Başbakan yardımcısı Babacan, teşvik etmek için, uzun vadeli mevduata daha düşük stopaj uygulaması yapılacağını, bunun için Bakanlar Kurulu’na yetki veren bir yasa tasarısı olduğunu söyledi.
Faiz, para politikasının önemli bir aracıdır. Ancak bu aracı kullanırken dikkatli olmak gerekir. Söz gelimi 2011 yılında faiz oranları enflasyonun altında oldu. Yani tasarruf sahibi eksi faiz aldı. Eksi faiz, tüketimi artırır ve tasarrufu köstekler. Bütçenin faiz yükünü düşürür.
Nisandan Nisana son bir yılda, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE), yüzde 11.14 oldu. TÜFE oranı, doğrudan satın alma gücünü etkiler. Paranın reel satın alma gücü düşer. Söz gelimi ortalama bir malın fiyatı geçen sene Nisan ayında 10 lira idiyse, bu sene 11 lira 14 kuruş oldu demektir.
Başka bir ifade ile geçen sene Nisan ayında elimizdeki yüz lira ile bir maldan 100 adet satın alırken bu sene Nisan ayında aynı maldan ancak 89.8 adet alıyoruz.
Bu demektir ki eğer paramızı bir finansal yatırım aracına yatırmışsak, satın alma gücünü koruması için, en az yüzde 11.14 nominal net gelir elde etmemiz gerekiyor. Net gelir, gelir vergisi stopajından sonra ele geçen faiz veya kazançtır. Aksi halde paramız eriyecek demektir.
Parasını mevduata yatıranların, Nisan ayında brüt yüzde 1.01 ve son bir yılda ise yüzde 3.61 oranında reel kayıpları oldu. Mevduat faizi enflasyonun altında olduğu için paraları eridi. Mevduattaki her 100 liranın satın alma gücü bir yıl sonra yaklaşık 96 liraya geriledi.
Türkiye’de, 10 yıl önce toplam tasarrufların, GSYH’ya oranı yüzde 20 dolayında iken, şimdi yüzde 13 yüzde 14 dolayına geriledi. Eksi faizin bu gerilemede etkisi büyük oldu.
Halen mevduat faizinden yüzde 15 gelir vergisi stopajı yapılıyor. Buna karşılık, Borsada stopaj sıfırdır. Borsada küçük tasarruf sahibinin kazanması çok zordur. Mevduattan yüzde 15 faiz almak, bu anlamda aynı zamanda küçük tasarruf sahibi için bir haksızlıktır.
2012 yılı için şahısların ve şirketlerden
yapılacak Gelir Vergisi kesintisi (Stopaj)
Şahıs Şirket
Mevduat faizi 15 15
Repo 15 15
A Tipi Fon 10 0
B Tipi Fon 10 0
Hazine Bonosu 10 0
Devlet Tahvili 10 0
Eurobond Faizi 0 0
Hisse Senedi
Kar Payı 15 15
Hisse Senedi
Alım-Satım Kazancı 0 0
Türev Ürünler 10 0
(Forward-Swap-
Opsiyon.vb.)
VOB 10 0
(Vadeli İşlem ve
Obsiyon Borsası)
Mevduat faizinde yapılması gerekenler şöyle olmalıdır:
1) Mevduat faiz üzerindeki yüzde 15 stopaj yükü yüzde 10’a düşürülmelidir.
2) Bir yıldan daha uzun vadeli mevduatta stopaj oranı yüzde 1 veya 2’ye düşürülmelidir.
3) Küçük tasarrufları korumak için, Türkiye şartlarında söz gelimi 50.000 liraya kadar stopaj oranı yüzde 1 olmalıdır.
