Konut fiyatlarında dengesiz artış

Türkiye İstatistik Enstitüsü Kurumu (TÜİK) 2010 yılı ocak ayından beri konut fiyatlarındaki artışı yayınlıyor. 2010 yılı ocak ayında Türkiye ortalaması olarak yüz olan konut fiyatları endeks değeri 2013 Haziranında, yani 3.5 yıl sonra 136.74 oldu. Başka bir ifade ile bu süre içinde Türkiye’de konut fiyatları ortalama olarak yüzde 36.74 oranında arttı. Aynı yıllar itibariyle, Üretici Fiyatlar Endeksi (ÜFE) ise yüzde 28.77 oranında arttı. Yani konut fiyatları enflasyonun üstünde arttı.
Bölgelere göre artışlar ise çok farklı oldu. Türkiye’de konut fiyatlarındaki artışın en yüksek olduğu iller, Kilis, Adıyaman ve Gaziantep oldu. Bu illerde ortalama artış yüzde 77.67 oldu. Buna karşılık en düşük artış da yüzde 18.39 oranında Balıkesir ve Çanakkale’de oldu.
Kilis ve Gaziantep hızla gelişen illerdir... Bu illere verilen yüksek teşvikler nedeniyle yatırımlar ve özellikle KOBİ yatırımları arttı. Sanayide artış, Gaziantep’e göçü de hızlandırdı. Ayrıca Güneydoğu da terör nedeniyle hem yatırım olarak, hem de nüfus olarak göç aldı. Suriye sorunu çıkıncaya kadar sınır ticaretinden ayda 60.000 kişi giriş yapıyordu. Bu gelişmeler istihdamı ve konut talebini artırdı.
Suriye’de işler tersine döndü... Ancak bu defa da Suriye’den gelen ve açıklanan sayısı ile 200 bin olan ve fakat aslında fiilen 400 bin olan Suriye göçmeni konut talebini artırdı.
Konut talep artışına rağmen, CHP 23. dönem milletvekili Akif Ekici’nin tespitine göre, son 7-8 yıldır belediyeler arsa üretmedi. Mevcut imarlı arsa fiyatları ve konut maliyetleri bu nedenle artı.

Diyarbakır ve Şanlıurfa’da da konut fiyatlarındaki artış, Türkiye ortalamasının üstünde oldu.
Diyarbakır’da yeni imara açılan bölgelerde çok sayıda lüks konut yapılıyor. Fiyatlar da İstanbul’daki lüks semt fiyatları ile yarışıyor. Bunun baş nedeni, devletin terörü önlemek için bu bölgeye fazla destek ve teşvik vermesi, fazla kaynak aktarmasıdır. Ayrıca Kuzey Irak’la yapılan yasal veya yasal olmayan ticaret de bu bölgeyi etkiledi. Zira fiili yatırımlarda fazla artış olmadığı, TÜİK’in işsizlik rakamlarından anlaşılıyor. TÜİK’in en son açıkladığı illerin istihdam rakamlarına göre Türkiye’de istihdam oranının en düşük kaldığı iller Diyarbakır (yüzde 26), Siirt (yüzde 25,9) ve Şırnak (yüzde 25,5) oldu.
Konut fiyatlarının en fazla arttığı iller de, yüzde 18.39 artışla Balıkesir ve Çanakkale oldu. Bu illerde konut fiyatları enflasyonun da yarısı kadar arttı.
Çanakkale’de yaşadığım bir yatırım ilişkisi nedeniyle tecrübem oldu. Bu il sanki hayatından memnun.. Dışarıdan gelip yatırım yapacaklara itibar etmiyor. Turistik değerlerini ve doğal güzelliklerini değerlendirmek istemiyor. Söz gelimi, geçen yıllarda Çanakkale’ye yat limanı yapılması belediye meclisinde reddedildi. Oysa ki yat limanı bir şehrin kalkınmasında öncülük edecek en önemli turizm yatırımıdır.