Türkiye İstatistik Kurumu, finansal yatırım araçlarının reel getirisini her ay hesaplayıp ilan ediyor.
Reel getiri, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranlarına göre hesap ediliyor. Enflasyonun etkisi giderildikten sonra gerçek satın alma gücünü gösteriyor.
Örneğin, yıllık enflasyon yüzde 10 ise, bir finansal yatırım aracının da nominal getirisi aynı yıl içinde yüzde 20 ise, söz konusu finansal yatırım aracının bir yılda reel getirisi yüzde 9.09’dur.
(Reel getiri = 1+ nominal getiri / 1+ enflasyon oranı - 1 x 100)
TÜFE ye göre hesaplanan reel getiri, satın alma gücünü daha iyi yansıtıyor.
TÜFE’ye göre ocak ayının en fazla kazandıran finansal yatırım aracı, yüzde 6.98 reel getiri oranıyla altın oldu. Altının ocaktan ocağa yıllık reel getirisi de yüzde 21.42 oldu.
Altın her zaman kazandıran bir yatırım aracı değildir. Ancak kriz dönemlerinde, güven açısından daha fazla talep edilir.
Son 50 yılda altının fiyatı çok fazla değişkenlik gösterdi. Örneğin, 1970 öncesi bir ons altın 35 dolardı. 1944 Bretton Woods’ta dünya para sistemi dolara, dolar da altına bağlanmıştı. Bir ons altın, petrol krizine kadar 35 dolar olarak devam etti. Petrol krizinden sonra ABD’de FED altın-dolar bağlantısının koptuğunu açıkladı. Petrol krizi sırasında bir ons altın 400 dolara çıktı... Sonra 300 dolara indi. 1980 sıralarında 800 dolara çıktı... 2000’li yılların başında 220 dolara kadar düştü. Şimdi 940 dolar civarındadır.
Bu nedenle altının uzun dönemli bir yatırım aracı olma özelliği yoktur.
FİNANSAL YATIRIM
ARAÇLARININ REEL GETİRİSİ
OCAK AYI
OCAKTAN - OCAĞA BİR YIL
(Yüzde ) ( yüzde )
KÜLÇE ALTIN 6.98 21.42
DOLAR 3.45 24.37
BORSA 1.02 -51.19
MEVDUAT FAİZİ 0.86 5.36
EURO 0.67 12.09
Ocak ayında, reel getiri olarak, altından sonra dolar geliyor. Dolar ocak ayında da euro ve Türk Lirası karşısında değer kazandı. Ocak ayı reel getirisi, yüzde 3.45 oldu.
Uzun süre, baskı altında tutulan dolar, kısmen euro karşısında değer kazandığı için, kısmen de Türk Lirası değer kaybettiği için, ocaktan ocağa bir yılda yüzde 24.37 reel getiri sağladı.
2003 Ocak ayını baz alırsak 2009 Ocak ayında Merkez Bankası reel kur endeksi 138.6’dır. Bu endekse göre bugün bir doların yaklaşık 2.20 lira olması gerekir.
Borsanın ocak ayı reel getirisi yüzde 1.02 oldu... Ancak son bir yılda en fazla kaybeden borsa oldu. Reel kaybı yüzde 51.19 oldu. Ben zaman zaman bazı yazılarımda borsanın ne kadar şiştiğini ifade etmiştim... Borsa “şiştiği gibi düşecek de” demiştim.
Mevduat faizinin aylık reel getirisi yüzde 8.67 oldu... Yıllık reel getirisi ise yüzde 5.36 oldu.
Euro’nun ocak ayında ve son bir yılda dolar karşısında değer kaybetmesi nedeniyle, reel getirisi de dolardan düşük oldu... Euro’nun reel getirisi ocak ayında yüzde 0.67 ve yıllık yüzde 12.09 oldu.
