Gayri Safi Yurt İçi Hasılamız (GSYH) bu yılın ikinci çeyreğinde (Nisan-Mayıs-Haziran), 1998 yılı sabit fiyatları ile 2010 yılının aynı dönemine göre yüzde 8.8 oranında büyüdü.
Dünyada kriz tartışmaları yaşanırken, Avrupa Birliğinde ikinci çeyrek büyüme yavaşlayarak 1.7 olurken, ABD ekonomisi aynı çeyrekte yalnızca yüzde 1 büyürken, Türkiye’nin 8.8 büyümesi önemlidir.
1) Türkiye ikinci çeyrekte, dünyanın diğer yüksek büyüyen ülkeleri sıralamasında, Çin’den sonra ikinci en yüksek büyüme oranını tutturan ülkedir.
İkinci çeyrekte yüksek büyüme oranı tutturan ülkeler
Çin...........................95
Türkiye....................8.8
Estonya...................8.4
Hindistan.................7.7
Şili..........................6.0
Endonezy.................6.5
Litvanya...................6.1
2) Yüksek büyüme oranına rağmen, GSYH büyüklüğü olarak 2011 yılının birinci çeyreği, iki yıl öncesinin yani 2008 yılı birinci çeyreğinin altında idi. İkinci çeyrekte krizin etkisi tamamıyla aşıldı. Aşağıdaki tablodan anlaşılacağı gibi, sabit fiyatlarla GSYH büyüklüğü 2008 yılı ikinci çeyrekten daha büyük oldu.
1998 temel fiyatları ile
GSYH büyüklüğü (milyon lira)
Yıl İkinci çeyrek -GSYH
2008.......................................25.226
2009.......................................23.267
2010.......................................25.645
2011.......................................27.910
3) Büyüme cari işlemler açığını da artırmıştır. Kurların artması, cari işlemler açığını yavaşlatmıştır. Ancak ithal aramalı ve hammaddeyi kısa sürede içeride üretmek mümkün değildir. Bir süre geçmesi gerekir. Bu süre içinde ithalatın devam etmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle kurlar yeniden düşmez ise, 2012 yılında cari açık daha hızlı düşecektir. 2011 yılında ise cari açık 70 milyar doların üstünde olacaktır.
Büyüme mutlaka cari açık vermeyi gerektirmez. Mamafih, ikinci yarıda yüksek büyüme oranı tutturan Çin ve Endenozya cari fazla vermiştir.
Türkiye’de 2011 ikinci çeyreğinde (üç aylık) GSYH 203.6 milyar dolar oldu. Aynı üç ayda cari açık toplamı 23.4 milyar dolar oldu. Yani ikinci çeyrekte cari oranı yüzde 11.5 oldu. Bu oran büyümenin maliyetinin yüksek ve ithalata bağımlı olduğunu gösteriyor.
4) Büyümenin ne oranda istihdam yarattığı da önemlidir. İşsizlik oranı üç aylık hareketli ortalamalar olarak, Nisan-Mayıs ve Haziran ayları ortalaması şeklinde veriliyor. İkinci çeyrek işsizlik oranı Mayıs ayı işsizlik oranı şeklinde açıklanıyor.
Mayıs ayı işsizlik oranları (yüzde)
Yıl İşsizlik oranı
2008.........................................9.2
2009.......................................13.6
2010.......................................11.0
2011.........................................9.4
2011 ikinci çeyrek işsizlik oranı, 2008 yılına göre 0.2 puan yüksektir.
Bu demektir ki, GSYH büyüklüğü olarak ikinci çeyrekte 2008 yılı aşıldı, fakat işsizlikte aşılmadı, yani krizin etkisi tam olarak telafi edilmedi.
