Seçimler nedeniyle, tüketiciler dayanıklı ve yarı dayanıklı tüketim malları alımlarını seçim sonrasına ertelemişti. Seçim bitti. Tüketici güven endeksi bir önceki aya göre yüzde 6.9 oranında arttı. Paralel olarak hanenin maddi durum beklentisi ve genel ekonomik durum beklentisi de yine bir önceki aya göre arttı.
Tüketici Güven endeksi, Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası iş birliği ile ve Tüketicilerle anket yapılarak hazırlanıyor. Bu Endeks tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini gösteren bir endekstir.
Endeks sonuçları yıllık olarak, geçen yılın Nisan ayına göre hâlâ çok düşüktür ve fakat seçim sonrasında artması, ekonominin canlanması için bir umut kaynağıdır. Şimdi, bu umut kaynağına bilerek veya bilmeyerek bozulmasına fırsat vermemek gerekir. İstanbul seçimlerinin yenilenmesi de bir hukuki meseledir ve fakat ekonomik anlamda muhtemelen tüketici de yeni bir güven sorunu yaratacaktır.
İş yeri eğilim istatistikleri kapsamında hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinde sektörlerin mevcut durumunu ve beklentilerini gösteren anketler de yapılmaktadır. Bir anlamda bu sektörler reel sektörün genel durumu için de bir kriter oluşturmaktadır. Sektörel endekslerde, hizmet ve inşaat sektöründe bir önceki aya göre kıpırdama var. Ancak tamamı bir yıl öncesine göre hâlâ çok düşük seviyededir.
Üretici ve tüketici güveninin düşük olması, beklentileri de kötüleştiriyor. Bu nedenle istikrar politikasının inandırıcı olması, üretici ve tüketiciye moral vermesi gerekir.
MEVSİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ İLE TÜKETİCİ |
GÜVEN ENDEKSİ VE ALT ENDEKSLERİNDE DEĞİŞİM ORANLARI , NİSAN 2019 | |
TÜKETİCİ | BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE DEĞİŞİM ORANIYÜZDE | YILLIK DEĞİŞİM |
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ | 6,9 | -11,1 |
HANENİN MADDİ DURUM BEKLENTİSİ | 5,1 | -8,9 |
GENEL EKONOMİK BEKLENTİSİ | 4,8 | -8,1 |
İŞ SAYISI BEKLENTİSİ | 7,8 | -14,8 |
HİZMET SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ | 1,9 | -15,6 |
İŞ DURUMU (SON 3 AYLIK DÖNEMDE) | 2,1 | -18,7 |
HİZMETLERE OLAN TALEP (SON 3 AYLIK DÖNEMDE) | 1,7 | -9,5 |
HİZMETLERE OLAN TALEP BEKLENTİSİ (GELECEK 3 AYLIK DÖNEMDE) | 1,9 | -9,7 |
PERAKENDE TİCARET SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ | -0,1 | -17,5 |
İŞ HACMİ -SATIŞLAR (SON 3 AYLIK DÖNEMDE) | -1,1 | -17,5 |
MEVCUT MAL STOK SEVİYESİ | -4,6 | 1,3 |
İŞ HACMİ-SATIŞLAR BEKLENTİSİ (GELECEK 3 AYLIK DÖNEMDE) | 7,0 | -14,2 |
İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ | 0,3 | -31,6 |
ALINAN KAYITLI SİPARİŞLERİN MEVCUT DÜZEYİ | -1,8 | -41,0 |
TOPLAM ÇALIŞAN SAYISI BEKLENTİSİ(GELECEK 3 AYLIK DÖNEMDE) | 0,7 | -24,2 |
Öteden beri, dış kaynağa ihtiyaç duyan bir ekonomi olarak, dış Güven de önemli bir göstergedir. Dış kaynaklar, önce raiting şirketlerinin ülke notuna bakıyor. Bizim gibi gelişmekte olan ülkeler içinde, Brezilya, Arjantin, Güney Afrika, Mısır ve bizim için, Uluslar arası raiting kuruluşlarının notu ''yatırım yapılamaz, spekülatif'' derecesindedir.
Türkiye'nin dışarıda beş yıllık tahvillerinin sigorta risk primini gösteren CDS pirim de Cuma günü 460 baz puan seviyesindeydi. Bu seviye Türkiye'nin dış borçlanma maliyetlerinin çok yüksek olduğunu gösteriyor. Dış güvenin düşük olduğunu gösteriyor.
Türkiye'de bugüne kadar yaşanmış krizler gösterdi ki, IMF'ye gitmeden dış güven sorununu çözemeyeceğiz.
