1980 öncesi Türkiye''ye belirli ürünler kaçak olarak gelirdi.
Kaçak derken ithalatının olmaması nedeniyle Türkiye''ye resmî olarak sokulmaması anlamında.
En fazla kaçak çayda olurdu.
Garip değil mi? Bugün mutfaklarımızda bulunan aklınıza gelecek her türlü ithal çay "kaçak" adı ile yurda gayrîresmi sokulur ve satılırdı.
En çok Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinden gelirdi. Çünkü İran ve Suriye sınırlarından katırlarla kaçak çay getirilirdi. Tütün götürüp çay getiren köylülere kaçakçı denilirdi.
Kaçak çay uğruna sınırda ayağını hatta canını kaybeden o kadar çok köylü var ki!
Yıllar önce Mardin''de bir köyde en az 30 kişinin 1 ayağının kopmuş olduğunu gördüm. Hepsi kaçak kurbanı.
Şimdi her türlü çayın ithalatçısı var. Hatta açık kilo ile satılan çaylar kaçak diye adlandırılır. Oysa ithalatçısı bellidir.
Türkiye son 10 yıldır tekrar kaçak cenneti haline geldi.
Batısıyla doğusu ile her sınırından akla mantığa gelmeyecek ürünler kaçak olarak geliyor.
Doların bu kadar yüksek olmadığı dönemlerde akaryakıt kaçakçılığı vardı. Hamdolsun şimdi ucuz diye kaçak olarak akaryakıt getirilen ülkelerden bize gelip alıyorlar.
Bir başka kaçak, sigara ve alkol.
Adeta zirve yapmış durumda. Onlarca insanın ölmesine rağmen kaçak içki girişi bitti ama yapımında kullanılan ürünler kaçak olarak sokuluyor ve garajlarda yapılıyor.
200 TL''lik bir içki, kaçak olarak aldığınızda 50 liraya satılıyor. Antep''te kaçak bir içki satıcısının sattığı içkinin kör etmediğini ispat için önce kendi içip veriyor. Dünyanın en sağlam testi. Satıcı kör olur ya da ölürse içkiyi almıyorsunuz.
Tam bir trajedi değil mi?
Bir dönem Gürcistan sınırından vücuduna et sarıp getirenleri bile gördü bu ülke.
Türkiye''de 50 lira olan bir kilo etin fiyatı Gürcistan''da o dönem 15 liraydı.
Gerçi şimdi Gürcistan''dan kaçakçılık yapanlar artık eti bıraktı katma değeri yüksek ürünlere yöneldi.
Cep telefonu Türkiye''de en çok satılan kaçak ürün. Elimde resmî bir istatistik yok ama eminim ki, öyle bir araştırma yapılmış olsaydı her 10 telefondan en az 5''i kaçak çıkardı. Neden mi?
Türkiye''de bugün insanların en çok kullandığı bir telefon var.
Çinli Xiaomi marka telefon. Abartısız her üç kişiden birinin elinde. Ucuz ve kullanışlı bir ürün olması nedeniyle kaçakçılar tarafından en çok tercih edilen model. Gürcistan ve Irak bu telefonların getirildiği ülkeler.
Yurt dışında 150 dolara satılan cep telefonunu kaçakçılar Türkiye''de yaklaşık 200 dolara yani bin 700 lira civarı bir fiyata satıyor.
Aynı telefon resmî ithalatçı vasıtasıyla indirimli haliyle bile 3 bin 500 liraya satılıyor.
Devletin kaybına bakar mısınız?
Türkiye''de bu yılın birinci çeyreğinde 2,3 milyonu aşkın mobil cihazın IMEI kaydı gerçekleştirildi. Bu cihazların 870 bini Samsung, 770 bini Apple, 147 bini Oppo, 118 bini General Mobile ve 100 binini ise Xiaomi Redmi markalı telefonlar oluşturdu. Türkiye''de en çok satan telefon en az satanlar kategorisinde. Çünkü kaçak tercih ediliyor. Bu telefonların IMEI''leri çok kolay değiştiriliyor.
Peki en çok satan Samsung ve Apple yani iPhone''ların kaçağı yok mu?
Hayır yok! Çünkü onların dijital kimliği yani IMEI değiştirilemiyor. Değişmediği için kaçakçılar iphone getirmiyor. Yoksa o daha kârlı. Yurt dışında bin dolara yani 8 bin 600 liraya olan iphone Türkiye''de 16 bin liraya satılıyor.
Tüm bu kaçakçılığın tek bir nedeni var. Devletin ticari hayattan toplayamadığı vergiyi dolaylı olarak vatandaştan alması.
Yurt dışında 8 bin lira olan cep telefonuna akıl almaz vergiler konulunca ya az satılıyor ya da kaçak olarak getiriliyor. Dedim ya 8 bin lira olan iPhone 12 serisinden, ithalat bedeli üzerinden alınan vergiler şu şekilde: Yüzde 50 ÖTV, yüzde 18 KDV, yüzde 10 TRT bandrolü, yüzde 1 Kültür ve Turizm Bakanlığı Kesintisi.
İktidarın çaresizlikle yüklendiği bu sektör, hem Türkiye''nin milyarlarca dolarının yurt dışına çıkmasına aynı zamanda da büyük bir vergi kaybına neden oluyor.
Şu vergiler nedir ya Allah aşkına. Bu parayı iPhone üreticisi milyar dolarlık tesisi kuran, on milyarlarca dolar ARGE çalışması yapan Apple bile kazanmıyor. Bu şirket telefon başına 150 USD kazanırken, Türkiye hiç üretmeden bin dolar kazanıyor.
Böyle kafa olunca kaçakçılar bayram ediyor.
