Bana sorulan en çok iki soru var.
Birincisi döviz ne olacak, ikincisi ise konut alma zamanı geldi mi?
Birinci soru için ekonomist ya da uzman olmaya gerek yok. Buna siz de karar verebilirsiniz. Finansal okur yazar olmanın da fazla bir anlamı yok. Sadece haberleri okuduğunuz zaman Türkiye'nin dış borcunu, Merkez Bankası'nın kasasındaki dövizi takip edin yükselip yükselmeyeceğini anlarsınız.
Türkiye'ye aylardır yabancı sermaye girmiyor, devlet vergi toplayamıyor sürekli olarak eldeki avuçtakileri kullanıyor.
Sizce dolar ne olur?
Buna siz karar verin.
Gelelim konut satışına.
Önceki gün TUİK Türkiye'deki konut satışlarını açıkladı.
Nisan'da konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18,1 azalarak 84 bin 403 adete geriledi. Bu satış adedi son yedi yılın ikinci en düşük verisi.
Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29,6 azalarak 33 bin 443 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 39,6 oldu.
Türkiye genelinde ikinci el konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,3 azalış göstererek 50 bin 960 oldu. İkinci el konut satışlarında da İstanbul 9 bin 57 konut satışı ve yüzde 17,8 pay ile ilk sıraya yerleşti.
Rakamlar bunlar.
Hiç de iyi değil. Aylardır düşüp duruyor.
Ya dibi?
Onu kimse bilmiyor. Nedeni ise ne halkta para var ne de kredi olarak verecek bankalarda.
Türkiye'de konut satışlarını hep bankalar tetikledi. Hatta fiyatların da artmasının tek nedeni bankalardır.
Amerika'dan gelen ucuz parayı satabilmek için emlakçılara araba bile hediye eden bankaları unutmadık.
Vatandaştan alınan dosya masrafı adı altındaki parayı kendine kredi getirmesi karşılığında hangi banka vermedi ki?
Bir dönem emlakçılarda müşteri kadar bankacıda vardı. Biri gidiyor diğeri geliyordu.
Şimdi bankalar yurtdışından zor para buluyor. Bulsa bile maliyeti o kadar yüksek ki, bırakın onu alıp da konut kredisi olarak satmaya ancak borcu borçla dönüyor. Şu anda Türk bankaları yurtdışından aldığı Sendikasyonu maliyeti LİBOR (uluslararası faiz) artı 2.50. Yani dolar bazında yüzde 4'ü geçen bir faiz var.
Yani bu rakamlara baktığımızda konut alacaklara bankalardan kısa ve orta vadede hayır yok.
Tüm bunlar konut sektöründeki sorunun daha uzun süre devam edeceğini gösteriyor. İktidar bugüne kadar hep müteahhitlere bol kepçe destek dağıttı. Ama son iki yılda verilenlere onca vergi indirimlerine rağmen inşaat sektörü dipsiz karanlık bir kuyu gibi.
Geçenlerde de yazmıştım.
Siz hiç ünlü müteahhiti ortalıkta görüyor musunuz?
Hani onlarca arabası olan meşhur müteahhit.
Elinde nakit parası olan ne yapmalı?
Her kriz döneminde söylenen şeyi:
Nakit kraldır!
