Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) sadece mısır ve soyada bulunmuyor... Bu konudaki gerçekleri göz önünde bulundurmamız gerekir. GDO’lu gıdaların listesini de aklımızın bir köşesinde tutalım.... Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar yani GDO'lar yıllardır tartışılıyor. Peki GDO nedir? Neden üretilir? Hangi yiyeceklerde bulunur? Sağlığımızı nasıl etkiler? Gelin bu soruları teker teker cevaplayalım.
GDO Nedir?
Biyoteknolojik yöntemlerle canlıların sahip olduğu gen dizilimleri ile oynanarak, mevcut özelliklerinin değiştirilmesi veya canlılara yeni özellikler kazandırılması ile elde edilen organizmalara “genetiği değiştirilmiş organizmalar” yani kısaca “GDO” denir.
Hangi Amaçla Üretilir?
ABD eski Başkanı Bush'un ifade ettiğine göre GDO teknolojisi dünyadaki açlık sorununa çözüm bulacaktır. 2. Dünya Savaşı'ndan sonra gerçekleştirilen tarımda yeşil devrimin en önemli gerekçesi bu idi. Bol miktarda kimyasal gübre, tarım ilaçları ve su kullanılarak sağlanan geçici üretim artışına rağmen, yeşil devrimin çevreye ve insan sağlığına verdiği zararların apaçık ortaya çıkmasıyla GDO'lar gündeme gelmiş ve giderek artan dünya nüfusunun beslenme sorununa kesin çözüm olarak gösterilmiştir. Ancak biliyoruz ki dünyadaki obez insan sayısı, açlık sınırının altında yaşayan insan sayısından %30 daha fazla. Yani kaynakların adil kullanılmaması gibi devasa bir sorun var. Dolayısıyla sadece açlık değil, yer altı ve yer üstü su kaynaklarının azalması ve kirletilmesiyle birlikte temiz suya erişimin zorlaşması, sera gazları, çevre kirliliği, iklim değişiklikleri ve biyoçeşitliliğin azalması gibi göz ardı edilemeyecek sorunlar da önümüzdedir.
Tatlı Masallar!..
Daha fazla gıda temin edilerek dünyadaki açlık sorununa çare olmak temel gerekçe gibi gösterilmektedir. Soğuk, sıcak ve kuraklık gibi iklim koşullarına dayanıklı; böcek ve zararlı otlara, bitki hastalıklarına dirençli; besin içeriği artırılmış ve geliştirilmiş bitkilerle dünyadaki açlık sorununun ortadan kaldırılacağı ileri sürülmektedir. Bu gerekçenin yanı sıra geleneksel tarımda kullanılan, çevre ve insan sağlığına zarar verdiği bilinen tarım ilaçları ve kimyasal gübre kullanımının da en aza indirilerek çok önemli ikinci bir olumlu sonuç elde edilmiş olacağı ileri sürülmektedir.
Nerede Kullanılır?
GDO'lar sanılanın aksine sadece tarım ve gıdalarda değil daha birçok alanda var olmaya devam ediyor. Tarım (yeşil), sağlık (kırmızı), endüstri (beyaz) ve deniz ürünleri (mavi) olmak üzere 4 önemli alanda modern biyoteknoloji uygulanmakta ve GDO'lu ürünler elde edilmektedir. GDO'lu ürünlerin %99'u soya, mısır, pamuk ve kanoladan oluşmaktadır. Bunların dışında domates, patates, pirinç, buğday, bal kabağı, ayçiçeği, tütün ve şeker pancarı gibi bitkiler de GDO'lu olarak üretilmektedir. Ahududu, karpuz, biber, kavun, ananas gibi ürünlerde ise çalışmalar devam etmektedir. GDO'lu tarım alanlarının %99'u ABD, Arjantin, Kanada, Çin ve Brezilya'da bulunmaktadır.
