş olanlardır. TÜİK iş aramadıkları için bunları işsiz saymıyor.
Ayrıca iş aramayıp çalışmaya hazır olanların 1 milyon 934 bin kişisi de, iş aramak için bir kuruma başvurmamış ve fakat el altından, dost akraba aracılığı ile iş arayanlardır. Aksi halde iş aramayan, işe ihtiyacı olmayan neden iş bulunca çalışsın? Yani bunlar da fiilen işsizdir.
Bu şartlarda, ilan edilen işsizler ile iş aramayıp çalışmaya hazır olanların toplamı yani “fiili işsiz sayısı 5 milyon 240 bin kişidir.”
Eğer hükümetler bir istihdam politikası oluşturacaksa, işsize iş yaratacaksa bu sayıyı dikkate almak zorundadırlar.

Öte yandan çalışmaya hazır olanların aynı zamanda işgücüne dahil edilmesi gerekir. Bunlar fiilen iş gücüdür. Aksi halde ülkenin “iş gücü potansiyeli” yanlış hesaplanmış olur.
Bir ülkede kalkınma için önemli olan iş gücü potansiyelidir. Netice olarak iş aramayıp çalışmaya hazır olanları da iş gücüne dahil etmek gerekir. Bu takdirde iş gücü 31milyon 894 bine ulaşır ve yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi “fiili işsizlik oranı da yüzde 16.2 olur.”
Türkiye’de gizli işsizlik te önemli bir sorundur. Gizli işsizliğin en yaygın olduğu sektör tarım sektörüdür. Bu sektör işsizliği emmektedir.
Tarımda gizli işsizlik; bir işi varsayalım 3 kişi yapabileceği halde aile bireylerinden aynı işte 5 kişinin çalışması şeklinde ortaya çıkıyor. Başka bir ifade ile 5 kişinin 2’sini alıp başka işe koysanız iş hacmi daralmaz. Bu gerçeği aşağıdaki tablodan daha net görebiliyoruz. Tarım sektörünün GSYH payı yüzde 7.4, sanayi sektörünün payı ise yüzde 23.6 olduğu halde her ikisinde de aynı sayıda insan çalışıyor. Tarımda verimlilik düşüktür ve fakat aynı zamanda gizli işsiz sayısı da fazladır.

Ticaret kesiminde de aile işletmelerinde aynı sorun var. Devlette popülist politikalar da gizli işsiz yaratıyor. Her gelen iktidar, idari kadroları değiştiriyor. Eski yöneticileri müşavir yapıyor. Devlette işi olmayan ve gizli işsiz müşavirler ordusu ortaya çıkıyor.
Sonuç olarak, eğer bir istihdam politikamız olacaksa, fiilen işsiz olanları ve gizli işsizleri de dikkate almalıyız.