Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ağustos 2019 ayı işsizlik oranını yüzde 14.0 olarak açıkladı. İşsizlik oranı geçen seneye göre ve bir önceki aya göre arttı.
Tarım kesimi işsizliği gizlediği için tarım dışı işsizlik verileri işsizlik konusunda daha gerçekçi verilerdir. Temmuz ayında tarım dışı işsizlik oranı yüzde 16.7 oldu. İş aramayıp çalışmaya hazır olanları da katarsak, fiili işsiz sayısı 6 milyon 898 bine, fiili işsizlik oranı da yüzde 19.4'e çıktı.
Bu işsizlik oranları yaşamakta olduğumuz ekonomik krizin dibe vurmasıdır. 2018 Dünya ortalama işsizlik oranı yüzde 5'tir. Uluslararası Çalışma Örgütü (İLO), Dünyada artık işsizlik sorununun değil, çalışma koşullarının tartışıldığını söylüyor. İşsizlik konusunda da Dünyadan ayrıştık.
Türkiye de, işsizliğin bu kadar artmasının bir nedeni GSYH'da küçülmedir. Bu sene üçüncü çeyrek olan Temmuz-Ağustos-Eylül'de de küçülme bekleniyor. Son çeyrekte büyüme olur. Mamafih, TÜİK Eylül ayında, bir önceki sene aynı aya göre, perakende ticaret endeksinin yüzde 2,7 ve sanayi üretim endeksinin de yüzde 3.4 oranında arttığını açıkladı.
Ne var ki, GSYH büyüme de olsa işsizlik oranı aynı oranda düşmez, çünkü üretimin ithal girdiye bağımlılık oranı yüksektir. Yani girdi ithal ettiğimiz ülkelerde istihdam yaratıyoruz.
3.7 milyon Suriyeli de düşük ücretle ve kayıt dışı çalışarak, kendi halkımızın işsiz kalmasına neden oluyor. Suriyeliler için harcanan 40 milyar dolar (Bütçenin dörtte biri ediyor), eğer devlet tarafından yatırımlara harcansaydı, işsiz sayısı yarı yarıya azalırdı.
Ağustos ayı işsizlik göstergeleri
TÜİK'in açıkladığı 2018 2019
işsiz sayısı (bin) 3670 4650
işsizlik oranı (yüzde) 11.1 14.0
tarım dışı işsizlik oranı (yüzde) 13.2 16,7
genç nüfusta işsizlik oranı (yüzde) 20.8 30.1
ne eğitimde ne de işte gençler(yüzde) 28.6 30.1
işgücü (bin) 32989 33180
işgücüne katılım oranı(yüzde) 54,3 53,9
kayıtdışılık oranı (yüzde) 34,0 36,1
fiili işsizlik göstergeleri
iş aramayıp çalışmaya hazır olan (bin) 2153 2248
fiili işsiz sayısı(bin) 5823 6898
fiili işgücü(bin) 35142 35482
fiili işsizlik oranı (yüzde) 16,6 19,4
İşsizlik, gelir azalmasına, tüketimin azalmasına ve toplam talebin azalmasına neden olur. İşgücünün atıl kalmasına neden olur, büyümeyi negatif etkiler.
Öte yandan Türkiye de güven sorunu, hukuki altyapı noksanı ve demokrasi sorunu nedeniyle yeni yatırım yapılmıyor. Bunun içindir ki, gençler arasında işsizlik daha da yüksektir. TÜİK genç nüfusta işsizliğin yüzde 27.4 ve ne eğitimde ne işte olan gençlerin oranını da yüzde 30.1 olarak açıkladı.
Gençler arasındaki işsizliğin yüksek olması daha önemli sosyal sorunlar yaratıyor. İşsiz gençlerin sosyal değer ve normlara olan bağlılığı kopuyor. Paralel olarak bu şartlar bazılarının ideolojik saplantılara girmelerine yol açıyor. Tarikatlar tarafından kuşatılmalarına sebep oluyor. Teröre bulaşmalarına altyapı oluşturuyor
İşsizlik ve işsizliğin dağılımı bireysel ve toplumsal travmatik sonuçlar doğurmuştur. Cuma günü de 3 kişilik bir ailenin siyanür içerek intihar ettiği kamuoyuna yansıdı.
Eğitimli gençler arasında yüksek işsizliğin toplumsal bir maliyeti beyin göçüdür. Eğitimli gençlerin çoğu iş bulamadığı için yurt dışına gidiyor
Genel olarak işsizliğin getirdiği sosyal sorunlar, Türkiye'nin çağdaş toplum olması önünde engel oluşturuyor.
Tekrar etmek gerekirse, hukuki altyapı düzelmeden güven ortamı yaratmadan ve 3.7 milyon Suriyeliyi çıkarmadan işsizlik sorununu çözemeyiz.
