Dünyadaki serbest piyasa Türkiye’de spekülatif piyasa oldu

Finansal yatırım araçları olarak TÜİK tarafından mevduat, borsa, dolar, euro külçe altın ve Devlet İç Borçlanma Senetleri’nin aylık ve yıllık reel getiri oranlarını açıkladı. Finansal Yatırım araçları içinde, Ocak ayında (bir aylık süre içinde) reel olarak, yani enflasyonun etkisi giderildikten sonra, en yüksek reel getiriyi yüzde 7.42 oranı ile külçe altın sağladı.
Altın fiyatları dünya piyasalarında belirleniyor. Altının bir ayda yüzde 7.42 oranında reel getiri sağlaması, spekülatif düzeyde bir getiridir. Bu durum hem küreselleşmenin spekülatif bir yapı kazanmış olduğunu gösteriyor... Hem de altının da güvenilir bir yatırım aracı olmadığını gösteriyor. Zira spekülatif artışlar, hızlı düşüşlere gebedir. Mamafih Ocak ayında en yüksek reel getiri sağlamış olan altın, Ocaktan Ocağa son bir yılda ise hâlâ eksi 13.31 oranında reel kayıp getirmiş durumdadır.
Ocak ayında ve son bir yılda reel faizler eksi oldu. Gerek mevduat ve gerekse Devlet İç Borçlanma Senetleri Ocak ayında ve son bir yılda reel faiz olarak eksi faiz getirdiler. Eksi reel faizler aşağıdaki tabloda daha açık yer alıyor.
Eksi reel faizler, Merkez Bankası’nın faizleri artırmasına olan karşı tepkilerin ne kadar yanlış olduğunu gösteriyor. Zira eksi faiz ekonomide tüketim-tasarruf dengesini bozuyor. 10 sene önce yüzde 20’ler dolayında olan ortalama tasarruf oranı bugün yüzde 12 seviyesine düşmüştür. Cari açığın nedeni de tasarrufların yetersiz olması, yatırım tasarruf açığının dış kaynaklarla karşılanmasıdır.
Reel faizlerin eksi olmasının yatırımların artmasına imkan sağlaması gerekir. Ancak ne gezer... Spekülatif bir ortamda, kırılgan bir ekonomide, yerli ve yabancı da yatırım yapmıyor. Bunun içindir ki eksi reel faiz yatırımlara da yaramıyor.
Standart And Poor’s Türkiye’nin “BB +” olan not görünümünün durağandan negatife çevrildiğini bildirirken gerekçelerden birisi olarak “özel sektör yatırımlarının durakladığını” gösterdi.
Bu şartlarda reel faizlerin eksi olmasında direnenlerin, herhalde gizli gündemleri ve özel bir hesapları vardır.

Spekülasyonun en fazla görüldüğü alan Borsadır. BİST endeksi ocak ayında, aylık yüzde 8.82 ve yıllık olarak da yüzde 25.64 oranında reel kayıp getirdi. Oysa ki, bir yıl önceki ocak 2013 ayında, borsanın aylık reel getirisi yüzde 5.31 ve yıllık reel getirisi yüzde 45.45 olmuştu. Yani bir yılda yüzde 45.45 oranında reel getiri sağlayan ve ertesi yıl yüzde 25.64 oranında reel kayıp getiren bir borsa, elbette ki dünyanın en spekülatif borsası olacaktır.
2013 yılına kadar on yıl baskı altında tutulan dolar ve euro ise, 2013 Mayıs’ından itibaren artmaya başladı ve her ikisi de Ocak ayında gerek aylık ve gerekse yıllık olarak reel getiri sağladı.