Banka lobisi ayaklandı
Son bir ayda iktidar bankalarla ilgili önemli kararlar aldı.
Haksız ve rekabetsiz sigorta zorlamalarına karşı iki büyük bankaya milyonluk cezalar verildi. Son olarak da bankaların vatandaşlardan ve şirketlerden aldığı binlerce kalem masrafı yasakladı.
Merkez Bankası ve BDDK'nın aldığı bu karar 1 Mart tarihinden itibaren geçerli olacak.
Özellikle özel bankalar son bir haftadır adeta ayaklandı. Bu kararın karlarını düşüreceğini açık bir şekilde ifade etmeseler de kapalı kapılar ardından kulislerde haykırıyorlar.
Bazı ekonomi yazarları ise kararın siyasi olduğunu söylüyorlar.
Bu karar siyasi veya değil buna yine girmeyeceğim. Son 10 yıldır bu masrafların haksız yere alındığını yazıyorum. O kadar çok dile getirdim ki! Ortada tek bir siyasi karar var bana göre o da bugüne kadar bu yasanın çıkartılmamasıdır.
Bu kararın Türk halkına ve şirketlerine ne getireceğini tek tek yazıyorum. Kararı siz verin.
BDDK ve Merkez Bankası'nın kararından önce:
-Bankalar dünyanın hiçbir ülkesinde olmayan masraflar alıyordu. Toplam 2 bin 400 adet masrafı vatandaştan tahsil ediyordu. Öyle ki, artık şubeye girmek bile paralı olacak hale gelmişti.
Yeni düzenleme ile bu masraf sayısı sadece 50'ye düşürüldü.
- Bir şubeden bir başka şubeye havale ve EFT masrafı kontrolden çıkmıştı. Dönemin ekonomiden sorumlu bakanı bile bu konuda şikâyet etmişti. Taksi ile gidip parayı o şubeye yatırmak bile daha ucuz hale gelmişti. Bankalar havale ve EFT'de masrafı 2 bin liraya kadar çıkarttılar. Oysa bankalar, Merkez Bankası üzerinden gerçekleştirdiği bu işlem için sadece 25 kuruş ödüyor.
1 Mart tarihinden itibaren bankalar havale ve EFT için 1 lira ile 100 lira arasında bir ücret alacak.
-Bireysel müşterilerden alınmayan hesap işletim ücreti esnaf ve ticaret şirketlerinden alınıyordu. Bu ücret bankaya ve müşteriye göre değişiklik gösteriyordu. Bazı bankalar aylık 200 liraya kadar hesap işletim ücreti aldı. Şimdi bankaların bu ücreti alması yasaklandı.
- Özellikle şirketlerin en çok canını yakan masraf ve komisyon ise kredi erken kapama komisyonu olarak karşımıza çıkıyordu. Bir esnaf ya da ticari işletme bankadan aldığı 100 bin liralık kredisini erken kapatmak istediğinde 20-30 bin lira komisyon talep ediliyordu.
Artık bu komisyona sınırlama getirildi. Bankalar kredi erken kapama ücreti olarak sadece yüzde 1 ile 2 arasında bir ücret isteyebilecek.
-Dünyanın başka bir ülkesinde olmayan bir başka ücret ise geçmiş dönem alacağı. Bir esnaf bankadaki hesabını aylarca kullanmasa bile bir gün oraya yatırdığı paradan banka geçmiş dönem masrafı adı altında ücret tahsil ediyordu.
Merkez Bankası bu ücreti de yasakladı.
- Dünyanın hiçbir yerinde olmayan ve sadece Türk bankalarının icadı olan limit tahsis ücreti de 2 bin 400 kalem masraflar arasında en dikkat çekeni. Banka krediyi çekmeseniz bile 1 yıl boyunca size tanımladığı krediden dolayı limit tahsis ücreti adı altında masraf alıyordu. Bu da yetmiyor bu limit için yüksek rakamlı sigorta yapıyordu. Yine bunun yanında da dönemsel komisyon alıyordu.
Ne kazanacak bu bankalar?
Ben burada 2 bin 400 kalem masraftan sadece 6 tanesini yazdım. Akla hayale gelmeyecek masraf ve komisyonlar 10 yıldır kontrolsüz olan bankalar tarafından vatandaşın cebinden alınıyordu. Bu paralar şimdi Türkiye'den kaçmaya çalışan yabancı bankaların kasasını doldurdu.
Şimdi bankalar feryat ediyor: Batarız!
Neden? Dünyadaki hiçbir banka bu ücretleri almıyor ki? Onlar batıyor mu? Türkiye yüzde 1 bile büyümez iken, bankalar yüzde 20 hatta bazılarının yüzde 100 büyümesinin mantığı var mı?
Bu düzenlemenin çok önce yapılması gerekiyordu. Çok geç kalınmış bir düzenleme.
BDDK ve Merkez Bankası, tıpkı dosya masrafları gibi geriye dönük 10 yıllık iade zorunluluğu getirmelidir.
