2005 yılının sonunda, sorunlu kredi kartı sayısı 644 bindi... O sene bu sorun kamuoyunda epey tartışıldı. Sonunda kredi kartı mağdurlarının daha da artmasını önlemek için, 31 Ocak 2006 tarihinde yasayla, bu mağdurların borçları yeniden yapılandırıldı. Sorunlu borçlar 18 taksite bağlandı.
Kredi kartı borçlarını yeniden yapılandırma, hem mağdurlar ve hem de bankalar açısından yararlı oldu. Ancak bu yapılandırma, sistem bozuk olduğu, faizler çok yüksek olduğu için, yeni mağdurlar oluşmasını önleyemedi.
Aradan üç yıl geçti. BDDK, 2008 sonunda takipteki kredi kartı sayısının 1 milyon 564 bine yükseldiğini açıkladı.
Üstelik 2006 yılında ekonomik kriz yoktu. Bugün ekonomik krizden dolayı çalışanlar işsiz kaldı. Esnaf ve sanatkâr siftah yapamıyor. Serveti olanın serveti eridi ve geliri düştü. Çiftçiye bütçeden verilen destek azaltıldı. Üretim düştü... Bazı işletmeler üretimine ara verdi. Birçok işletme kapandı veya iflas etti. Zengini de, fakiri de ödeme sıkıntısı içine girdi.
Eğer önlem alınmazsa, bir yıl sonra kredi kartı mağdurları 3 milyonu geçecektir.
Mevcut kredi kartı sistemi sürekli mağdur üretecek bir yapıdadır. Bu faizlerle herkes mağdur olmaya adaydır. Bu nedenle kredi kartlarına yeni düzen ve mağdurlara yeni olanaklar getirmeliyiz.
1) Spekülatif faiz sorununu çözmeliyiz...
5464 sayılı Banka ve Kredi Kartları Yasası’nın 26 maddesi, kredi kartları faizlerini düzenleme yetkisini Merkez Bankası’na veriyor. Bu madde “Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, azami akdi ve gecikme faiz oranlarını tespit etmeye yetkilidir ve belirlediği bu oranları 3 ayda bir açıklar” şeklindedir.
Merkez Bankası’nın:
* Akdi faiz için açıkladığı azami faiz oranı, aylık 4.39, yıllık yüzde 52.68’dir.
* Gecikme faizi için açıkladığı azami faiz oranı, aylık yüzde 5.14, yıllık yüzde 61.68’dir.
* Dolar için açıkladığı gecikme faizi aylık yüzde 3.11, yıllık yüzde 37.32’dir.
* Kart veren 21 banka içinde 20 banka uygulamayı azami faiz alarak yapıyor.
* MB gecelik faizleri düşürdü... Bankalara likidite sağlayarak, döviz faizinin düşmesini sağladı. Neden kredi kartları faizlerini düşürmedi? Neden üç ayda bir açıklama yapması gerekirken, MB sitesinde ve uygulamada halen Temmuz 2008 faizleri var?
* Hükümet, Merkez Bankası bağımsız diyorsa, kredi kartları faizleri ile ilgili olarak neden yasa teklifi getirip Meclis’ten geçirmiyor? Veya AKP iktidarı neden bizim 8 ay önce verdiğimiz teklifi reddediyor?
2) Takipteki kredi kartı borçlarını yeniden yapılandırmak gerekir...
Faizleri düşürdükten sonra, biriken kredi kartı borçlarını, faizi de makul düzeyde tutarak, 24 ay taksite bağlamak gerekir. Bu durum bankalar açısından da borçlarını tahsil imkânı verecektir. Taksitlendirme sırasında bankaların likiditeleri de bozulmaz... Çünkü bu alacaklarını zaten alamıyorlar. İcra yoluyla da ancak birkaç yılda alacaklardır.
3) Kredi kartı sayısına sınır getirilsin...
Yüksek faiz aldıkları için, bankalar kolayca riske girip, yasanın öngördüğü araştırmayı yapmadan, kredi kartı dağıtıyor.
Türkiye’de kredi kartları, halkın hayatını idame ettirmek aracı haline dönüştü. Ancak bu işi istismar edenler de var. Türkiye şartlarında bir kişinin en fazla iki bankadan kart almasını sağlamak gerekir. Bu çözüm, 5464 sayılı banka kartları ve kredi kartları yasasında değişiklik yapılarak sağlanabilir.
