ABD Merkez Bankası (FED) gösterge faiz oranını yüzde 1.5-1.75 düzeyine indirdi. FED başkanı, "Ekonomik görünüme dair öngörülerin somut bir biçimde değişmesi halinde yeniden faiz indiriminin gündeme geleceğini'' söyleyerek bundan sonra faiz indirimi olmayacağını açıklamış oldu. Aynı şekilde, para politikalarının sürdürüleceğini söyleyerek, para politikasında bir genişlemeye gitmeyeceğini de belirtmiş oldu.
FED neden faiz indirdi? Etkileri ne olur?
1. Bu sene, ABD'de yatırım hacminde düşme var. Bu durum ABD'de potansiyel büyümeyi ve istihdamı olumsuz etkileyecektir.
ABD Ticaret Bakanlığı, ülkenin 2018 yılında dış ticaret açığının bir önceki yıla göre yüzde 12.5 oranında artarak 621 milyara yükseldiğini açıkladı. ABD, bu açığın üçte ikisini 419 milyar dolarını Çin'e karşı verdi. Çin, ABD ile olan dış ticaret fazlasını yine ABD'de değerlendiriyor. Söz gelimi Çin Merkez Bankası, Döviz rezervlerinin bir kısmını ABD devlet tahvillerine yatırıyor. Çin, ABD'de doğrudan yatırım yapıyor.
Ne var ki bu sene, ABD'li ve Çinli yatırımcıların karşılıklı olarak birbirlerinin ülkelerine yaptıkları yatırımlar, yükselen ticaret savaşları nedeniyle son beş yılın en düşük düzeyine geriledi.
Faizlerin düşmesi, ABD de toplam yatırımların artmasına imkan verecektir.
Aslında mevcut durumda ABD'de GSYH ikinci çeyrekte yüzde 2 ve üçüncü çeyrekte ise yüzde 1.9 oranında büyüdü. İşsizlik oranı düşük yüzde 3.7 dolayındadır.
Buna rağmen faizlerin düşmesi yatırımların artması yanında ayrıca olası risklere karşı bir sigorta olarak görüldü.
2. Faiz indirimi ile doların uluslar arası piyasalarda değerinin düşmesi beklenir.
ABD'de, 2019 yılında enflasyon 1.8 olarak bekleniyor. Enflasyon ve faiz aynı düzeyde kalırsa FED gösterge faizi sıfıra yakın olur. ABD' nin dolarla fazla oynaması, dolarda eksi reel faiz aynı zamanda dolara olan güvenin düşmesine neden oluyor. Başta Çin, Merkez bankaları resmi rezervlerde doların payını düşürüyor altının payını artırıyorlar. Bu da, altın fiyatlarının artmasına neden oluyor.
ABD, bir yandan dış ticarette kotalar getiriyor, vergileri artırıyor bir taraftan da faizleri düşürüyor.
Bu yolla doların değerini düşürerek rekabet gücünü artırmak ve dış açığını azaltmak istiyor.
3. Brexit belirsizliği ve ABD-Çin ticaret savaşları, yavaşlamasına rağmen Dünya ticaret hacmini ve büyümeyi olumsuz etkiliyor. Çeşitli tahminler ve yorumlar var, ama az da olsa Dünya ticaret hacminde bir daralma ve Küresel büyümede düşme var. FED'in faizleri düşürmesinin bir nedeni de, Küresel büyümeyi desteklemektir.
4. Yine uluslar arası sermaye hareketlerinde de yavaşlama var. FED'in faizleri düşürmesi, uluslar arası sermaye hareketlerini de etkiler. Sermayenin daha yüksek faiz veren gelişmekte olan ülkelere daha fazla gitmesine neden olur.
5. Türkiye'ye gelince… Türkiye'de Küresel ekonomik konjonktürden daha çok iç siyasi sorunlar ve jeopolitik riskler etkili oluyor.
Türkiye'ye sermaye girişinde de bir artış beklenemez. Zira, Türkiye'nin içinde bulunduğu ekonomik daralma ve özellikle güven sorunu sermaye girişi önünde iki önemli engeldir.
