Artık enflasyon dikiş tutmaz
Bu sene ocak ayında, aylık TÜFE oranı yüzde 4,53 ve yıllık TÜFE oranı yüzde 67,07 oldu. Yıllık enflasyon bir önceki ay Ocak ayına göre ve geçen yılın aynı ayı şubat ayına göre arttı.
Gıda’da TÜFE oranı ise daha yüksek, yüzde 71,12 oldu. Yani halkın enflasyonu olarak tarif ettiğimiz mutfak enflasyonu daha yüksek oldu.
İTO, İstanbul geçinme endeksi TÜİK TÜFE’den 9,51 yüzdelik puan daha yüksek, yüzde 76,58 oldu.
1.Enflasyon daha da artar.
Çekirdek enflasyon; İşlenmemiş gıda ürünleri gibi tabiat şartlarına bağlı ürünler, enerji ve altın gibi fiyatı yurt dışında oluşan mallar ile yüksek vergili oldukları için içki ve tütün gibi malların fiyat artışlarını çıkardıktan sonraki TÜFE(B)’dir.
Çekirdek enflasyon, enflasyon direncini ve enflasyon trendini daha net gösterir. Yıllık çekirdek enflasyon; Yıllık TÜFE’den daha yüksek yüzde 70,31 oldu. Bu demektir ki, enflasyon direniyor ve artacaktır.
Aslında 2021 yılından beri hem TÜFE, hem de çekirdek enflasyon artıyor.
Hazirana kadar artış devam eder, çünkü geçen sene aylık TÜFE oranları Mart ayında 2,29, Nisan ayında 2,39, Mayıs ayında 0,04 daha düşük oldu. Baz etkisi ile Yıllık TÜFE artacaktır.
Uygulamada seçim nedeni ile siyasi iktidar seçim popülizminden vazgeçmez. TÜFE artışı devam eder.
2.Enflasyon halkı ezdi.
Dün saat 10.00’da TÜİK enflasyonu açıklamadan beş dakika önce, Hazine ve Maliye Bakanı “Halkı Enflasyona ezdirmeyeceğiz” diyordu.
Merkez Bankası’na başkan ve Hazineye bakan geldikten sonra, enflasyon daha çok arttı ve halk daha fazla ezildi. Zengin daha zengin, yoksul daha yoksul oldu. TÜİK verilerine göre, bir yılda bile zengin, fakir farkı açıldı.
*2022 yılında nüfusun en fakir yüzde 20’sinin toplam gelirden aldığı pay yüzde 6 iken 2023’te azaldı ve yüzde 5,9’a geriledi.
*2022 yılında nüfusun en zengin yüzde 20’sinin toplam gelirden aldığı pay yüzde 48 iken 2023 yılında arttı ve yüzde 49,8’e yükseldi.
Steve Hanke’nin yöntemi ile her yıl, işsizlik, enflasyon, uzun dönemli faiz oranı ile fert başına gelirin kriter olarak kullanıldığı bir “Dünya Sefalet Endeksi” hazırlanıyor. Yüksek enflasyon, işsizlik ve uzun dönemli faiz oranları, 2022 yılında Türkiye’yi Dünya Sefalet Endeksi’nde, dünyanın en sefil 10. sırada ülkesi yaptı.
Hükûmet yetkilileri halkı ezdirmeyeceğiz diyor ve fakat fiilen ezilen halk bu sözleri duyunca daha çok tepki duyuyor. Kimse hükûmete güven duymuyor. İstatistiklere bakmadan, halkın sıkıntılarını görmeden konuşan bakanlar, konuştukça batıyorlar.
3.Enflasyon neden dikiş tutmaz?
2023 Şubat ayında Dolar kuru 18,8610 idi, 2024 Şubat ayında yüzde 63,3 oranında artarak, 30,8007 lira oldu. Dolardaki artış TÜFE’nin altında kaldı. Bu demektir ki ithal girdi mallarında maliyet artışı var ve fakat perakende fiyatlarda artış çok daha yüksektir.
Zaten, maliyet artışını gösteren yıllık Yİ-ÜFE de, Şubat ayında 47,29 oldu ve yine yüzde 67,07 olan TÜFE’nin altında kaldı.
Maliyet artışı TÜFE’den daha düşük olunca, TÜFE’nin de düşmesi lazım, ama düşmüyor. Çünkü eksi reel faiz ve TL’den kaçış nedeni ile tüketim yüksek seyrediyor. Dahası, hükûmete güven sorunu nedeniyle piyasada alıcı ve satıcı panik yaşıyor.
Öte yandan yapısal sorunlar da bu kadar yüksek enflasyon yaratmaz.
En büyük sorun; hükûmete olan güvenin düşmesidir. Kimse geleceğinden emin değil. Böyle olunca alıcı ve satıcı da panik içinde fiyatları artırıyor. Güven sorunu arttı, çünkü hükûmet ekonomik istikrar sorununu gündemden uzak tutmak için, sürekli savunma sanayi, yeni yüzyıl diye halkı oylamak istiyor.
Siyaha beyaz diyerek algı yaratmak, hükûmete olan güveni daha çok düşürüyor.
