Ocak ayında Yİ- ÜFE oranı ve TÜFE oranı , 2001 yılından bu güne kadar, yani son 16 yılın en yüksek aylık enflasyonu oldu.
ENFLASYON Yİ-ÜFE TÜFE
Aylık 3.98 2.46
Yıllık 13.69 9.22
1. Yüksek enflasyon istikrarsızlığın, belirsizliğin ve kırılganlığın artması demektir. 2016 yılı, yıllık küresel enflasyon yüzde 1.8'oldu.Yine 2016 yılında, Gelişmekte Olan Ülkelerde ortalama yıllık enflasyon yüzde 3.8 oldu.
2. Ocak ayında aylık Yİ-ÜFE' oranının aylık TÜFE oranından daha yüksek çıkması, üretim maliyetlerinin artığını gösteriyor. Üretim maliyetlerinin artış nedeninin başında kur artışı geliyor. Kur artışında Türkiye'nin dünyadan bu kadar ayrışmasına siyasi sorunlar, özellikle başkanlık sorununun yarattığı belirsizlik sebep oldu. Firmalar şimdi artan bu maliyetleri perakende fiyatlara yansıtmak zorundadır. Aksi halde zarar ederler. Geriye işçi maliyetlerine de yansıtamazlar. İşçi çıkarmakla sorun tam olarak çözülmez. Çünkü bu defa üretimde etkinlik düşer.
Üretim maliyetlerinin perakende fiyatlara aktarılması, TÜFE artışının birkaç ay daha devam edeceğini gösterir.
Ekonomi yönetimiyle ilgili olanlar, 2017 ikinci yarısından sonra enflasyonun düşeceğini söylüyorlar. Ancak ilk yarıda neden başarısız olduklarını açıklamıyorlar. Kaldı ki Enflasyonun yeniden düşmesi için önce siyasi istikrar gerekir. Gidişat onu göstermiyor. Yani 2017 enflasyonun çift haneli olması kaçınılmaz görünüyor.
3. Ocak ayında TÜFE' oranının 2.46 olmasına karşılık , gıda fiyatları yüzde 6.37 arttı.TÜİK'in TÜFE sepetinde gıdanın payını azaltmasaydı, Ocak ayı enflasyonu daha yüksek 2.68 çıkacaktı.
Gıda fiyatları, doğal şartlara, stoklamaya ve spekülasyon yapılmasına bağlı olarak çok oynaktır. Aşağıdaki tabloda yıllık TÜFE ve TÜFE içinde gıda fiyatları yer almaktadır. Ocak ayında Gıdanın daha yüksek çıkmasına rağmen yıllık bazda genel TÜFE oranının altında kalmıştır. (Aşağıdaki grafik gıda fiyatlarının daha oynak olduğunu gösteriyor. )
4. Ocak ayında TÜFE 'nin en yüksek olduğu iller ,yüzde 3.89 oranı ile Diyarbakır ve Şanlı Urfa oldu. Türkiye'nin siyasi sorunları yanında ayrıca bu illeri terör de vurdu. Bölgenin ekonomisini daha fazla olumsuz etkiledi. Bölge insanının bu duruma tepki göstermesi ve terörle mücadelede aktif olması gerekir.
5. Enflasyonla Mücadele, yani TL'nin değerini korumak, Merkez Bankasının asıl görevidir. Ne var ki MB bizden önce enflasyonun artacağını söylüyor. 2017 için yüzde 5 enflasyon hedefi tespit ediyor. Sonra kendisi enflasyon hedefinin tutmayacağını ve yüzde 8 olacağını açıklıyor.
MB 2006 yılından beri, enflasyon hedeflemesi uyguluyor. Enflasyon hedeflemesinde, Merkez Bankası para ve faiz politikasını ve tüm imkanlarını enflasyon hedefini tutturacak şekilde yönetir. Enflasyon hedefi MB' nın bir taahhüdüdür. Eğer hedef tutmazsa MB'na olan güven azalır. MB 10 senedir bu hedefi tutturamadı. Yetmedi enflasyon yüzde 8 olacak diye açıklama yaparak kendi başarısızlığını tescil etti. Bir Merkez Bankası hem enflasyon hedefi tespit eder ve ilan ederse , hem de ayrıca enflasyon tahmini yaparsa, o merkez bankasına kim inanır ? Kim güvenir ? MB kararları 80 milyonu etkiliyor. Beceremeyen insanların 80 milyonun kaderi ile oynamaya hakları yoktur.
(Aşağıdaki grafikte MB' nın enflasyon hedefi ve gerçekleşen enflasyon oranları yer almaktadır.)
