Taşrada Bir İlçe. Zile'de Kültür Sanat Dergileri ve Sempozyumlar

-Dergiler kentlerin kültürel beleğidir-

Halk kültürü ve sanatını kitlelere taşıyan unsurlardan biri kitapsa diğeri dergidir. Fakat dergiler hep geri plana itilmişlerdir. Oysa dergi yayınlamak sabır, sebat ve tahammül ister. Binbir zorlukla Anadolu''nun küçük kentlerinde yayımını sürdüren kültür, sanat ve edebiyat dergileri bulunmaktadır.

27 Mayıs''ın ardından, Anadolu''da, bazı dernekler kurulmuştur. Zile Kültür Derneği de Zile''de Fikret Tarhan''ın önderliğinde 1960''ta kurulan derneklerdendir. Tüzüğünde kuruluş amaçları gençlerin ahlâki, fikri gelişimlerine katkı vermek, müzik, tiyatro, resim vb. sanat dallarını sevdirmek, kültürel etkinlikler yapmak ve bir kültür sanat dergisi çıkarmak olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda Zile Kültür Derneği Nisan 1961''de ''Çağıltı'' adıyla aylık kültür ve sanat dergisini yayımlamaya başlamıştır. Aralık 1962''de onbeşinci sayıdan sonra maddi sıkıntılar nedeniyle derginin yayımı durmuştur. Bu dergi Zile basın tarihinde yer alan ilk kültür sanat dergisidir.

''Çağıltı'', Zile Kültür Derneği''nin sesini duyurabileceği bir yayın organı olmak için yola çıkmıştır. Dergide edebiyat, dil, tarih, Atatürk Devrimleri, eğitim, ahlâk, hukuk, spor, sinema gibi konularda ve Zile''nin her türlü problemleri hakkında yazılar yayınlanmıştır.

Dergide, kent tarihine önem verilmiş, Zile Müftüsü Arif Kılıç''ın Zile Tarihi araştırmaları tefrika edilmiştir. Bu yazılar, 4000 yıllık bir geçmişe sahip Zile''nin tarihine önemli ölçüde ışık tutmuştur.

Zile''nin folkloru konusunda yapılan derleme çalışmalarına da dergi sayfalarında yer verilmiş, Zile''de yetişmiş halk şairleri tanıtılmış, haklarında bilgiler verilmiştir. Zile Kültür Derneği ve Çağıltı''nın en önemli çalışma konuları halkın bilgi ve görgüsünü artırmak, sanat zevki oluşturmak, Zile''nin tarihi, kültürü ve folklorunu tanıtmak olmuştur.

Fikret Tarhan''ın Zile''den gitmesi ile dergi de çıkmamış, fakat, on yıl gibi uzun bir zaman sonra, Mehmet Âli Erdin ve Mehmet Yardımcı''nın önderliğinde, Çağıltı Dergisi Mayıs 1973''te yeniden yayımlanmaya başlamıştır.

Diriliş yazısında, "Sanatçıyı yaratan içinde bulunduğu ortamdır. Zile velüt bir belde, sanatçılar otağı olmuş bir kenttir. Bu beldede yetişen sanatçıların, bugün sanatı uğraş edinenlerin rahatça içini dökebilecekleri bir yayın organı yoktur. İşte ÇAĞILTI bu boşluğu doldurmak, bu büyük gediğe birkaç taş koyabilmek amacı ile yola çıkmaktadır." diyerek derginin amacı ve çizgisi belirtilmiştir. Derginin birinci dönem Çağıltı''dan farklı daha edebiyat ağırlıklı bir dergi olduğu görülmektedir.

Çağıltı''nın 12 sayı süren bu ikinci yayın hayatı, Nisan 1974''te son bulan Çağıltı Zile Vakfı tarafından 2008 yılında bir sayı yayınlanmıştır. Zile Belediyesi 1992 yılında bir sayı "Hilal" isimli bir dergi çıkarmış fakat sürdürmemiştir. Zile Günlüğü Dergisi 2005, Zile Akademi isimli dergi de 2008 yılında birer sayı olarak Zile''de yayımlanan dergiler arasında görülmektedir.

Gerçek anlamda Kültür Sanat Dergisi olarak Zile''de yayım alanına katılan en önemli dergi Zile Belediyesinin yayın organı olan ''Zile Kültür Sanat Dergisi''dir.

2013 yılında Zile Belediyesi adına Genel Yayın Yönetmenliğini Mehmet Yardımcı''nın üstlendiği, bahar ve güz olmak üzere yılda iki sayı yayımlanan dergi baskı ve yazılarındaki üst düzey kalitesi ile dikkatleri üzerine çekmiş ve büyük takdir toplamıştır.

Sempozyumlar:

2007''de o dönemin Zile Belediye Başkanı Murat Ayvalıoğlu''nu ziyaret edip Zile''de ''Tarihi Ve Kültürüyle Zile Sempozyumu'' yapalım önerime 2008''de yapalım demiş, Yrd. Mehmet Yardımcı, Bekir Altındal ve Necmettin Eryılmaz''dan oluşan yürütme kurulunu kurup 9-12 Ekim 2008''de sempozyumu gerçekleştirip 2009''da bildirileri kitap haline getirip ücretsiz dağıtınca dünyalar bizim olmuştu.

2011''de, 2008''deki sempozyum değerlendirme oturumunda üç yılda bir sempozyum yapılması kararı alındığından Zile''ye gidip yeni belediye başkanı Lütfi Vidinel''le görüşüp 2008''deki kararı anlatıp sempozyum yapıp yapmayacağını sorduğumda. Başlatılmış bu kültürel etkinliğin kesintiye uğramasına gönlüm razı gelmez. Yine Ekim ayında yapalım dedi ve Zile Belediyesi olanakları ile sempozyumu gerçekleştirmiş, bildiri kitabını da Zile Belediyesi Kültür Yayınları arasında yayımlayıp ücretsiz dağıtmıştık.

2015''te II. sempozyumda da üç yıl sonra tekrar yapılmasına alınan kararı Lütfi Vidinel''e bildirmek için gittiğimde kararı aldık. Başarıyla yaptığımız sempozyum kitabını da Zile Belediyesi adına 2013''ten beri çıkardığımız Zile Kültür Sanat Dergisi''nin 8-9. sayısı olarak yayımlamıştık. Zile özeline yönelik bildiriler kentin kültürel hafızasını önemli ölçüde zenginleştirmişti.

2019''da artık Tarihi ve Kültürüyle Zile Sempozyumunun dördüncüsünü Uluslararası boyuta taşıyıp daha önce Zile ile kardeş şehir yapılan, halkının tamamının Türkçe konuştuğu yer olan, öğrenimini Türkçe yapan Anadolu ve KKTC dışındaki tek yer olması nedeniyle İzmir KIBATEK tarafından ödüllendirilen, halkı Tokat''tan giden Tokatlı ailelerden oluşan Prizren''in 18 km. uzağındaki Mamuşa''da yapmayı düşünerek görüştüğüm TİKA Başkan Yardımcısına yaptıklarımızı ve yapmak istediğimizi anlattıktan sonra TİKA formatı çerçevesinde Zile Belediyesi olarak müracaat etmemizi söylemişti.

O günlerde Prof. Dr. Yaşar Özgök, ZİLE STK''yı kurmuş ve ilk büyük toplantısını Ankara''da yapmıştı. Bu toplantıda Zile Sözlü Kültürü üzerine konuşmamı yaptıktan sonra Özgök''e Zile''den Mamuşa''ya Uluslararası Kültür Köprüsü Sempozyumu projemizi anlattığımda Özgök, ZİLE STK ile yürütebileceğimizi hatta BAŞTEK''i ve GOP Üniversitesini de devreye koyarak geniş kapsamlı yapabileceğimizi demesi üzerine Prof. Dr. Yaşar Özgök, Prof. Dr. İbrahim Tüzer, Dr. Mehmet Yardımcı''dan oluşan yürütme kurulu ile bütün organizasyonu düzenleyip 30 kişi ile gittiğimiz Kosova''da Sempozyumun yanı sıra Mamuşa, Prizren, Priştina ve Üsküp''te bir dizi etkinlik yaparak TİKA''nın maddi desteği ile gerçekleştirmiştik. Burada Mamuşa Belediyesine teşekkürlerimi ve şükran duygularımı belirtmek isterim.

16 Nisan 2019''da Mamuşa''da yapılan açılış töreninde Prof. Dr. Yaşar Özgök (BAŞTEK Bşk.), Abdülhadi Krasniç (Mamuşa Belediye Bşk.), Prof. Dr. Gürer Gülsevin (Türk Dil Kurumu Bşk.), Prof. Dr. Bünyamin Şahin (GOP Ünv. Rektörü), Av. Eyüp Eroğlu (Tokat Belediye Bşk.), Şükrü Sargın (Zile Belediye Bşk.) ve Prof. Dr. İbrahim Tüzer''in konuştuğu sempozyumun birinci günü Mamuşa''da, ikinci günü de Prizren''de gerçekleştirmiştik. Üçüncü günü Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi''nde konferans, panel ve Uluslararası Şiir Şöleni düzenlemiştik. Dördüncü günü de Üsküp''te geniş kapsamlı bir kültürel gezi gerçekleştirmiştik.

Sunulan bildiriler de Zile Belediye Başkanı Şükrü Sargin''ın onayı ile Zile Kültür Sanat Dergisinin 10. sayısında ''Tokat Zile''den Prizren Mamuşa''ya Kültür Köprüsü Sempozyumu'' adı ile Tarihi Ve Kültürüyle Zile Sempozyumu silsilesinin devamı olarak tarihî yerini almıştı.

Kent yöneticilerinden kültür sanat dergileri yayımlayıp sempozyumlar düzenleyerek bildirilerin kitap biçiminde yayımlanması çabalarının geleneğe dönüştürmesini bekler, esenlikler dilerim.