Mecliste iktidar partisi milletvekillerinin verdiği ''Digital Hizmet Vergisi Kanunu ile bazı kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde kararnamede değişiklik yapılması hakkında kanun teklifi'' Plan -Bütçe Komisyonu'ndan geçerek, Meclis Genel Kurulu'na geldi.
Elbette Bu teklifin önemli bazı maddeleri ve değişikliğin getirebileceği ekonomik ve sosyal etkiler olacaktır. Bunlardan bazıları özetle;
1 - Teklifin ilk maddesinde vergi kapsamına digital hizmet gelirlerinin Türkiye'de 20 Milyon TL'dan ve dünya genelinde 750 milyon Avrodan daha yüksek olan büyük işletmeler giriyor.
Digital sistem üzerinden vergi alınması, Türkiye'ye bu alanda yapılacak yeni yatırımları önleyecektir.
2 - Bankalar ve yetkili müesseseler ile gerçekleştirilen kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden binde sıfır olan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ("BSMV") oranı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile binde 1 oranına yükseltilmişti. Kanun teklifi ile yüzde 2'ye çıkarılıyor. Cumhurbaşkanı yetkileri genişletiliyor.
Teklifin amacı spekülatif amaçlı döviz işlemlerini sınırlamak olarak belirtiliyor. Ne var ki, döviz spekülasyonu piyasa düzeni ve güven sorunu ile ilgilidir. Vergileri artırmak, bu günkü şartlarda yalnızca döviz kurunu artırır .
3 - Yerli ve yabancı Turistlerin, konaklama ve konaklama sırasında aldığı tüm hizmetlerden yüzde 2 oranında konaklama vergisi alınması öngörülmektedir.
Turizm Türkiye için altın yumurtalayan tavuktur. İthalatımız her zaman ihracatımızdan daha fazladır. Dahası ihracat malları üretiminde de yüzde 70 dolayında ithal girdi kullanılıyor. Bu şartlarda döviz kazanma kapısı yalnızca Turizm kalıyor. Türkiye için güven sorunu varken, konaklama vergisi, karar aşamasında turistin tercihini değiştirebilir. Turizmde moda ülkeler ve şehirler, zaman zaman değişiyor. Türkiye'nin moda ülke olarak devam etmesi için, yüksek kur bir avantajdır. Bu avantajı sistem üstüne vergi koyarak kaybetmek riski yüksektir.
4 - Halen Çalışanlar birden fazla işyerinden ücret aldıklarında vergi beyannamesi veriyorlar. Teklif tek işyerinden de aldığı ücret 98.000 lirayı geçerse, çalışanların beyanname vereceklerini öngörüyor.
5 - Ücret gelirleri üzerindeki vergi yükü, yeniden değerleme oranına paralel olarak artırılıyor. 'Yeniden değerleme' oranına esas teşkil eden Yİ-ÜFE, ekim ayı sonunda 12 aylık ortalamalara göre yüzde 22,58 olarak tespit edildi. 2020 de ücret gelirleri yeniden değerleme oranında artışa göre düzenlenen tarifeye uygun olarak vergilendirilecek.
Çalışanların vergi yükünün artması, onların satın alma gücünün düşmesine sebep olur. Söz gelimi memur maaşlarında yüzde 4.4 oranında bir artış kararı varken, aynı maaşlarda vergi tarifesini yüzde 22.58 artırılıyor.
Ücretler üzerindeki vergi ve pirim yükünün artırılması, kayıt dışılığı ile işsizliği artıracaktır. Ayrıca ücretler üzerindeki vergi yükünün artması, işçi işvereni, farkı açıktan ödeyerek, daha düşük ücrette anlaşmaya zorlar. Bu durumda vergi gelirleri artmaz, azalır.
6 - Kanun teklifinde, işletmenin sermaye büyüklüğü, ödenen vergi tutarı, çalışan sayısı, vergisel yükümlülük tutumu gibi kriterlere göre, Maliye Bakanlığı'nın sahte belge düzenleme yüksek riski olan firmaları tespit etmesi öngörülüyor. Bu nedenle firmalardan, mükellefiyetin devamı için teminat istenebilecek.
Bu hususlar zaten vergi denetiminin esasıdır. Teklif ayrıca bunları tadat etmeye neden gerek duyuyor? Dahası yüksek risk tespit etmek, ideolojik ve siyasi amaçlarla her zaman siyasi iktidarlar tarafından istismar edilebilir.
7 - Tapu harçlarında, tapu ve kadastro genel müdürlüğünce yapılan veya yaptırılan gayrimenkul değerlemesi bulunduğu takdirde, bu değerden daha düşük değer üzerinden tapu harcı ödenmeyecektir.
8 - Değeri beş milyon TL'nin üstünde olan konutlardan, değerli konut vergisi alınacaktır. Bu vergi;
5 milyon ile 7.5 milyon lira arasında olanlardan binde 3,
7.5 milyon lira 10 milyon lira arsında olanlardan binde 6,
10 milyon ve üstündeki konutlardan binde 10 oranında olacaktır.
Teklifte daha çok sayıda vergi değişikliği yer alıyor. Ancak bu teklif yasalaşırsa zaten karmakarışık olan vergi sitemi içinden çıkılmaz bir hal alacaktır.
Maliye'de eski vergi iyidir denilir. Vergi sisteminde sürekli değişiklik mükellefin vergiye uyumunu zorlaştırıyor. Vergi ihtilaflarını artırıyor. Vergiye karşı tepki ve direnç oluşuyor.
