Kur tuzağı

Geçen sene 2018 yılı Ocak ayında 7 milyar dolar olan cari açık bu sene ocak ayında 0.8 milyar dolara geriledi.

2017 yılında 47.3 milyar dolar olan cari açıkta, 2018 yılında 27.8 milyar dolara geriledi.

Ocak ayında toplam ithalat bir önceki yılın aynı ayına göre, toplam ithalat yüzde 27,2 azalarak 15 milyar 673 milyon dolar oldu. Aynı ayda aramalı ve hammadde ithalatı da yüzde 23.9 azalarak 12.7 milyar dolar oldu. Aramalı ve hammadde ithalatında toplam ithalattan daha az düşme olduğu için 2019 yılı Ocak ayında toplam ithalat içindeki yüzde payı arttı.

Bu sonuçlar; üretimin ithal aramalı ve hammaddeye bağımlı olduğunu gösteriyor. Kur artışı ithalatın düşmesine neden oldu fakat üretimde ikame olarak yerli aramalı ve hammadde üretimi yetersiz kaldığı için aramalı ve hammadde ithalatı toplamdan daha az düştü.

Aramalı ve hammadde ithalatındaki düşüş sanayi üretiminde düşme ile paralel oldu. Çift yönlü etki oldu…

Birisi, Ocak ayında TL yüzde 25 dolayında daha düşük değerde idi. Bu durumda ithal malları daha pahalı olduğu için ithalat azaldı ve üretim düştü. Ekonomi küçüldü.

İkincisi… Toplam talepte düşme olduğu için, üretimde düşme oldu ve aramalı ve hammadde ithalat ihtiyacı azaldı.

Ocak ayında takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi yıllık yüzde 7.3 oranında daraldı.

Birinci tespit: Üretimin ithal aramalı ve hammaddeye bağımlılık oranını azaltmalıyız.

Bu güne kadar, Türkiye'nin başına ne geldiyse dövizden geldi. Bütün kötülüklerin anası kur sorunu oldu.

Aşağıdaki tabloda, 2005 yılındaki dolar kurunu 100 olarak aldım.Yıllık ortalama dolar kuruna göre bir endeks yaptım. Kur endeksi ile Yurt İçi ÜFE endeksi arasında paralellik olduğu görülüyor. Kur artışı doğrudan enflasyona yansıyor.

Dalgalı kur, 2001 yılında İMF tarafından getirildi. 2000 yılına kadar sabit kur dengeleri bozdu ve krize neden oldu. Ama İMF, sabit kur rejiminin 180 derece tersi doğrudan dalgalı kur sistemini getirdi. Gerçekte bir ara kur sistemi ve bir geçiş süreci olmalıydı.

Türkiye için dalgalı kur sistemi işgalsiz, savaşsız bir sömürü düzeni oldu. 2003-2018 arasında 600 milyar dolara yakın cari açık verdik.

Dalgalı kur sistemini getiren Kemal Derviş'i baş tacı yaptık. Siyasette paylaşılmaz adam oldu. Kendisi yanında başkalarını da milletvekili yaptı. Kendi gitti fakat bu defa adamlarını milletvekili yaptı. Tayin ettikleri ve destekledikleri etkili ve yetkili olarak devam ediyor.

İkinci tespit; Dalgalı kur sistemini değiştirip bu sömürü düzeninden kurtulmalıyız.