Enflasyon nereye kadar düşer?..
Haziran ayında aylık TÜFE oranı yüzde 0.03 ve yıllık TÜFE oranı yüzde 15.72 oldu. Geçen sene de aynı ayda yıllık TÜFE oranı yaklaşık aynı oranda yüzde 15.39 olmuştu.
Haziran ayı Yİ-ÜFE oranı da aylık yüzde 0.09 ve yıllık olarak yüzde 25.04 oldu. Geçene sene aynı ayda yıllık Yİ-ÜFE oranı yüzde 23.71 olmuştu.
Öte yandan Merkez Bankası Enflasyon Raporu 2019 - II'ye göre 2019 yılı için; Gelişmiş ülkeler enflasyon beklentisi yüzde 2'nin altındadır. Bizim gibi gelişmekte olan ülkelerden, Asya pasifik ülkelerinde yüzde 2.4, Hindistan'da yüzde 4.7, Brezilya'da yüzde 4.0, Rusya'da yüzde 4.1 ve Latin Amerika ülkelerinde ise yüzde 5.8'dir. Bu durumda yüzde 15.39 TÜFE oranı dünya ortalama enflasyon oranının çok üstünde bir orandır.
TÜFE | 2018 | 2019 |
Aylık (Haziran) | 2,61 | 0,03 |
Yıllık | 15,39 | 15,72 |
12 Aylık Ortalama | 11,49 | 19,88 |
Çekirdek (C) | 14,60 | 14,86 |
Gıda | 18,89 | 19,20 |
ÜFE | ||
Aylık (Haziran) | 3,03 | 0,09 |
Yıllık | 23,71 | 25,04 |
12 Aylık Ortalama | 16,57 | 16,57 |
İmalat | 24,10 | 23,15 |
Ara Malı | 28,47 | 23,57 |
Enerji | 34,87 | 35,44 |
Bundan sonra enflasyon trendinin ne yönde olacağı, iktisat politikalarına, hukuki altyapıya, jeopolitik sorunlara, psikolojik faktörlere ve üretici ile tüketici güvenine bağlı olarak değişecektir.
Haziran ayın verilerini önceki yıllarla karşılaştırırsak;
Çekirdek enflasyon, enflasyon trendini gösteriyor. 2018 Haziran ayında çekirdek enflasyon yüzde 14.60 idi. Bu sene Haziranda bu oran yüzde 14.86 oldu. Bu durum enflasyon trendinin yatay seyrettiğini gösteriyor.
Genel olarak yaz aylarında enflasyon oranları daha düşük çıkıyor.
Yine enflasyon trendini gösteren bir diğer gösterge, 12 aylık ortalama TÜFE oranıdır. 12 aylık ortalama TÜFE oranı geçen sene 11.49 iken bu sene 19.88'e yükseldi.
Haziran ayında yıllık Yİ-ÜFE'de de artış var. 2018 yılında yüzde 23.71 olan yıllık Yİ-ÜFE oranı, bu sene aynı ayda yüzde 25.04 oldu. Ancak eğer bundan sonrasında kur artışı olmazsa, Yİ-ÜFE düşmeye devam eder.
Yİ-ÜFE yüzde 30'lar düzeyinde idi. Yüzde 25'ler seviyesine gerilemesinde son aylarda kurların sabit seyretmesi ve kur artışının Dolar-TL enflasyonundan daha düşük artması etkili oldu. Nisan başında 5.6252 olan dolar kuru Temmuz başında 5.6857 oldu.
Türkiye potansiyel imkanları yüksek olan ve yine dinamik nüfusa sahip olan bir ülkedir. Ekonomi yönetimleri İsterse kronik enflasyonu çözer.
Enflasyondan kalıcı olarak kurtulmanın tek yolu yapısal önlemler almaktır. Yapısal önlemler orta ve uzun vadede gerçekleşir. Ancak bu nedenle toplum bir süre sıkıntı çeker. Bunun için siyasi iktidarlar bu güne kadar yapısal önemlerde geri durdu. Çünkü yapısal çözümler toplumun bir süre fedakarlık etmesini ve iktidarlarından popülizmden uzak durmasını gerekli kılıyor.
Bu gün yaşamakta olduğumuz istikrar sorunu, geçmiş olanlardan çok farklıdır. Sorunlar birbirini tetikliyor. Adeta panik yaşanıyor. Bunların başında demokrasi ve hukuk sorunu geliyor.
Özetle; ekonomik istikrar programı yapmakla iş bitmiyor. Ayrıca Türkiye'de hukuki altyapıyı yeniden kurmadan iktisadi ajanlara, yerli ve yabancı sermayeye güven vermek şarttır.