Türkiye'ye S-400 füze savunma sistemi alımı sebebiyle ABD Kongresi'nin CAATSA'yı (Amerika'nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası) yeniden kabul etti.
CAATSA Uygulaması içinde 12 müeyyide var. Yönetim Bunlardan seçeceği beşini uygulamak zorundadır. İlk uygulama yumuşak başladı.
Kararlar Şöyle ;
* Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB), ABD'den ihracat lisansı alamayacak.
* SSB, ABD'li ve uluslararası finans kuruluşlarından kredi alamayacak.
* SSB'ye yapacağı ihracatlarda ABD İhracat-İthalat Bankası desteği sağlanmayacak.
* Savunma Sanayii 5 yönetisinin ABD'deki mal varlıkları dondurulacak ve bunlara vize kısıtlamaları getirilecek.
Ancak; ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Uyarılarımıza rağmen Türkiye, Rusya'dan S-400 sistemi satın alma ve test etme çalışmalarına devam ettiğini söyledi ve Türkiye eğer böyle ısrar ederse de yaptırımların arkasının gelebileceğini ima etti.
Bu uygulama, ABD ile Türkiye arasında köprüleri atacak seviyede değil, olmamalıdır da.
Öte yandan Rusya'da İzvestia gazetesi; '' Ankara iki koltukta birden oturmak istiyor: Hem Batılı olmayan ülkelerle işbirliği yapmak, hem de Amerika ve Avrupa kökenli teknolojileri kullanmak.'' istiyor diye yazdı.
CAATSA yaptırımlarının beklentiden az ve yumuşak çıkması, piyasaları olumlu etkiledi. Kurlar ve altın düşerken, borsa arttı.
Türkiye Savunma Sanayiinin yüzde 45'ini ABD'den ithal ediyor. İthalatta sorun yaşyacağız. Teknoloji farklı olduğu için bu alan alternatif arayışlara açık değildir.
Ayrıca, uygulamada olan Türkiye ve ABD özel sektör helikopter, dron, yedek parça projeleri var. Bu projeler için şimdidlik bir sorun görünmüyor.
Eğer AB ve Biden, ortak ve daha rijit yaptırım kararı alırsa o zaman ekomik kriz derinleşir.
12 CAATSA uygulaması içinde, Türkiye ekonomisini en fazla 8 madede yer alan ''ABD'nin yetki alanına giren banka ödemeleri ve para transferlerinin yaptırım kapsamına alınması'' vuracaktır. Bu madde en ağırıdır ve İran'a uygulandı. Türkiye'ye uygulanması söz konusu olamaz, çünkü sonuçları savaş kadar ağır olur.
Türkiye, İktidar - Muhalefet bu sorunu suhuletle çözmelidir. Türkiye'nin S-400 alması bir cevap olarak düşünüldüyse, bu gün yanlış olduğu anlaşıldı. Yanlışta ısrar etmemek gerekir.
İncirlik Üssü'nü kapatalım şeklindeki öneriler, kısa dönemli düşünmektir. ABD ile ilişkileri bu şekilde kısa vadeli tepkilerle çözmeyiz. Tersine yaptırımların boyutunu zorlamış oluruz.
NATO Tatbikatların katılmayalım demenin de rasyonelitesi sıfırdır. İdeoloji akla sınır getirir. Ortalığı Yunanistan'a bırakmak demektir. Biz NATO'nun en eski üyesiyiz. Yunanistan'ının ikinci defa NATO'ya girmesine izin verdik. Veto etseydik giremiyordu.
Ayrıca iki hususa dikkat etmeliyiz;
Siyasi İktidar ve ortağı, bu sorunu iç politika malzemesi yapar ve Milli Güvenlik, Beka ve Eğemenlik açısından kullanırsa, yanlış yapar. İktidarda kim olursa olsun bu üç alanda da Türkiye'nin kompleksi yoktur. Bu gibi riskler zafiyet algısı yaratır.
Ülkelerarası sorunları Trump dostluğu gibi karşılıklı kişisel ilişkilere indirmek her zaman yanlıştır. Türkiye S-400'de inat etmek yerine Her iki tarafında kabul edebileceği bir çözüm bulmak gerekir.
