Konut satışları düştü
2018 Ocak-Nisan... 4 ayda Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan konut satışları, geçen yılın aynı 4 ayına göre yüzde 7.55 oranında azaldı. Yabancılara satılan konut sayısı ise yine aynı dönemde yüzde 12.6 oranında arttı.
Söz konusu bu 4 ayda satılan konutların yüzde 45.93'ü ilk satış yüzde 54.22'si ikinci el satış yoluyla gerçekleşti. Geçen sene de ikinci el satışlar aynı şekilde daha fazla olmuştu.
***
Ocak-Nisan Konut Satış Sayıları
***
Konut satışlarında ipotekli satışların payı geçen seneye göre yüzde 24.61 oranında geriledi. Bu gerileme konut kredisi faizlerinin artması, konut ihtiyacının azalması, bankaların konut kredilerini kısması gibi sebeplerle olabilir.
Hükümet ekonomiyi canlandırmak için her zaman inşaat sektörüne, konut satışlarına destek veriyor. Yatırım politikasında inşaat sektörü başta geliyor. Konut sektöründe devlet tekeli oluştu. Arsa tahsisi ve TOKİ'ye plan yapma yetkisi verilmesi özel sektöre karşı haksız rekabet oluşturdu. Bunun içindir ki inşaat şirketleri TOKİ'nin taşeronları oldu.
Bu durum bu sektörde çıkmaz yaratıyor. Çünkü piyasa arz-talebi dikkate alınmıyor. Sonuçta söz gelimi İstanbul'da konut arzı fazlası var. Bu nedenle konut satış ve kira tabelalarından geçilmiyor.
Arz fazlasına rağmen konut alanlar var. Bunun nedeni mevduata eksi reel faiz verilmesidir. Söz gelimi TÜİK'in yayınladığı finansal yatırım araçları reel getiri oranına göre son beş yılda parasını mevduatta veya devlet iç borçlanma senetlerinde tutanların nominal getiri oranları enflasyonun altında kaldı. Yani eksi reel faiz aldılar.
Parasının enflasyon tarafından eritildiğini görenler gayrimenkule yöneliyor. Zira Türkiye gibi nüfus artışı yüksek olan bir ülkede gayrimenkulde fiyat artışı yavaşlasa da zaman içinde tekrar yükselecektir, beklentisi var.
Öte yandan yine bu dört ayda yabancıya satılan konutların toplam konut satışı içindeki payı düşük, yüzde 0.82 oldu. Bu oran 2017 yılının aynı döneminde yüzde 0.68 olmuştu.
***
Ocak-Nisan Yabancıya Konut Satışı
***
Yabancıya konut satışı iki açıdan önemlidir. Konut alanlar ülkeye döviz girişi sağlıyor ve Türkiye lehine dış lobi oluşturuyor.
Söz gelimi 2017 yılında Türkiye'ye toplam 10 milyar 830 milyon dolarlık doğrudan yabancı yatırım sermayesi girdi. Bunun 4 milyar 643 milyon doları gayrimenkul satışlarından geldi.
Türkiye'den gayrimenkul alan yabancılar, kendi ülkelerinde Türkiye için aynı zamanda bir lobi oluşturmuş oluyorlar. Daha önceleri Türkiye'de satılan konutların yarıdan fazlası Avrupalı ülke vatandaşları tarafından alınıyordu. Türkiye Avrupa ilişkilerinin bozulması, jeopolitik sorunlar nedeniyle, İngilizler ve Almanlar konut alımını azalttı. Hatta mevcut gayrimenkullerini satmaya başladılar.
Yabancıya konut satışlarında son yıllarda Avrupalıların yerini Arap ülkeleri aldı. Dört ayda yabancıya satılan konutların yüzde 45.27'si Arap ülkelerine satıldı.
