Seçimden yine koalisyon çıkıyor

Eğer olağanüstü bir sorun yaşamazsak, bir manipülasyon olmazsa, Kasım seçimlerinden de tek başına bir hükümet çıkma olasılığı düşük görünüyor. Bu sonuç, yapılan kamuoyu yoklamalarından anlaşılıyor.

Vikipedi, tüm araştırma şirketlerinin 1 Kasım seçimleri için yaptıkları anketleri tablo halinde yayınlıyor. Bugüne kadar 38 anket yapılmış.

Haziran ve Temmuz aylarında seçmenin kafası karışıktı. Bu ayları çıkarırsak, Ağustos, Eylül aylarında ve Ekim ayının da ilk haftasında 29 adet anket yapılmış. Bu 29 anket ortalamasına göre, 1 Kasım seçimlerinde AKP'nin oyu 1.94 puan, CHP'nin oyu 1.97 puan artıyor. Buna karşılık, MHP'nin oyu 1.25, HDP'nin oyu 0.86 ve diğer partilerin oyu da 1.80 puan düşüyor. (Aşağıdaki tablo)

Anketler ne kadar doğru tutturuyor? Bu soruya, 7 Haziran sonuçları cevap veriyor.

7 Haziran seçimlerinde, 4 partiyi de çok az farkla bilen anket çıkmadı. Ancak bazı şirketler, bazı partileri çok az farkla tutturdular. Bazıları da aşırı derecede yanıldılar.

* AKP'nin oy yüzdesini en yakın, 40.50 tahminle Konda bildi. En uzak, yüzde 47.50 tahmini ile ORC kaldı.

* CHP'nin oy yüzdesini en yakın yüzde 25.16 tahminle TUSİAR bildi. En uzak, yüzde 31.60 tahminle Benenson kaldı.

* MHP'nin oy yüzdesini en yakın yüzde 16.40 tahminle MAK bildi. En uzak, yüzde 23.10 tahminle KamuAr kaldı.

Yanılan bu üç anket şirketinin birisi AKP'yi, birisi CHP'yi, birisi de MHP'yi şişirmiş. Ayrıca yanılanların tahmini, ortalamadan çok farklı çıkmış. Bunların değerlendirmesinin taraflı olduğunu biz iddia edemeyiz. Ancak diğer anketlerden aşırı sapma göstermiş olmaları anketlerin kabul edilebilir yanılma paylarını (tolerans) aşmışlardır.

* HDP'nin oy yüzdesini yüzde 13 ile en yakın CHP'nin anketi tahmin etti. En uzak ise MHP'yi en yüksek gösteren KamuAr tahmini oldu. KamuAr anketlerinden Haziran seçimlerinde yüzde 12.96 oy alan HDP oylarını yüzde 7.70 olarak çıkmıştı.

Öte yandan, anket yapan şirketlerin bir kısmı, siyasi partilerin çıkaracakları milletvekili sayılarını da tahmin etmişler. Bu açıdan da bazı anket sonuçları abartılı bir şekilde farklı çıkmış. Söz gelimi ORC, AKP milletvekili sayısını 375, buna karşılık gezici 229 tahmin etmiş. CHP'nin milletvekili sayısını CHP anketi 151 gösterirken, KONDA 120 göstermiş. Sonuç olarak, Kasım seçimleri de koalisyonu gösteriyor.

Bazı anketlerin kör parmağım gözüne olacak kadar yönlendirme amaçlı olduğu anlaşılıyor. Seçim sonuçları bu anketlerden çok farklı çıkarsa, bu anketleri yapan şirketlerin kamuoyu nezdinde itibarı da kalmaz.