Konut politikası istikrarı bozdu
Din işleri Yüksek kurulu, sosyal konutların kamu bankalarınca kredilendirilmesinde amacın faiz getirisi olmadığını belirterek, söz konusu projelerden yararlanmak caizdir, şeklinde fetva verdi. İslam'da faiz konusu daha çok tartışılacaktır. Ancak bu karar siyasi iktidarın konut satışlarını ne kadar önem verdiğini gösteriyor.
Laik bir ülkede, diyanet işleri piyasa için fetva veren konuma neden getirildi? Bir nedeni Hükümetin teşviki ile konuta yatırım yapanların zorda olmasıdır. Yıllarca hükümetler yalnızca konut sektörüne yüklendiler. Şimdi bu yanlış politikalardan zarar gören müteahhitler banka borçlarında temerrüte düşerlerse, hem bankalar zora girecek hem de bu politikaların yanlış olduğu daha net olarak anlaşılacaktır. Mamafih bu sektörde 2018 yılında takibe düşen krediler oranı 2018 yılında yüzde 3,2 iken 2019 yılında yüzde 6,9'a çıktı.
Hükümetin Bir diğer beklentisi konut satışların artmasının ekonomide canlanmayı hızlandıracağıdır.
TÜİK Geçen Hafta Ekim 2019 itibariyle Konut Fiyat Endeksini (KFE) açıklamıştı. Dünde konut satış verilerini açıkladı. Bunların özeti ;
* 2019 Yılında toplam konut satışları, 2018 yılına göre yüzde 1.9 oranında geriledi.
* Yalnız Aralık ayı olarak bakarsak, 2019 Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre konut satışları yüzde 47 oranında arttı.
* Toplam konut satışları içinde ipotekli konut satış oranı 2018 yılında yüzde 20 iken 2019 yılında yüzde 24,7'ye yükseldi.
* 2019 yılında yabancıya satılan konutların yüzde 95'ini Arap ülkeleri aldı.
* 2019 yılı Ekim ayı itibariyle açıklanan Konut Fiyat Endeksine(KFE) göre son bir yılda İstanbul'da konut fiyatları reel olarak yüzde 9.1 oranında düştü.
İnşaat sektörü Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'da (GSYH) hızlı büyümeyi sağladığı gibi, hızlı düşmeye de neden oluyor. Söz gelimi;
2017 yılının üçüncü çeyreğinde GSYH yüzde 11.1 oranında arttı. Ancak inşaat sektörünün yaratığı katma değer daha yüksek, yüzde 18.7 oldu.
2019 üçüncü çeyreğinde GSYH yüzde 0.9 oranında arttı ve fakat İnşaat sektörü katma değeri yüzde 7.8 oranında azaldı. 2018 son çeyreği ve 2019 ilk iki çeğreyinde de, GSYH 'da küçülmeden daha yüksek oranda küçüldü.
Özetle, Hükümetlerin İnşaat sektörüne aşırı yüklenmesi ve bu sektörü popülist amaçlı kullanması, ekonomide sektörel dengeleri bozdu. İnşaat sektörünün emme basma tulumba gibi çalışmasına neden oldu ve ekonomide kırılganlığı artırdı, istikrarı bozdu.
TÜİK'in Ekim 2019 konut fiyatları endeksine göre, konut fiyatları Türkiye genelinde son bir yılda, TÜFE 'ye göre düzeltirsek reel olarak yüzde 1,67 oranında düştü. En yüksek reel düşüşte yüzde 9.1 oranı ile İstanbul'da
oldu.
Türkiye'nin tersine Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli, Nevşehir, Niğde, Aksaray - Kırıkkale ve Kırşehir'de konut fiyatları reel olarak yüzde 7,90 oranında arttı.
(Aşağıdaki tablo )
İngiltere merkezli gayrimenkul danışmanlık şirketi Knight Frank, dünyanın önde gelen 46 kentindeki konut fiyatları için yaptığı Küresel Kentler Konut Endeksi 2019 ikinci çeyrek verilerine göre, son 12 ayda Dünyada konut fiyatlarının en fazla değer kaybettiği şehir yüzde 13.6'lık düşüşle Kanada'nın Vancouver şehri ve ikinci sırada yüzde 9.9 düşüşle İstanbul geldi. Endekse göre Berlin yüzde 12.7 oranı ile ve Frankfurt yüzde 12 oranı ile konut fiyatlarının en çok arttığı şehirler oldu.
Taşı toprağı altın diyerek, Kamu ve özel sermayenin yüksek rant spekülatif kazanç beklentileri ve manipülasyonları İstanbul'da önce fiyatları şişirdi... Bir milyon konut stoku oluşunca da düşürdü.
