Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mart ayında ve son bir yılda, finansal yatırım araçlarının ÜFE ve TÜFE’ye göre hesaplanan reel getirilerini açıkladı.
Halkı ve tüketiciyi TÜFE ilgilendirdiği için TÜFE’ye göre hesaplanan reel getiri oranlarını analiz etmeye çalışacağım.
Mevduat faizinin vergiyi de içeren, yani brüt reel getirisi, Mart ayında yüzde 0.07 oldu. Mart’tan Mart’a yıllık reel getirisi ise 2.27 oldu. Parasını bir yıl önce bankaya mevduat olarak yatıranlar, o günlerde ortalama yüzde 11.59 faiz oranı ile yatırmış olmaktadır. Bugün mevduat faizi daha düşüktür. Enflasyonda, yazın düşse bile sonbaharda tekrar çift haneye çıkacaktır.
Bu şartlarda ya mevduat faizleri artacak veya kurlar artacaktır. Eğer mevduat faizi artmazsa, yıllık brüt getiri daha da düşecektir. Bu durumda dövize talep artacak ve kurlar artacaktır. Aslında, işsizliğin çözümü için kurların artmasından başka çare yoktur.
Mart ayında doların aylık reel getirisi 0.69 ve yıllık reel getirisi ise eksi 18.17, yani bu kadar reel kaybı oldu. Euro’nun yıllık reel kaybı ise yüzde 14.48 oldu.
Düşük kur, ithalatı artırıyor. Örneğin bu sene Ocak-Şubat aylarında, geçen yılın aynı aylarına göre ihracat yüzde 0. 8 azalırken, ithalat yüzde 26.2 arttı.
Kur düştükçe sanayide aramalı ve hammadde ithalatı artıyor. İthalat arttığı için sanayi üretim kapasitesi artmıyor. 2005 eşittir 100 bazına göre, Şubat 2010 sanayi üretim endeksi, 99.9’dur. Yani sanayi üretim endeksi 5 yıl öncesine eşittir. Türkiye ithalata çalışıyor. Üretim olmadığı için de, işsizlik artıyor. Kur düşer, üretim artarsa ancak o zaman işsizlik çözülür. Aksi halde Başbakanın işsizliğe sanal sorun demesiyle veya krizle boğuşan KOBİ’lere zekat olarak birer işçi alın demesiyle, çözülmez.
FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ
TÜFE BAZLI REEL GETİRİ ORANI (%)
MART MART’TAN
AYI MART’A
son bir yıl
MEVDUAT FAİZİ.........0.07.................1.85
BORSA .....................2.45 ................103.32
DOLAR......................0.69............... -18.17
EURO......................-0.15.................-14.84
KÜLÇE ALTIN ............2.42.................-1.16
Öte yandan, Mart ayında ve son bir yılda en çok kazandıran borsa oldu. Borsanın reel getirisi Mart ayında yüzde 2.45, son bir yılda ise yüzde 103.32 oldu.
IMKB endeksi son bir yılda yüzde 122.76 arttı ve yüzde 103.32 reel getiri sağladı. Yani bin lira koyan bir yıl sonra 2.030 lira aldı. Bu oranda spekülasyon, kumarda bile zor ortaya çıkar. Spekülatif piyasada çıkışların çok hızlı olması, inişlerin de aynı şekilde hızlı olmasına neden olur. Ekonomide kırılganlık artar.
Doların reel kaybı ile borsanın reel getirisi arasında 121.49 puan fark var. Bizzat bu fark piyasanın çalışmadığını, istikrarsızlığını ve çok kırılgan olduğunu göstermektedir.
Mart ayında altın da kazandırdı. Külçe altının Mart ayı reel getirisi yüzde 2.42 oldu. Buna karşılık yıllık bazda zarar getirdi. Son bir yılda yüzde 1.16 reel kayıp getirdi.
