İngiltere’nin etkin The Economist dergisinde “Türkiye, Büyük Gaz Oyunu’nda yeniliyor” başlıklı ilginç bir yorum yayınlandı geçenlerde. Yorumda, İran’ın geçen yıl yaptığı gibi, bu yıl da Türkiye’nin en soğuk günlerinde doğal gazı kesmesinin Ankara’yı güç durumda bıraktığı öne sürülerek şu görüşlere yer veriliyor:
“Türkiye’nin kendini Hazar Denizi ve Ortadoğu’da doğal gazın transit ülkesi olarak kabul ettirmesi, ona bu konuda ek üstünlük kazandırmalıydı. Ama kışın en soğuk ayında Rusya’nın ve İran’ın gaz akışını kesmeleri Türkiye’yi zor durumda bıraktı. Türkiye’nin enerji stratejisi yakın geçmişte de hep sade ve etki uyandırıcı görünmüştü. Gaz konusunda Türkiye’nin ortakları, Rusya, İran ve Azerbaycan ile Mısır, Türkmenistan ve Kazakistan. Irak’la birlikte bu ülkeler Türkiye aracılığla Avrupa pazarlarına gazlarını nakletmek için can atıyorlardı. Rusya bile bu konuda Ankara ile ilişkilerini bozma yanlısı değildi. Teorik olarak bütün yazılanlar doğruydu ancak bugün ne görüyoruz? Şimdi Başbakan Erdogan Putin ve Ahmedinecad’a ‘zahmet olmazsa bize biraz gaz verin’ demek zorunda kalıyor”
The Economist’teki yorum, geçen yıl büyük gürültüyle ilan edilen Türkiye ve İran’ın Avrupa’ya gaz taşıyacak Nabucco Projesi’nin aslında Türkmen doğal gazını İran ve Türkiye aracılığıyla Avrupa’ya taşıma projesi olduğunun altını çiziyor:
“Bu operasyon Rusya’nın Avrupa’daki gaz egemenliğini zayıflatmalıydı ama AB Enerji Komisyonu, İran’dan geçen gaz hatlarıyla çıkarlarının örtüşmediğini açıkça ilan etti. Bu ABD’nin İran’ı soyutlama (tecrid) politikasına AB’nin desteğiydi aslında. Aynı zamanda bu konudaki Türkiye-İran gaz anlaşmasına vurulan açık darbeydi. Bu nedenle geçen yıl imzalanan anlaşma ertelenmek zorunda kaldı.”
Yine derginin yorumunda; Türkmenistan’ın Türkiye ile ilişkileri Moskova adına gömmeyi isteyen Cumhurbaşkanı Berdimuhammedov, İran kozunu kullanarak Rusya’nın ülkesinden ucuza satın aldığı doğal gaza zam yaptırınca Ruslar da İran’a verdikleri Nabucco gazını kesmesini şart koştular. “Moskova’nın adamı” Berdimuhammedov hemen İran’a gazı kesince iddialara göre Tahran da Türkiye’nin gazını kesti.
Moskova ise Ankara’ya baskı yaparak Nabucco projesinden vazgeçirmek istiyor. “Mavi Akım’la Nabucco Projesini tamamlayalım” diyen Putin’in Gazprom ekibi, böylece Türkiye’yi enerji emperyalizmlerinin çatışmasında bütünüyle kendi hattına katıp kilitlemek amacında. Yetmiyor, Mavi Akım’la Türkiye’ye pahalı gaz satan Rusya, Güney Akım projesiyle gazını Bulgaristan üzerinden Avrupa’ya satma yolunda da önemli adımlar atmış durumda. İşte İran gazı kestiği anda Trans Balkan gaz hattıyla Türkiye’ye Rusya’dan gelen eski gaz boru hattından akış durdu.
Türkiye enerjide bütün hatları toplayacağım derken elindekilerden de olmaya doğru gidiyor, dikkat!
