Geçen hafta Gürcistan’ın kıyı kenti Batum’a gittim. THY’nin Artvin-Hopa seferi, Batum üzerinden yapılıyor. Bu nedenle uçak tıklım tıklım.
Uçakta hem Gürci yolcular hem de Türk yolcular var.
Mevsimin artık sonbahar olmasına rağmen Batum uçağının bu kadar dolu olması oldukça ilginç geldi bana.
Batum sokaklarında gezmeye başlayınca büyük bir şaşkınlık yaşıyor insan. Çünkü karşınıza dev binaların, lüks dükkanların bulunduğu bambaşka bir şehir çıkıyor.
İlginç olan şehirde herkes neredeyse Türkçe biliyor. Dükkanların vitrinlerinde Türkçe yazılar var.
Sigara ve içki satan şarküterinin tabelasında ‘Tekel’ yazması kafaları iyice karıştırıyor. Sonra öğreniyoruz ki, Karedeniz halkı bu tür satış yapan yerlere ‘Tekel bayisi’ diyormuş. Gürciler de bu nedenle Tekel ismini kullanıyor.
Batum, Türkler tarafından inşa edilen bir şehir.
Sadece inşası değil, yine ekonomisi de Türkler tarafından sağlanıyor.
Batum, Sarp sınır kapısına 10 kilometre uzaklıkta. Gürcistan’a girişte vize gerekmiyor. Nüfus cüzdanınızla sadece 15 liralık yurt dışı çıkış harcı ödeyerek geçiyorsunuz.
Bu nedenle Sarp sınır kapısı 24 saat hareketli.
Bölge halkı sadece hafta sonu değil, hafta arası da Gürcistan’a gidiyor.
Gidişi nedeni belli: Kumar!
Pazartesi gece saat daha 21.00 olmasına rağmen lüks otellerin kumarhanelerinin tıklım tıklım dolu olduğunu görüyoruz.
İstanbul, İzmir ve daha bir çok ilden Batum’a kumar oynamak için gelenler adeta bu lüks otelleri dolduruyor.
Çay hasadının bitmesi ve paraların alınmaya başlanması, kumarhane işletmecilerinin, Karadeniz halkına karşı özel ilgi göstermesine neden oluyor.
Yemek, içki, sigara sınırsız ve bedava. Yeter ki kumar oyna. Ama bir lira ile ama bin lirayla.
Günübirlik Trabzon, Rize ve Artvin gibi şehirlerden Batum’a geçenlerin sayısı hiç de küçümsenecek gibi değil.
Kıbrıs’ın kaybolan cazibesi Batum’a kaymış durumda.
Batum’a cazip kılan bir başka konu ise ucuzluğu.
Türkiye’de 9 liraya satılan yabancı bir sigaranın Batum’daki fiyatı 2 ile 3 lira arasında değişiyor. Mazotun litresi 1.9 lari, yani Türk lirasına çevirdiğinizde 2.1 lira. Türkiye’ye göre yüzde 50 daha ucuz. Büyük araçlar gümrükte kontrol altında tutulsa da küçük araçlar rahatlıkla Batum’dan depoların doldurup bir iki paket sigarayı ceplerine sıkıştırıp Türkiye’ye dönüyorlar.
İşte Tüm bunlar Batum’un ekonomisini yaratıyor.
Bunun karşılığında Gürcistanlılar Türkiye’den alış veriş yapmıyor mu? Elbette yapıyor ama bu ticaret git gide azalıyor.
Bu da ticaretin Türkiye’nin aleyhine gelişmesine neden oluyor.
Bu kadar verginin ağır olduğu bir ülkeden başka ne bekleyebilirsiniz ki?
Sadece 2 paket sigara için bile Batum’a gitmenin kârlı olduğu bir ortamda ticaret elbette tek taraflı olacaktır.
