Dün öğlen saatlerinde bir dolar ve bir Euro'dan oluşan döviz sepeti, TL karşısında yaklaşık yüzde 20.5 oranında daha değerli idi. Merkez Bankası en son TÜFE bazlı reel kur endeksini açıkladı. Bu endeksten gidersek ve Kasım ayı enflasyon oranını da yüzde 1.10 olarak tahmin edersek, bu sonuca ulaşıyoruz. (Aşağıdaki tablo.)
**********************************************
Dolar kuru Yüzde 20.5 Daha Değerli (30 Kasım 2017)
***
MB Ekim Ayı TÜFE Bazlı Reel Kur Endeksi 87.96
Ekim Ayı Ort. Döviz Sepeti (TL) 7.9557
30 Kasım Döviz Sepeti (TL) 8.6208
(Dolar: 3.9443 -EURO : 4.6765)
Ekim-Kasım Döviz Sepetinde TL Olarak
Yüzde Artış 8.36
30 Kasım TÜFE'ye Göre Hesaplanan Reel
Kur Endeksi 80.60
Kasım Enflasyonu (Tahmin Yüzde) 1.10
Sepet TL Karşısında Ne Kadar Değerli (Yüzde) 20.5
**************************************
Türkiye'de döviz kurlarındaki bu artışlarda, dış faktörler minimum düzeye indi, bize özgü sorunlar maksimum düzeye çıktı.
1- Referandum nedeniyle artan kamu harcamaları, vergi indirimleri, kredi genişlemesi büyümeyi hızlandırdı ve fakat aynı zamanda ekonomik dengeleri bozdu.
a- Açıklanan Ekim ayı dış ticaret göstergelerine göre, dış ticaret açığı Ekim ayında yüzde 73.9 oranında, son on ayda ise yüzde 32.1 oranında arttı.
*****************************
Ocak-Ekim Dış Ticarette Değişme (Yüzde)
+++++++++++++++++++++++
Ekim 2017 Ocak-Ekim 2017
İhracat 9.0 10.3
İthalat 25.0 16.5
Açık 73.9 32.1
*******************************
b- Yine referandum nedeniyle artan kamu harcamaları, bu harcamalar içinde bütçeden yapılan maddi yardımlar artınca, vergi indirimleri nedeniyle vergi gelirleri azalınca, siyasi iktidar vergi açısından elinin altında bulunan kümesteki kazları daha çok yolmaya başladı. Aynı şekilde bütçe açıkları, arttı. Yıllardır siyasi iktidarın tutunduğu mali istikrar bozuldu. 10 aylık bütçe açığı geçen yıla göre yüzde 290 oranında arttı.
******************************
2017 Ekim Ayı 10 Aylık Bütçe Göstergeleri
***
2016 2017 Yüzde
Milyar TL Milyar TL Fark
Bütçe açığı 12.1 35.0 290
Faiz Gideri 44.6 50.1 12
Faiz Dışı Fazla 32.4 15.2 -54
KİT Görev Zararı 2.2 2.7 20
******************************
2- Türkiye'nin bir yılda ödeyeceği dış borç stoku 173.5 milyar dolardır. Kur artışı dış borç maliyetini artırıyor. Dış borç riski artınca da Türkiye riskli ülke olarak algılanıyor. Bu süreç kur artışını besliyor.
Türkiye dış borçlarının sigorta primi olan CDS'ler, dün itibariyle bizim gibi riskli ülkeler içinde en yüksek seviyede idi. Türkiye 205.03, Brezilya 169.40, Rusya 128.01, İspanya, 55.76.
3- Hükümetin ve ekonomi yönetiminin rasyonel ve çözüme dönük bir politikası yok.
Standart and Poor's, "Kur artışı enflasyon yaratıyor, buna karşı Merkez Bankası para ve faiz politikası yetersiz kalıyor. Ülke notunu negatif etkiliyor" şeklinde yorum yapıyor.
Merkez Bankası "Net uluslararası yatırım pozisyonu açığı Türkiye'nin yurt dışından alacaklarıyla, Türkiye'nin yurt dışına borçlarının netini göstermektedir" diyor ve net yatırım pozisyon açığını 2017, 3.çeyrek için eksi 440 milyar dolar olarak açıklıyor. Başbakan Yardımcısı Şimşek "Ülke olarak Dünyaya net dış borcumuz yok" diyor.
Komplo teorileri ve algı yönetimi ile ekonomi yönetilmez. Yönetmek istersen enflasyonu da kuru da tutamazsın.
