Siyasette panik
2024 İstanbul yerel seçimleri için üç anket yapılmış. Bu üç anket ortalamasına göre parti adaylarının oy dağılımı şöyledir;
*AKP; 43,8
*CHP; 40,5
*YSGP; 4,7
*İYİ Parti; 3,6
*MHP; 3,6
*Diğerleri; 3,8
Bu sonuçlar bugün itibarıyla fazla önemli değil, çünkü CHP İstanbul için Ekrem İmamoğlu adını anketlerden sonra, iki gün önce açıkladı, diğer partilerin adayları henüz belli değil. Yerel seçimlerde seçmenin tercihleri partilerden çok adaylar açısından ön plana çıkıyor.
Ayrıca; CHP’nin durumu belli değil. Kılıçdaroğlu canla başla çalıştı ama sonuç çıkmadı. Bugünkü siyasi konjonktürde kaybetmek, CHP tabanı ve Millet İttifakı’nın beklemediği bir sonuçtu. Zafer veya yenilgi, komutana veya lidere aittir.
Konjonktürün çok müsait ve beklentinin çok yüksek olmasına rağmen Kılıçdaroğlu’nun seçimi kaybetmesi aynı zamanda CHP tabanında bugüne kadar görülmemiş bir tepki ve panik yarattı. Üstelik CHP’nin “seçimde yine oy verirler” şeklindeki yorumu çok aptalcaydı ve de işin tuzu biberi oldu. Tepkileri artırdı. Bu nedenle CHP’de kurultay sonucu seçilecek kadro, partinin oy oranını yüzde 100 etkileyecektir. 2024 seçim anketleri de, genel başkan seçiminden sonra daha netleşecektir.
Aşağıdaki tabloda ve grafikte CHP’nin oy oranı ve her seçimde CHP oylarında yüzde değişme yer alıyor.
CHP, en yüksek, yüzde 25,98 olan oy oranına, Kılıçdaroğlu’nun genel başkan olarak girdiği ilk genel seçimde ulaşmış, sonrasında hem aldığı oy oranı ve hem de doğal olarak bir önceki seçime göre yüzde değişme oranı düşmeye başlamıştır.
Son 2023 seçimlerinde de yüzde 25,35 olan oy oranı içinde CHP listesinden milletvekili olanların kendi partilerinden getirdikleri oy oranını yüzde 5,38 olduğunu düşünürsek, CHP‘nin oy oranı yüzde 20’ye gerilemiş oluyor.
CHP bu son seçim sürecini iyi araştırmalıydı. Ama yenilgi paniği içinde savunmaya geçti ve analiz edemedi.
Üç büyükşehir yerel seçimlerini, Türkiye genelinden ayrı değerlendirmek gerekir.
İYİ Parti 81 ilde aday çıkaracağını açıkladı. Ancak ilk anketlerde İYİ Parti tabanında büyük kayıplar olduğu anlaşıyor. İYİ Parti panik yaşıyor. Seçimlere yakın bu karar yumuşamasa dahi, tabanda zımni ittifak olacaktır. Üç büyükşehirde kaybedecek adaya oy vermenin rasyonel olmayacağını düşünen seçmen tabanı, partinin adayı yerine benimsediği adaya oy verecektir. Diğer muhalif partiler için de aynı yorum yapılabilir.
Öte yandan AKP’nin bir iş yaratma programı yok. Bunun yerine bütçenin yüzde 10 kadarını 4,1 milyon aileye yardım adı altında dağıtıyor ve seçimleri alıyor. Ancak İstanbul ve Ankara yerel seçimlerinde bu etki daha sınırlı oluyor. Çünkü dağıtılan paranın geçim seviyesine katkısı büyük şehirlerde daha sınırlı kalıyor. Kaldı ki, büyük şehirlerde halkın demokrasi talebi daha yüksektir.
Bu nedenlerle Ankara’da Mansur Yavaş’ın ve İstanbul’da Ekrem İmamoğlu’nun halkta karşılığı daha yüksektir. Yapılması gereken başta CHP, Millet İttifakı’nın panikten çıkması ve koltuk yerine Türkiye’nin geleceğine odaklanmasıdır.
