Enflasyonun nedeni kötü yönetimdir

Ekim ayı enflasyon verileri, fiyat istikrarının daha da bozulduğunu gösterdi. Veriler şöyledir;

*TÜİK, Ekim TÜFE; aylık yüzde 3,54, yıllık 85,51,

*TÜİK, Ekim ayı Yİ-ÜFE aylık yüzde 7,83, yıllık 157,69,

*İTO geçinme endeksi aylık yüzde 3,96 yıllık 108,77

*İTO toptan eşya fiyatları endeksi aylık 5,89, yıllık 104,21 oldu.

Türkiye de Enflasyonun iki karakteri var;

1.Birincisi enflasyon oranı bizde, gelişmekte olan diğer ülkelere göre ile açık ara yüksektir.

Dünyada gelişmekte olan ülkelerde enflasyon ortalaması yüzde 9''dur.

Gelişmekte olan ülkeler içinde bizden sonra yüzde 70 enflasyon oranı ile Arjantin geliyor. Sonrasında gelen ülkelerde enflasyon oranı açık ara düşüktür. Üçüncü sırada Macaristan, yüzde 20,1 ve dördüncü sırada Çekya yüzde 18''dir.

Arjantin''in geldiği yer; bizim için uyarıdır.

Dünya Türkiye ile Arjantin için ''''Kriz ikizleri'''' diyor. 2001 yılında her iki ülkede de kriz vardı.

Arjantin 1870''li yıllardan itibaren zengin yer altı kaynakları ve tarımsal faaliyetlere elverişliliği sayesinde dünyanın en zengin ülkelerinden biri olmuştu. Bugün fert başına gelir olarak 196 ülke içinde 67. sıraya geriledi. Mevcut imkanlarını kullanamadı. Başkanlık sistemi, popülizm ve cari açıkla büyüme ülkeyi krizler ülkesi haline getirdi.

2018 yılında Arjantin cari açık/GSYH oranı yüzde 5,5 idi. Son iki yıldır IMF programı ile cari açıktan kurtuldu.

Türkiye''nin cari açıkla büyümesi, gelecekte yoksullaşması demektir. Arjantin gibi bir sondan kaçışın tek yolu aklı başında, popülizme dayanmayan şeffaf bir yönetimdir. Eğer bir ülkede devletin polisi, bir siyasi partinin marşını çalıyorsa, o ülke için güven dip yapar ve ekonomik krizlerden kurtulamayız.

Enflasyonda üçüncü sırada gelen Macaristan için Avrupa Parlamentosu, ''''Macaristan''daki rejim demokrasi değil seçimli otokrasi'' dedi. Macaristan otokraside direndikçe ekonomik istikrar daha çok bozulacaktır.

2.İkincisi; birinci nedenin de nedeni olarak Hükümetin ekonomiyi yönetemiyor olmasıdır.

Hükümetin iktisat politikası yoktur. İktidara, algı popülizm yaparak ve algı yaratarak geldi. Ama 20 yılda biriken sorunları bugün aynı algıyla yönetmek imkânı kalmadı.

Söz gelimi siyasi iktidar ağız birliği ile dünyada emtia fiyatlarının artması Türkiye''yi de etkiledi diyor. Gerçekten emtia fiyatları bir ara arttı ve fakat her nedense yalnızca bizde bu kadar yüksek enflasyon yarattı.

Üstelik şimdi dünyada bir çok emtiada fiyatlar düşüyor. Bizde tersine, artıyor. Söz gelimi dünyada son bir yılda enerji fiyatları yüzde 14,6 arttı. Bizde ise yüzde 417,61 oranında arttı. Türkiye''de kur artışı, ilave maliyet artışı getirdi. Ancak geçen sene Ekim ayına göre bu sene Ekim ayında dolar kuru yüzde 102,8 oranında arttı. Yani nerden bakarsak bakalım, hükümetin enerji fiyat politikasında çok yönlü yanlışlar var.

Yİ-ÜFE''nin daha yüksek olması, TÜFE''yi artış yönünde etkiliyor. Ayrıca geçen sene baz etkisi nedeni ile Kasım ayında TÜFE aynı kalır ve fakat Aralık''ta yüzde 80 veya biraz altına düşebilir.