İç siyaset ve dış politika gündemi, ekonomiyi tartışmaya fırsat vermiyor. Başbakan, muhalefeti de laf yarışmasına sokarak, dikkatleri ekonomiden uzak tutuyor... Zira piyasada herkes durgunluktan ve iflaslardan şikayet ediyor. Piyasanın sesi, siyasete yansımıyor.
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, Merkez Bankası politikalarının durgunluğu artırdığını vurgulayarak, 2012 son çeyrekte büyümenin sıfır olmasını ve önümüzdeki mart ayından itibaren iflas eden işyerlerinin sayısının artmasını beklediğini açıkladı. Sanayi Odası üreticinin temsilcisidir... Çıkan ses üreticinin sesidir. Piyasada işlerin kesat gittiğini gösteren önemli bir gösterge, protestolu senetlerdeki artıştır.
Merkez Bankası verilerine göre 2013 yılı Ocak ayında protestolu senet sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 26.5 oranında, protestolu senet tutarı ise yüzde 47.5 oranında arttı.
Ekonomide, üretimin, istihdamın ve dağılımın, birlikte ve koordineli olarak yürümesi gerekir. Üretimde kullanılan ham madde ve ara malının yarıdan çoğu, bazı sektörlerde yüzde 60’ı ithal aramalı ve ham maddedir. Bunun içindir ki Türkiye bir üretim planlaması yapamıyor. Kaldı ki hükümetin de böyle bir anlayışı ve niyeti yoktur.
Piyasada bu sorunlar olduğu için, parası olan da senetleri ödemiyor. Ayrıca tüketicinin veya toptancının siparişleri yerine getirilmiyor... Mal sipariş edenler de sıkıntı çekiyor.
Merkez Bankası ve Türkiye İstatistik Enstitüsü Kurumu’nun (TÜİK) yaptıkları Reel Kesim Güven Endeksi Şubat ayı anket sonuçlarına göre, reel kesim güven endeksi, güven sınırı olan 100’ün üstünde çıkıyor. Ancak genel endekste geçen seneye göre bir artış yok...Tersine sipariş edilen mal miktarı endeksinde düşme var. 2012 şubatında yüzde 85.9 olan toplam sipariş endeksi bu sene şubat ayında 83.9’a gerilemiş. Bu endeks, durgunluğu ve talep eksikliğini gösteriyor. İmalat sanayiinde üretici, genel gidişatı da kötü görüyor. Şubat ayı itibariyle, geçen sene 107.1 olan güven bu sene 102.9’a gerilemiş.
Reel Kesim Güven Endeksi ve İmalat
Sanayiinde Kapasite Kullanım Oranı
2012 Şubat 2013 Şubat
Reel Kesim Güven Endeksi 107.3 107.5
Genel Gidişat 107.1 102.9
Toplam Sipariş 85.9 83.9
Sabit Sermaye Miktarı 122.2 109.9
İmalat Sanayi 72.9 72.2
Geleceğe ilişkin en iyi göstergelerden birisi de yatırımlardaki gelişmedir. Maalesef, reel sektör güven endeksinde, sabit sermaye endeksi, geçen seneye göre gerilemiş... 122.2’den 109.9’a gerilemiş. İmalat sanayi kapasite kullanım oranında geçen seneye göre düşme var.. Geçen sene şubat ayına 72.9 olan kapasite kullanım oranı bu sene 72.2’ye geriledi. Kapasite kullanım oranı hiçbir zaman yüzde yüz olmaz. Zira mutlaka üretimde aksama olur. Ancak yüzde 72 seviyesi de çok düşüktür. Bu seviyede üretim maliyetleri daha pahalı olur. Verimlilik daha düşüktür.
Ekonominin istihdam ayağına gelince... Üretime bağlı olarak, işsizlik oranı da artıyor. Açıklanan kasım 2012 işsizlik verilerine göre, 2011 kasım ayına göre, TÜİK’in ilan ettiği işsizler sayısında 201 bin kişi artmış... İş aramayan ve fakat iş bulsa çalışmaya hazır olanlarda ise aynı dönem itibariyle 109 bin artış var. Yani bir yılda işsiz sayısı 310 bin kişi artmış.
Üretim ve istihdam sorunu olunca, gelir dağılımı sorunu da otomatik olarak ortaya çıkar ve ayrıca olmayan gelir de dağıtılmaz.
