23 Nisan ve Atatürk gerçeği

-Yıldızlı Dünyalarında Çocuklar-

Tüm ulusların bir kahramanı ve destan yazmış liderleri bulunur. İşte Mustafa Kemal Atatürk de Türk ulusunun kahramanı ve yolunu aydınlatmış en önemli liderdir.

Atatürk'ün ilime, bilime, sanata verdiği değer, yapmış olduğu yeniliklerle ve devrimlerle bütünleşen çabaları Anadolu halkının aydın bir millet olmasını sağlamıştır. Vatan, bayrak, devlet, millet, toprak bütünlüğünü gönüllere kazımış, tüm halka eşitlikle birlikte birçok hak ve özgürlükler kazandırmıştır.

Mustafa Kemal Atatürk, tüm yaşamı boyunca Türk milleti için çabalamış ve millî duyguları her daim ön planda tutmuş, ulusal egemenliği öğretmiştir. Egemenlik en genel anlamıyla devletin ülke toprakları üzerinde siyasi yönetim yetkisini kullanma hakkıdır.

"Egemenlik kayıtsız şartsız Türk milletinindir, onun olarak kalacaktır." diyerek de egemenliğin, millete ait sistemi olarak Cumhuriyeti göstermiştir.

"Millî emeller, millî irade yalnız bir şahsın düşünmesinden değil bütün millet fertlerinin arzularının, emellerinin bileşkesinden ibarettir." diyen Atatürk, Hilafeti kaldırıp, Cumhuriyeti getirerek çağdaş Türkiye Cumhuriyetinin kapılarını aralamıştır.

Atatürk'ün Ankara'da bir meclisin toplanacağını ve neden toplanması gerektiğini açıklayan 19 Mart 1920 tarihli bildirisiyle başlamış, yine Atatürk'ün 21 Nisan'daki genelgesiyle de meclisin açılacağı tarih duyurulmuştur. 23 Nisan 1920'de Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde Ankara'da açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi Türk halkının kendi iradesiyle yeni bir devlet kurduğunun ilanıdır.

23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışı 23 Nisan'ın Türkiye'de ulusal bayram olarak kabul edilmesine neden olmuştur. "23 Nisan" 1921'de çıkarılan "Millî Bayram" kanunu ile, Türkiye'nin ilk ulusal bayramı olmuştur.

Mustafa Kemal Atatürk tarafından çocuklara armağan edilen bayram gününde ulu önder Atatürk: "Küçük hanımlar, küçük beyler! Sizler hepiniz geleceğin bir gülü, yıldızı ve ikbal ışığısınız. Memleketi asıl ışığa boğacak olan sizsiniz. Kendinizin ne kadar önemli, değerli olduğunuzu düşünerek ona göre çalışınız. Sizlerden çok şey bekliyoruz." diyerek çocukların önemini vurgulamıştır. Bizim de çocuklara söylediğimiz her söz, onun gönül toprağında bitecek, orada yeşerecektir. Onun hakkını koruyarak, onun varlığına saygı duyarak, onun gönlüne hitap edecek biçimde iletişim dilimiz sevecen olmalıdır. Çünkü, bir milletin geleceğine olan güveni ve umudu, onların çocuklarına olan güveni ve umudu ile eşdeğerdir.

26 Mart 1917'de İstanbul'da kurulan Himaye-i Etfal Cemiyeti'nin Birinci Dünya Savaşı döneminde şehit çocukları ve kimsesiz çocuklara ciddi yardımlarda bulunduğunu gözeten Atatürk, Cumhuriyetin ilk cemiyeti olan ve kuruluşundan itibaren TBMM Başkanı ve Başkomutan olarak desteklediği Ankara Himaye-i Etfal Cemiyeti, Millî Mücadele döneminde TBMM üyelerinin girişimiyle Kurtuluş Savaşı'nda öksüz ve yetim kalan çocukların korunması ve yetiştirilmesi amacıyla 30 Haziran 1921 tarihinde Ankara'da faaliyetlerine tekrar başlamış ve Atatürk'ün verdiği Çocuk Esirgeme Kurumu adını almıştır.

23 Nisan'ın çocuk bayramı olması düşüncesinin fikir babası Atatürk'tür.

TBMM'nin açıldığı 23 Nisan 1920 gününün akşamı, Yunus Nadi, Ruşen Eşref, ve Mazhar Müfit Bey'in bulunduğu sohbette sorulan, "Paşam! Bugün Büyük Millet Meclisi'ni açtık. Bunu bütün milletimize ve İtilaf Devletleri'ne ilan ettik. Fakat bugünün adı ne olsun?" sorusuna Atatürk şu cevabı vermiştir: "Efendiler! Osmanlı İmparatorluğu, 600 yıl bu milletin kaderine hâkim olmuştur. Bugün Osmanlı İmparatorluğu kısmen dağılmış olmasına rağmen İstanbul'da bir hükümeti mevcuttur. Osmanlı İmparatorluğu'nun yanında, bugün bizim açtığımız meclis çocuk kalır. Onun için, bugünün adına çocuk bayramı diyelim. Bu çocuk büyüsün, kendi zaferini kendisi ilan etsin." Atatürk'ün bu sembolik "çocuk bayramı" düşüncesi yine bizzat Atatürk'ün hamiliğini yaptığı bir Cumhuriyet kurumu olan Himaye-i Etfal Cemiyeti'nin öncülüğünde zamanla gerçekten bir "çocuk bayramı"na dönüşmüştür.

23 Nisan Hâkimiyet-i Milliye Bayramlarında Himaye-i Etfal'e yardım toplanması ve ayrıca yardım amaçlı Himaye-i Etfal rozetlerinin çocuklar tarafından satılması 23 Nisanda çocukları dahada ön plana çıkarmıştır. Atatürk'ün bu etkinliklere destek vermesi ile 23 Nisan; 1925 yılında "Çocuk Günü", 1926'lardan itibaren de "Çocuk Bayramı" olarak görülmeye başlanmış ve 23 Nisan için Hâkimiyet-i Milliye Bayramı yanında "Çocuk Bayramı" sözü de kullanılmıştır.

Çocuk haklarıyla ilgili ilk evrensel bildiri olan "Cenevre Bildirisi"ni de Türkiye adına 1924 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün imzaladığı düşünülürse Atatürk'ün çocuk sevgisi ve çocuk meselesine bakışı anlaşılmış olur. Bu çocuk sevgisiyle Mustafa Kemal Atatürk, Hâkimiyet-i Milliye Bayramı olarak kutlanan 23 Nisan gününü bu umudunun ve inancının göstergesi olarak, yarının büyükleri olacak çocuklara Ulusal Egemenliğini ilan ettiği, iradesinin ve özgürlüğünün temsil edildiği TBMM'nin açıldığı günü "23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı" adıyla Türk çocuklarına bayram olarak hediye etmiştir.

Atatürk'ün Türk çocuklarına hediye ettiği bu bayram şenliklerine son yıllarda yabancı ulusların çocukları da katılmaya başlamış ve bayram evrensel bir kimlik kazanmıştır.

Himaye-i Etfal Cemiyeti'nin çalışmaları ile 1926 yılından beri vatanın her tarafında coşkuyla kutlanan "Çocuk Bayramı" Mustafa Kemal Paşa ve hükümetin de desteği ile 1929'da "Çocuk Haftası" adıyla yedi güne çıkarılıp hafta boyu etkinlikler yapılması sağlanmıştır.

Aslında Çocuk Bayramı'nın amacı, çocukların birkaç gün eğlendirilmesinden çok toplumun çocuk sorunları ile ilgilenmesinin teminidir. Çünkü, memlekette; yetim çocuklar, hasta çocuklar, sokaklara atılan çocuklar, hırsız çocuklar, dayakla büyüyen çocuklar, küçük yaşta ağır işlerde çalıştırılan çocuklar, istismar edilen çocuklar gibi çocuk sorunlarına dikkat çekilerek "İşte Çocuk Haftasının gayesi, milleti bu meselelerle yakından alakadar etmektir" denilerek dönemin Türkiye'sinin çocuk sorunları dile getirilmiştir.

1929'dan sonra da kesintisiz olarak kutlanmaya devam eden 23 Nisan Çocuk Bayramı ancak 1981'de Millî Güvenlik Konseyi'nin Ulusal Bayramlar ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanım Hükmündeki "23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramıdır" kararı ile resmî bir ada ve statüye kavuşturulmuştur.

Dünyada, yılda bir günü çocuklara özgü bayram olarak kutlayan ve bütün dünya çocuklarına armağan eden tek ülke olma onurunu elinde bulunduran bir toplumun ferdi olarak 23 Nisan 2023 Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nızı yürekten kutluyorum.

Yağsın çocukların üstüne

Bereket yağmuru

Savaş ezikliği duymadan

Bayram yerlerinde gönensinler

Doğa aşkı

Kitap aşkı

Memleket aşkı

Sarsın bedenlerini

Yıldızlı dünyalarında çocuklar

Güzel günler görüp

Sevinsinler

(Mehmet Yardımcı)