Güven ve istikrar sorunu

Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, enflasyonun yıl sonunda yüzde 9.8 olarak gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini açıklamıştı.

Kasım ayı TÜFE oranı aylık yüzde 1.49 oranında arttı ve yıllık TÜFE (Tüketici Fiyatları Endeksi) yüzde 12.98 oldu. Kasım ayı Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi) de yüzde 2 oranında arttı ve yıllık Yİ-ÜFE oranı yüzde 17.30 oldu.

Öte yandan Ocak-Kasım 11 aylık TÜFE oranı da yüzde 11.60'dır. Geçen sene Aralık ayı enflasyon oranı da yüzde 1.64'tür. 2017 enflasyonu için geçen seneki Aralık ayı enflasyon oranı olan 1.64'ü çıkararak yerine bu Aralık ayı enflasyonunu koyacağız. Bu şartlarda demek ki 2017 enflasyon oranının 9.8 olması imkânsızdır.

Sorun da buradan başlıyor. Enflasyonun bu kadar tırmanmasının bir nedeni de, ekonomi yönetiminin beceriksizliğidir. Bu beceriksizliğe yalnızca Merkez Bankası değil Hükümet de dahildir.

Toplumda, üretici ve tüketicinin siyasi iktidara güveni kaybolmuştur. Bu tablo Tüketici Güven Endeksi ve Ekonomi Güven Endekslerinden de anlaşılıyor.

Sayın Cumhurbaşkanı, ''Bazı haberler alıyorum . Bazı iş adamlarının varlıklarını yurt dışına kaçırma gayretleri var. Bunların hiç birine çıkış izni vermeyin'' diyor. Bunları vatan haini olarak ilan ediyor.

Normal olarak siyasi iktidarın önce neden insanların yurt dışına gitmek istediklerini iyi tahlil etmesi gerekir. Güllük gülistanlık bir ülkeden insanlar neden yurt dışına gitmek istesin? Eğer siyasi iktidar endişe ediyor ve önlem almak istiyorsa bunu da konvertibilite çerçevesinde ve yabancı sermayeyi de ürkütmeden almalıdır. Piyasa ekonomisinde bu tür tehditler güveni zedeler ve panik havası yaratır. Başta enflasyon olmak üzere ekonomik istikrarı bozar.

***

Kasım Ayı Enflasyon Göstergeleri

2016 2017

AYLIK YILLIK AYLIK YILLIK

TÜFE 0.52 7.00 1.49 12.98

12 Aylık Ort. - 7.79 - 10.87

Çekirdek 0.84 6.99 1.07 12.08

Gıda - 0.58 3.55 2.11 15.78

***

ÜFE 2.00 6.41 2.02 17.30

12 Aylık Ort. - 3.93 - 15.38

İmalat 2.41 8.53 2.41 18.86

Ara Malı 3.74 8.87 3.02 23.43

Enerji - 0.89 - 2.71 1.22 14.79

***

2018 enflasyonun da çift haneli olacağı anlaşılıyor. Bu şartlarda memur ve emekliye ilk 6 ayda yüzde 4, ikinci 6 ayda yüzde 3.5 düzeltme yapmak, memur ve emekliyle dalga geçmek demektir. Kaldı ki enflasyon farkı verilse de enflasyon bu farkı da eritiyor. Üstelik memur ve emeklinin harcama sepetinde daha yüksek yer tutan gıda enflasyonu daha yüksektir. Söz gelimi bu Kasım'da da yüzde 15.78 oldu.

Çalışana düzeltme yapılırken bu farkı da dikkate almak gerekir.

Özetle siyasi iktidar, memur ve emeklinin durumunu göreceli olarak göz göre göre bozdu. Bu şartlarda çalışanların siyasi iktidara güveni elbette düşecektir.

Toplumsal güveni, hiç ilgisi olmadığı halde millî ve inanca dayanan duygularla yerine getirmek, bir noktaya kadar mümkün olabilir. Ne var ki Türkiye'de bu eşik geçildi. Bundan sonra güven ve istikrar sorunu bu tür söylemlerle sağlanamaz.

Yapılması gereken, demokraside ve hukukun üstünlüğündeki kayıplarımızı ortadan kaldıracak ve ekonomide güven verecek, siyasi ve ekonomik bir istikrar programı yapmaktır.

Yazarın Diğer Yazıları