Haziran'dan Haziran'a son bir yılda, finansal yatırım araçları içinde en fazla kazandıran borsa oldu. BİST 100 endeksi , Nominal olarak yüzde 35.90 oranında arttı. Aynı dönemde TÜFE oranı yüzde 7.97 oldu. TÜFE' ye göre düzeltilince , BİST 100 endeksine göre reel getiri oranı yüzde 23.78 oldu.
Aslında son bir yılda bütün dünya borsaları kazandırdı. Dünya borsalarında artış oranı yüzde 15 ile yüzde 30 arasında oldu.
Perşembe günü İstanbul Borsası dahil, genellikle dünya borsaları düştü. Söz gelimi Çin Şanghay Borsası bir günde yüzde 1.63, ABD S.P 500 yüzde 1.45 oranında gerilediler. İstanbul Borsası Cuma günü de düşmekteydi.
Borsanın yükselişine sıcak para girişi etkili oluyor. Sıcak para spekülatif ortam arıyor. Sonuçta borsanın artması veya düşmesi, ekonominin genel gidişini göstermiyor. Kaldı ki, hızlı artan borsa, hızlı da düşüyor. Söz gelimi, İMKB 100 endeksinde Haziran ayları itibariyle 2012 yılı ile 2017 yılı arasında geçen 6 yılda, yıllık olarak yalnızca 2 yıl artmış, dört yıl düşmüştür. (Aşağıdaki tablo)
****************************************************
İMKB 100 Endeksi, TÜFE'ye Göre Yıllık Reel Getiri Oranı
Yıllar Reel Getiri
(Yüzde)
-------------- --------------
2017 23.78
2016 -12.50
2015 -5.91
2014 -1.04
2013 9.07
2012 -7.91
**************************************************
Sıcak para girişinin artması ve Borsanın şişmesi serap etkisi yapıyor aynı zamanda borsanın aşırı oynak olması, ekonomide kırılganlığı artırıyor.
Finansal yatırım araçları içinde, en düşük reel getiri faizde oldu. Mevduat brüt reel faizi getirisi yüzde 0.09 oldu. Faiz gelirinden yüzde 15 dolayındaki stopajı düştükten sonra ele geçen faiz sıfıra yakın oldu. Devlet iç borçlanma senetlerinin faiz getirisi ise eksi 3.22 oldu.
Devlet iç borçlanma senetlerinin faizi eksi ise, devlete borç verenler aynı zamanda devlete eksi reel faiz kadar gizli vermiş oluyor. Devlete borç verenlerden devlete gelir transferi yapılmış oluyor.
***********************************************************
Temmuz 2017 Finansal Yatırım Araçlarının Yıllık Nominal ve TÜFE'ye Göre Reel Getiri Oranları (Yüzde)
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Nominal Reel
Getiri Getiri
---------------- -------------
Mevduat Faizi 9.89 0.09
BİST 100 Endeksi 35.90 23.78
Dolar 19.89 9.20
Euro 24.80 13.67
Külçe Altın 11.40 1.47
Devlet İç Borçlanma Senetleri 6.25 - 3.22
TÜFE 9.79 -
**********************************************************
Dövize gelince, Merkez Bankası Temmuz ayı için TÜFE bazlı reel kur endeksini 89.39 olarak açıkladı. Euro ve dolardan oluşan döviz sepeti üzerinden hesaplarsak Cuma günü için bu endeks 88.89 çıkıyor. Yani Cuma günü için döviz sepeti TL'ye göre yüzde 11.11 oranında daha değerli idi.
Kurun aşırı değerli olması, düşüş yönünde baskı oluşturuyor. Buna karşılık iç ve dış siyasi gelişmeler ile, ABD ve Avrupa Merkez bankalarının faiz kararları tersi yönde baskı oluşturacaktır...
