Eskiler turizm sektörü için ''altın yumurtlayan tavuk'' derlerdi.. Sürekli döviz ihtiyacı içinde olan ve 1979 yılında olduğu gibi bazen de 50 cent'e muhtaç kalan bir toplum için bu yakıştırma çok yerindedir.
Elli cent kompleksi, Turgut Özal'ın turizm sektörünü öncelikli sektör olarak ilan etmesiyle daha belirgin oldu.
Bugün, turizm sektörüne eskisinden daha fazla ihtiyaç var.. Çünkü 16 yıldır sürekli dış ticaret açığı veriyoruz. Bu açığın bir kısmını Turizm geliri ile kapatıyoruz. Eğer turizm geliri olmasaydı cari açık ortalama yüzde 40 daha fazla olurdu.
Türkiye turizm sektörü için en elverişli ülkelerden birisidir. Yalnızca güneş ve deniz değil, her türlü kara turizmi için de elverişlidir. Bunun içindir ki kamu arazi tahsisi de yardımcı oldu ve Türkiye bu sektörde en iyi yatırımları yaptı.
Turizmin gelir getirdiğini gören siyasi iktidar önce tahsisli alanların kiralarını en az beş on kat artırdı. O kadar ki şimdilerde bir çok işletme cirosunun üçte birini devlete kira olarak ödüyor.
Ne yazık ki, Rusya uçak olayı turizme darbe vurdu. Sektör bir daha belini doğrultamadı. 2014 yılında 34.3 milyar dolar olan turizm gelirimiz 2017 yılında 26.3 milyar dolardır.
2018 yılı için Hükümet kanadından "İlk üç ayın rakamlarına göre 5 milyon 138 bin turist Türkiye'ye gelmiştir. Bu, geçtiğimiz bütün yılların rekorudur. İlk üç ay olarak geçtiğimiz yılla kıyasladığımızda yaklaşık yüzde 35-36'lık bir artış var" denilmesine rağmen, 2014 yılına ulaşamayacağımız bugünden bellidir. Slogan ve algı yaratarak ekonomiyi yönetmeye çalışan tek iktidar bugünkü siyasi iktidardır.
Gelen turistin kişi başına harcamasını dikkate alırsak, turist sayısı artsa da turizm geliri artmayacaktır. (Aşağıdaki tablo.)
***
2014-2017 Turizm Verileri
Yıllar Turizm Geliri (Milyar Dolar) Ziyaretçi Sayısı Ortalama Harcama ($)
2014 34 .3 41 415 070 828
2015 31 .5 41 617 530 756
2016 22 .0 31 365 330 705
2017 26 .3 38 620 346 681
Kaynak: TURSAB
***
2014 yılında kişi başına ortalama harcama 828 dolar iken, 2017 yılında 681 dolara geriledi. Bu şartlarda turist sayısı artsa bile turist başına ortalama harcamanın azalması, toplam gelirimizin düşük kalmasına neden oluyor.
Kişi başına harcamanın düşmesinin iki neden var... Birisi, TL değer kaybetti. Bir İngiliz turist ''Fethiye'de iki yıl önce 35 dolara yediğimiz bir yemeği şimdi 20 dolara yiyoruz'' diyor.
İkincisi ise, artık zengin turist gelmiyor. Zira Avrupa Birliği ile ilişkimizin zayıflaması, demokraside ve hukuk düzeninde geri düşmemiz ve OHAL gibi nedenlerle Avrupalı turist daha az geliyor. Avrupalı için Türkiye moda olmaktan çıktı. Avrupalı turistin yerini Rusya'dan ve Orta Doğu'dan gelen turist aldı.
Turizmde Türkiye moda olmaktan çıktı. Söz gelimi Rusya olayından sonra zengin Rus mega yatları Karayip Adalarına gitti. Geri dönüşü uzun zaman alır.
FETÖ terörü ve PKK, PYD terörün artması da turizm için önemli bir engel oluşturdu.
İktisatta bir kural var.. Kötü para, iyi parayı piyasadan kovar.. Turizmde de ''fakir turist, zengin turisti'' kovar.
Yabancıların turlar vasıtasıyla yok pahasına konaklaması da sektörün, içinde bulunduğu sıkıntıyı yansıtıyor.
