Türkiye Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) tam 13 yıl önce başladı.
Aradan geçen onca zamana rağmen halen çok az mesafe alındı. Bu sistemin başarısızlığın arkasında bankalar olduğunu 2 hafta önce yazdım. Yüzde 25 devlet desteğine rağmen bu sistem yaygınlaşamıyorsa bir sorun var.
Ben burada bankaları suçlayıp hedef baskısıyla kalitesiz satış yaptıklarını söyledim. Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ise daha farklı bir boyuta dikkat çekti. Mehmet Şimşek bireysel emeklilik fonlarını yönetenlere sert bir uyarı yaptı. Açık açık devlete sırtınızı dayamayın dedi.
Mehmet Şimşek burada ne demek istedi?
Mehmet Şimşek'in söylemek istediği şuydu:
Halkın parasını adam gibi yönetin!
Bireysel emeklilik sisteminin başarısızlığında bu fon yöneticilerinin katkısı büyük. Saçma sapan fon kesintileri ve kazandırmayan fonlar halkın güvenini sarstı.
Mehmet Şimşek 'Gerekli tedbirleri alırız' dedi. Bu tedbirlerin amacı fonların zarar etmesini önlemek olacaktır. Bu konuda tabi ki top SPK de olacaktır. SPK daha etkin denetlemeli ve yeni kurallar ortaya koymalı.
Eğer devlet yarın yüzde 25 katkıyı kaldırıyorum derse inanın bana sistemde çok az insan kalacaktır. Şahsen ben de bu sistemde bir dakika bile kalmam.
Bireysel emeklilik çok doğru bir karar ancak Türkiye'de bu iş sıkı denetimle yerine otururacaktır. Yıllar önce yaşadığım bir olayı hiç unutamam. Bazı bankaların çocukların geleceğine yönelik oluşturduğu bir fon 10 yıl sonra oldukça komik ödemeler yapmıştı. Tabii ki bazıları hiç ödeme yapmadı. Halk çocuğumuza gelecek bırakalım diye bankalara 10 yıl para ödedi sonra para buhar oldu. Kimisi enflasyona kurban oldu kimisi ise kötü yönetime.
Bu nedenle halkın sigortalara ve bu tür güvenlik sistemine güveni yok.
Eğer bugün bu sisteme 6 milyona yakın bir insan katılmışsa bunda devlet katkısının büyük önemi var. Devletin bir süre daha yüzde 25 katkıyı sürdürmesi lazım. En azından halkın artık buna inanması gerekiyor.
Mehmet Şimşek fon yönetim şirketlerine ayar yapayım derken halkı ürküttü.
Zorunlu olmalı
Bireysel emeklilik sistemi belirli noktadan sonra zorunlu olmalı. Zorunluluk kararı alınmadan Amerika ve Avrupa'daki denetleme sistemi iyi incelenip Türkiye'de uygulanmalı. Artık halk bu sisteme güvenmeye başladığı an bunu tıpkı SGK gibi zorunlu kılınması lazım. Bu yolla Türkiye'de tasarruf ciddi oranda artacaktır.
25 yaşında iş hayatına başlayan kişi zorunlu olarak belirli miktar sisteme ödemesi ile emekli olduğunda tıpkı dünyadaki emekliler gibi ciddi bir gelire kavuşabilir. Ama dediğim gibi Türkiye henüz buna hazır değil. Bugün bu fonlara bırakın halkın güvenmesine devlet bile güvenmiyor. Nitekim Mehmet Şimşek'in açıklamaları ortada.
Ben 3 yıldır bireysel emeklilik sistemine ödeme yapıyorum. Ciddi bir birikimim oldu. Ancak bu şirketin internet sitesine girdiğimde fonlarının bana ne kazandırdığını ne kaybettirdiğini hatta benden ne kadarlık bir kesinti yaptıklarını göremiyorum. 3 yıldır tüm girişimlerime rağmen şirket maalesef bunu hep gizliyor.
Orada bir rakam var ve o rakamın nereden nasıl geldiği belli değil.
Bu bir güvensizliktir.
Benim dahil olduğum fonu yöneten şirket çok dürüst olabilir beklide bana çok iyi kazandırıyor ama ben bunu göremedikten sonra ne anlamı var ki? Önce sistem şeffaf olmalı.
Devletin bu şeffaflığı sağlaması lazım. Bunu sağlamadığı sürece bireysel emeklilik sistemi başarılı olamayacaktır.
