Geçim zorlaştı

Nisan ayı yıllık Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) oranı yüzde 7.91 oldu. 12 aylık ortalamalara göre TÜFE oranı ise 8.57 oldu. Aslında, 2005 yılından beri son 11 yıldır enflasyon, başladığı noktadan daha yukarıdadır.

Merkez Bankası 2015 enflasyon hedefini yüzde 5 olarak ilan etti. Merkez Bankası Başkanı ise şimdi 2015 enflasyon oranını yüzde 6.8 olarak tahmin ettiğini açıkladı.

On iki aylık ortalama TÜFE oranı, enflasyon trendini gösteriyor. Bu trende bakarak enflasyon eğilimi de daha kolay anlaşılıyor.

Aşağıdaki grafik, Nisan’dan Nisan’a TÜİK’in açıkladığı on iki aylık TÜFE oranlarına göre hazırlanmıştır.

Grafikte üç husus dikkat çekiyor;

Bir... 2015 Nisan ayı 12 aylık ortalama TÜFE oranı olan yüzde 8.57 oranı, on yıl önce 2005 nisan ayı 12 aylık ortalama TÜFE oranı olan yüzde 8.42 oranından daha yüksektir. Yani on yıl sonra enflasyonda daha iyi değiliz.

İki... 2005 yılından beri TÜFE oranı aynı, yüzde 6.25 ile yüzde 10.44 koridorunda devam ediyor. Enflasyon kemikleşti. Kronik bir yapı kazandı. Bu nedenledir ki enflasyon para ve faiz politikası ile çözülmüyor. Zaten Merkez Bankası enflasyon hedefleri de bu yüzden tutmadı.

Üç... Son yıllarda enflasyon trendi yukarıya dönük gidiyor. Yani bu sene de enflasyon yüzde 8 ve üstünde olacaktır. Bunun nedeni ise Merkez Bankası’na yapılan müdahale ve ekonomide meydana çıkan güven bunalımıdır.

Kronik enflasyon sabit gelirli ve yoksul halkın geçimini zorlaştırdı.

Öte yandan, Nisan’dan Nisan’a gıda ve alkolsüz içeceklerde yıllık fiyat artışı yüzde 14.36 oldu ve TÜFE’oranını ikiye katladı.

Gıda ve alkolsüz içeceklerin TÜFE sepeti içindeki payı yüzde 24.25’tir. Ne var ki asgari ücretlinin, düşük gelir grubunun harcamaları içinde yüzde 60 ve fazlası yer tutuyor. Mutfak enflasyonu da dediğimiz, gıda enflasyonunun yüksek olması, halkın geçimini zora sokuyor.

Yukarıdaki grafik, hem bu sene hem de 2014 Nisan ayında da gıda enflasyonun daha yüksek olduğunu gösteriyor.

Memur ve işçi ücretlerinin yıllık artışı, TÜFE’ye göre yapılıyor. Gerçekte ise memur ve işçi gelirinin tamamına yakını gıda ve barınma harcamalarına gidiyor. Bu şartlarda TÜFE’ye göre yapılan ücret artışları nedeniyle memur ve işçinin reel geliri her yıl azalıyor. Yapılması gereken gıda ve barınma ağırlıklı bir geçinme endeksi düzenlemek ve ücret artışlarını bu endekse göre yapmaktır.

Sonuç olarak bir yandan enflasyon, bir yandan işsizlik, halkın geçimini zora soktu.